Sólin Sólin Rís 05:40 • sest 21:16 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 15:13 • Sest 05:59 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 03:57 • Síðdegis: 16:31 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 10:23 • Síðdegis: 22:34 í Reykjavík
Árnastofnun - mynd í *Árnarstofnun

Hvað er að doka við?

Guðrún Kvaran

Í söfnum Orðabókar Háskólans eru elstu dæmi bæði um nafnorðið dok ‛hik, töf’ og sögnina að doka ‛dunda, hinkra við; móka’ frá því rétt um aldamótin 1800.

Í orðabókarhandriti Jóns Ólafssonar úr Grunnavík frá 18. öld er nefnd sögnin dokra (við) og er hún vafalaust tengd fyrrnefndum orðum. Samkvæmt Íslenskri orðsifjabók Ásgeirs Blöndals Magnússonar (1989:118) er ættfærsla óviss. Hann tengir orðin þó dogre ‛vera sljór, móka’ í gamalli dönsku og jósku og nýnorska nafnorðinu dauke ‛rola, lítilsigld kona’.

Upphafleg merking orðstofnsins er talin vera 'mók eða drungi'. Á flugvelli þarf fólk oftar en ekki að doka við.

Ásgeir telur upphaflega merkingu orðstofnsins vera ‛mók eða drungi’ og vísar í nafnorðið dåka ‛gufa, móða’ og sögnina dåka ‛anga, þefja’ í sænskum mállýskum. Lengra nær ættfærslan ekki með vissu.

Mynd:

Upprunalega hljóðaði spurningin svona:
Hvaðan kemur orðið að doka í samhenginu að doka við?

Höfundur

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

4.1.2012

Spyrjandi

Bjarki

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Hvað er að doka við?“ Vísindavefurinn, 4. janúar 2012. Sótt 19. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=61276.

Guðrún Kvaran. (2012, 4. janúar). Hvað er að doka við? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=61276

Guðrún Kvaran. „Hvað er að doka við?“ Vísindavefurinn. 4. jan. 2012. Vefsíða. 19. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=61276>.

Chicago | APA | MLA

Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvað er að doka við?
Í söfnum Orðabókar Háskólans eru elstu dæmi bæði um nafnorðið dok ‛hik, töf’ og sögnina að doka ‛dunda, hinkra við; móka’ frá því rétt um aldamótin 1800.

Í orðabókarhandriti Jóns Ólafssonar úr Grunnavík frá 18. öld er nefnd sögnin dokra (við) og er hún vafalaust tengd fyrrnefndum orðum. Samkvæmt Íslenskri orðsifjabók Ásgeirs Blöndals Magnússonar (1989:118) er ættfærsla óviss. Hann tengir orðin þó dogre ‛vera sljór, móka’ í gamalli dönsku og jósku og nýnorska nafnorðinu dauke ‛rola, lítilsigld kona’.

Upphafleg merking orðstofnsins er talin vera 'mók eða drungi'. Á flugvelli þarf fólk oftar en ekki að doka við.

Ásgeir telur upphaflega merkingu orðstofnsins vera ‛mók eða drungi’ og vísar í nafnorðið dåka ‛gufa, móða’ og sögnina dåka ‛anga, þefja’ í sænskum mállýskum. Lengra nær ættfærslan ekki með vissu.

Mynd:

Upprunalega hljóðaði spurningin svona:
Hvaðan kemur orðið að doka í samhenginu að doka við?
...