Hvað er vettugur og hvernig er hægt að virða eitthvað að vettugi?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvað er vettugur og hvernig er hægt að virða eitthvað að vettugi?
Orðið *vettugur sem slíkt er ekki til. Í fornu máli var eitt óákveðinna fornafna vetki (einnig ritað vætki, vekki) og beygðist svona:

Nf. vetki
Þf. vetki
Þgf. vettugi
Ef. vettugis, vettergis

Fornafnið var samsett úr *ne-vétt-gi þar sem véttur er sama orð og vættur ‘vera, huliðsvera’ og -gi var áhersluliður. Merkingin var því ‘alls ekki neitt’. Neitunarforskeytið ne féll snemma brott og fluttist þá neitunin yfir á áhersluliðinn -gi.

Snemma var hætt að nota þetta fornafn og eftir lifir aðeins vettugi í sambandinu að virða einhvern/eitthvað að vettugi ‘virða einhvern/eitthvað einskis’ og sjaldgæfara virða eitthvað vettugis í sömu merkingu. Þeir sem lesið hafa hið forna kvæði Völuspá minnast þess líklega að æsir áttu góða daga framan af og (8. vísa):

Telfdu í túni,
teitir voru,
var þeim vettergis
vant úr gulli.

Þeir voru glaðir og þá vantaði ekkert.

Rétt er að nefna orðasambandið vélakaup skal að vettugi hafa. Vél merkir hér ‘svik, prettir’ og orðasambandið í heild að hafi brögð verið í tafli þegar kaup voru gerð skuli hafa samkomulagið að engu. Það er lítið notað nú en þekktist í málinu fram á sextándu öld (samanber Ritmálssafn Orðabókar Háskólans).

Mynd:

• Free stock photo of parking, parking lot, underground garage. (Sótt 8.11.2016).

...