Sólin Sólin Rís 05:51 • sest 21:06 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 09:47 • Sest 06:52 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 00:02 • Síðdegis: 12:48 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 06:36 • Síðdegis: 18:53 í Reykjavík

Hvað er dvalagró?

Jón Már Halldórsson

Dvalagró (e. endospore) eða sporar eru hylki sem svonefndar gram-jákvæðar bakteríur af nokkrum ættkvíslum mynda sem viðbrögð við óhagstæðum umhverfisskilyrðum. Breytingar á nánasta umhverfi bakteríanna svo sem á sýrustigi, hitastigi eða þurrki virka sem hvati til þess að bakteríurnar myndi dvalagró og bíði af sér þessa „vistkreppu“. Þegar skilyrðin batna kemur bakterían úr gróinu og kallast það spírun.

Dvalagró þola mjög öfgakenndar aðstæður, þau eru hitaþolin, geislaþolin og geta þolað mikinn þurrk enda er tilgangur þeirra að bakterían komist yfir erfitt tímabil í ótilgreindan tíma, jafnvel ár eða aldir. Á meðan bakterían er í gróinu stöðvast efnaskipti hennar og hún hefur engin samskipti við umhverfi sitt.



Dvalagrómyndun finnst aðeins innan fylkingar Firmicutes sem telur tæplega 300 ættkvíslir. Kunnar ættkvíslir þessarar fylkingar sem mynda dvalagró eru Bacillus, Clostridium og Paenibacillus.

Þess má geta að dvalagró miltisbrandsbakteríunnar Bacillus antrhacis voru notuð í nokkrum „árásum“ í Bandaríkjunum og víðar árið 2001. Gróin voru á duftformi en þegar þau komast í „lífvænlegt“ umhverfi og spíra þá geta þau valdið hinum lífshættulega miltisbrandi.

Mynd:

Höfundur

Jón Már Halldórsson

líffræðingur

Útgáfudagur

1.11.2011

Spyrjandi

Magdalena Rut, f. 1997

Tilvísun

Jón Már Halldórsson. „Hvað er dvalagró?“ Vísindavefurinn, 1. nóvember 2011. Sótt 16. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=59225.

Jón Már Halldórsson. (2011, 1. nóvember). Hvað er dvalagró? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=59225

Jón Már Halldórsson. „Hvað er dvalagró?“ Vísindavefurinn. 1. nóv. 2011. Vefsíða. 16. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=59225>.

Chicago | APA | MLA

Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvað er dvalagró?
Dvalagró (e. endospore) eða sporar eru hylki sem svonefndar gram-jákvæðar bakteríur af nokkrum ættkvíslum mynda sem viðbrögð við óhagstæðum umhverfisskilyrðum. Breytingar á nánasta umhverfi bakteríanna svo sem á sýrustigi, hitastigi eða þurrki virka sem hvati til þess að bakteríurnar myndi dvalagró og bíði af sér þessa „vistkreppu“. Þegar skilyrðin batna kemur bakterían úr gróinu og kallast það spírun.

Dvalagró þola mjög öfgakenndar aðstæður, þau eru hitaþolin, geislaþolin og geta þolað mikinn þurrk enda er tilgangur þeirra að bakterían komist yfir erfitt tímabil í ótilgreindan tíma, jafnvel ár eða aldir. Á meðan bakterían er í gróinu stöðvast efnaskipti hennar og hún hefur engin samskipti við umhverfi sitt.



Dvalagrómyndun finnst aðeins innan fylkingar Firmicutes sem telur tæplega 300 ættkvíslir. Kunnar ættkvíslir þessarar fylkingar sem mynda dvalagró eru Bacillus, Clostridium og Paenibacillus.

Þess má geta að dvalagró miltisbrandsbakteríunnar Bacillus antrhacis voru notuð í nokkrum „árásum“ í Bandaríkjunum og víðar árið 2001. Gróin voru á duftformi en þegar þau komast í „lífvænlegt“ umhverfi og spíra þá geta þau valdið hinum lífshættulega miltisbrandi.

Mynd:

...