Í blóði hryggdýra og fjölda hryggleysingja er það sameindin blóðrauði (hemóglóbín) sem miðlar súrefni til fruma líkamans. Bygging blóðrauðans er raunar breytileg milli þessara hópa en þeir eiga það sameiginlegt að blóðið í þeim er rautt þegar það er súrefnisríkt. Blóðrauða er að finna í blóðfrumum og hann hefur að geyma járn sem myndar rauðan lit með súrefni.
Blóðrauði miðlar hinsvegar ekki súrefni í blóði kolkrabba. Höfuðfætlingar (Cephalopoda), sem kolkrabbar teljast til, ásamt nokkrum öðrum hópum hryggleysingja, svo sem sumra krabbadýra, Merostomata, Chilopoda og áttfætlna, nýta sameindina hembláma (e. hemocyanin) í þeim tilgangi. Í hembláma er að finna kopar (í stað járns í blóðrauða), hann er því litlaus þegar engin súrefnissameind er bundin honum en blár þegar binding á sér stað.
Með öðrum orðum, súrefnisríka blóðið í kolkrabbanum er blátt á lit en súrefnissnauða blóðið er litlaust.
Heimildir og mynd:
Withers P.C. 1992. Comparative animal physiology. Saunders College Publ. New York
Jón Már Halldórsson. „Er það satt að kolkrabbar séu ekki með rautt blóð?“ Vísindavefurinn, 4. apríl 2003. Sótt 20. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=3309.
Jón Már Halldórsson. (2003, 4. apríl). Er það satt að kolkrabbar séu ekki með rautt blóð? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=3309
Jón Már Halldórsson. „Er það satt að kolkrabbar séu ekki með rautt blóð?“ Vísindavefurinn. 4. apr. 2003. Vefsíða. 20. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=3309>.
Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.
Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar
um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að
svara öllum spurningum.
Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að
svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki
nægileg deili á sér.
Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.
Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!
Sólin
Rís 05:36 • sest 21:19
Tunglið
Rís 16:44 • Sest 05:50
Flóð
Árdegis: 04:37 • Síðdegis: 17:05
Fjara
Árdegis: 10:57 • Síðdegis: 23:09
Í blóði hryggdýra og fjölda hryggleysingja er það sameindin blóðrauði (hemóglóbín) sem miðlar súrefni til fruma líkamans. Bygging blóðrauðans er raunar breytileg milli þessara hópa en þeir eiga það sameiginlegt að blóðið í þeim er rautt þegar það er súrefnisríkt. Blóðrauða er að finna í blóðfrumum og hann hefur að geyma járn sem myndar rauðan lit með súrefni.
Blóðrauði miðlar hinsvegar ekki súrefni í blóði kolkrabba. Höfuðfætlingar (Cephalopoda), sem kolkrabbar teljast til, ásamt nokkrum öðrum hópum hryggleysingja, svo sem sumra krabbadýra, Merostomata, Chilopoda og áttfætlna, nýta sameindina hembláma (e. hemocyanin) í þeim tilgangi. Í hembláma er að finna kopar (í stað járns í blóðrauða), hann er því litlaus þegar engin súrefnissameind er bundin honum en blár þegar binding á sér stað.
Með öðrum orðum, súrefnisríka blóðið í kolkrabbanum er blátt á lit en súrefnissnauða blóðið er litlaust.
Heimildir og mynd: