Af hverju eru sum hænuegg brún og önnur hvít?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Af hverju eru sum hænuegg brún og önnur hvít?
Litur hænueggs fer eftir afbrigði hænunnar sem verpir því. Til eru mörg mismunandi afbrigði af hænsnum með mismunandi einkenni. Litur eggjaskurnar ræðst af erfðum og virðist haldast í hendur við lit eyrnasnepla. Almenna reglan er að hænur með hvíta eyrnasnepla verpa eggjum með hvítri skurn og hænur með rauða eyrnasnepla verpa eggjum með brúnni skurn. Hvítfiðraðar hænur hafa alltaf hvíta eyrnasnepla en hinar rauð- eða brúnfiðruðu geta ýmist haft hvíta eða rauða eyrnasnepla.

Brúni liturinn kemur til af litarefni sem myndast í legi hænunnar á lokastigi eggmyndunarinnar. Aðeins ysti hluti skurnarinnar litast og hægt er að ná litnum af, til dæmis með því að leggja eggið í edik.

Víða í Evrópu eru brún egg algengari en hvít og dökkar hænur þá væntanlega algengari að sama skapi. Í Bandaríkjunum eru hvítu eggin algengari, trúlega vegna þess að þau hafa notið meiri vinsælda og eftirspurnin því meiri, en eggjalitur mun þó vera svæðisbundinn þar.

Þrátt fyrir að hvít og brún hænuegg séu algengust geta þau haft aðra liti. Þannig verpa sum hænsnaafbrigði, til dæmis Araucana-afbrigðið og fleiri, bláleitum eða grænleitum eggjum. Hænsn sem verpa eggjum í slíkum litum eru stundum kölluð páskaeggjahænsn.

Margir standa í þeirri trú að brún egg séu hollari en hvít, líkt og heilhveiti er hollara en hvítt hveiti, brún hrísgrjón hollari en hvít, og svo framvegis. Þetta er misskilningur; næringargildi hvítra og brúnna eggja mun vera nákvæmlega hið sama.

Þar sem við höfum verið að birta svolítið af svokölluðum föstudagssvörum að undanförnu er rétt að taka fram að þetta er ekki eitt af þeim. Þetta er „alveg hreina satt“ með eyrnasneplana; öllum heimildum ber saman um það. Hænsn hafa sem sagt eyrnasnepla þótt þau hafi ekki ytra eyra að öðru leyti.

Heimildir og fróðlegir tenglar:

• Um hænuegg hjá Eastern Illinois University. (Skoðað 11.4.2001).
• Myndir og fróðleikur um Turken-hænsn sem verpa bláum eða grænum eggjum.
• Páskaeggjahænsn á Feathersite. (Skoðað 11.4.2001).
• Um lit á hænueggjum á MadSci Network. (Skoðað 11.4.2001).
• Um eyru og eyrnasnepla á hænsnum á MadSci Network. (Skoðað 11.4.2001).
• Um egg á Britannica. (Skoðað 11.4.2001).
• Um hænsnaafbrigði á Britannica. (Skoðað 11.4.2001).

Mynd:

• File:Egg colours.jpg - Wikimedia Commons. (Sótt 28.11.2016).

Upprunalega spurningin var:

Hvers vegna eru eggin á Íslandi bara hvít, en erlendis oftast brún?

...