Sólin Sólin Rís 05:36 • sest 21:19 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 16:44 • Sest 05:50 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 04:37 • Síðdegis: 17:05 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 10:57 • Síðdegis: 23:09 í Reykjavík
Árnastofnun - mynd í *Árnarstofnun

Af hverju er stundum talað um að 'skora í bláhornið'?

Guðrún Kvaran

Orðið bláhorn er vel þekkt allt frá því á síðari hluta 19. aldar. Í elsta dæmi Orðabókar Háskólans er verið að tala um bláhorn í kirkjugarði en einnig eru dæmi um bláhorn á bókarspjöldum og á húsgögnum, til dæmis borði eða skáp.

Fyrri liðurinn blá- er bæði notaður til að mynda nafnorð og lýsingarorð og er þá til áherslu. Sem dæmi um önnur nafnorð en bláhorn má nefna blánótt 'rétt aðeins nóttin', blábrún 'ysta brún', bláþráður 'örmjór þráður'. Sem dæmi um lýsingarorð má nefna bláfátækur eða blásnauður 'mjög fátækur', blánakinn 'alveg nakinn'.

Upphafleg notkun forliðarins blá- er um eitthvað sem er blátt, til dæmis blákaldur 'blár af kulda', blávatn 'hreint og ómengað vatn'. Hann hefur síðan breiðst út til annarra samsetninga.

Mynd: Islamic Relief

Höfundur

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

26.11.2003

Spyrjandi

Ásmundur Vilhelmson

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Af hverju er stundum talað um að 'skora í bláhornið'?“ Vísindavefurinn, 26. nóvember 2003. Sótt 20. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=3888.

Guðrún Kvaran. (2003, 26. nóvember). Af hverju er stundum talað um að 'skora í bláhornið'? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=3888

Guðrún Kvaran. „Af hverju er stundum talað um að 'skora í bláhornið'?“ Vísindavefurinn. 26. nóv. 2003. Vefsíða. 20. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=3888>.

Chicago | APA | MLA

Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Af hverju er stundum talað um að 'skora í bláhornið'?
Orðið bláhorn er vel þekkt allt frá því á síðari hluta 19. aldar. Í elsta dæmi Orðabókar Háskólans er verið að tala um bláhorn í kirkjugarði en einnig eru dæmi um bláhorn á bókarspjöldum og á húsgögnum, til dæmis borði eða skáp.

Fyrri liðurinn blá- er bæði notaður til að mynda nafnorð og lýsingarorð og er þá til áherslu. Sem dæmi um önnur nafnorð en bláhorn má nefna blánótt 'rétt aðeins nóttin', blábrún 'ysta brún', bláþráður 'örmjór þráður'. Sem dæmi um lýsingarorð má nefna bláfátækur eða blásnauður 'mjög fátækur', blánakinn 'alveg nakinn'.

Upphafleg notkun forliðarins blá- er um eitthvað sem er blátt, til dæmis blákaldur 'blár af kulda', blávatn 'hreint og ómengað vatn'. Hann hefur síðan breiðst út til annarra samsetninga.

Mynd: Islamic Relief

...