Væri hægt að senda viðvörun um jarðskjálfta meðan bylgjurnar eru á leiðinni?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Væri hægt að senda viðvörun um jarðskjálfta meðan bylgjurnar eru á leiðinni?
Ferðahraði jarðskjálftabylgju er afar misjafn eftir gerð jarðlaganna og er það einmitt notað í svokölluðum bylgjubrotsmælingum þegar verið er að kanna jarðlög. Þannig getur verið að hraði í efstu jarðlögum sé aðeins um 2 km/s en þegar komið er niður á svo sem 10-20 km dýpi sé hraðinn nær 6 km/s. Það er einmitt sá hraði sem segir til sín þegar bylgjan fer langa leið í lárétta stefnu, til dæmis um 100 km eins og milli Hellu og Reykjavíkur. Talan sem spyrjandi miðar við er því alltof lág og kann að vera miðuð við sjávarbylgjur (600 km/klst = 600/3600 km/s = 1/6 km/s = 170 m/s eða aðeins hálfur hljóðhraðinn í lofti).

Með réttum tölum sjáum við að jarðskjálftinn er aðeins um 15 sek. að berast frá upptökum í Rangárvallasýslu til Reykjavíkur. Þó að viðvörun bærist með ljóshraða milli staðanna ynnist þess vegna mjög lítill tími. Þar að auki væri viðvörunin að berast frá því svæði þar sem hætta og tjón af skjálfta er mest til þeirra svæða þar sem skjálftinn er orðinn miklu veikari þegar hann kemur.

Frekara lesefni á Vísindavefnum:

• Hvers vegna heyrist í jarðskjálfta áður en hann kemur? eftir Þorstein Vilhjálmsson
• Getið þið útskýrt fyrir mér Richterskvarðann? eftir Tryggva Þorgeirsson og Þorstein Vilhjálmsson
• Hvernig erum við látin vita ef það kemur eldgos? eftir JGÞ

Mynd:

• Wikipedia.com - almannavarnarflauta. Sótt 7.2.2011.

Spurningin í heild var sem hér segir:

Hver er ferðahraði jarðskjálftabylgju? Væri hægt að setja upp sjálfvirkt viðvörunarkerfi sem kveikti á almannavarnaflautunum sem hætt er að nota? Til dæmis jarðskjálfti með upptök 100 km frá Reykjavík, bylgja ferðast með 600 km hraða gefur 10 mín. í viðbragðstíma. Ath.: Aðvörunarkerfi sem þessi eru í notkun á Kyrrahafi til að vara við flóðbylgjum.

...