Senda inn spurningu
Sólin Sólin Rís 05:22 • sest 21:31 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 23:11 • Sest 05:11 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 06:38 • Síðdegis: 18:56 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 00:39 • Síðdegis: 12:46 í Reykjavík
Visit the English version

Flokkun:

Náttúruvísindi og verkfræði Stjarnvísindi: sólkerfið
Náttúruvísindi og verkfræði Stjarnvísindi: almennt

Hvaða áhrif hafa sólvindar og sólblettir á jörðu?

Aðalbjörn Þórólfsson

Svör við spurningunni um sólvinda má lesa um í svari við spurningunni Af hverju stafa norður- og suðurljósin?

Lesa má um sólbletti í svari við spurningunni Hvað eru sólgos og segulstormur? Til viðbótar er spurt um áhrif sólbletta á hitafar á jörðinni. Vitað er að fjöldi sólbletta eykst og minnkar í sveiflu sem tekur um 11 ár. Árið 2013 vorum við nálægt hámarki sveiflunnar, það er að segja sólblettir eru í hámarki og í janúarbyrjun 2014 sást mjög stór sólblettur.

Þegar sólblettir eru margir eykst orkustreymið frá sólinni eilítið og því gætu þeir haft áhrif á hitastig á jörðinni. Mælingar á fjölda sólbletta í gegnum aldirnar og samanburður við hitastig á jörðu niðri gefa til kynna mögulega fylgni þar á milli en vísindamenn eru enn ekki sammála um hvort áhrifin séu fyrir hendi eða ekki. Einnig ber að hafa í huga að áhrif sólblettanna (ef þau eru til staðar) eru aðeins brot úr gráðu og hækkanir á hitastigi á jörðinni síðastliðin 30-40 ár er til dæmis ekki hægt að skýra með auknum fjölda sólbletta.

Segulsvið jarðar (bláu línurnar umhverfis jörðina) hrindir flestum hlöðnum ögnum sólarinnar frá svo þær streyma umhverfis jörðina. Undantekning frá þessu er í kringum segulpólana en þar sleppur lítill hluti þessara agna inn í segulsvið jarðar og orsakar norður- og suðurljós. Sólblettirnir hafa þó nánast engin áhrif á hækkun hitastigs á jörðunni.

Eftirfarandi spurningu var einnig svarað
  • Hvað eru sólblettir og hver eru áhrif þeirra á hitafar á jörðinni?

Mynd:

Höfundur

Aðalbjörn Þórólfsson

háloftaeðlisfræðingur og verkefnastjóri hjá Íslandsbanka

Útgáfudagur

8.1.2014

Spyrjandi

Hrönn Guðmundsdóttir, Helgi Þór

Efnisorð

Tilvísun

Aðalbjörn Þórólfsson. „Hvaða áhrif hafa sólvindar og sólblettir á jörðu?“ Vísindavefurinn, 8. janúar 2014. Sótt 24. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=8288.

Aðalbjörn Þórólfsson. (2014, 8. janúar). Hvaða áhrif hafa sólvindar og sólblettir á jörðu? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=8288

Aðalbjörn Þórólfsson. „Hvaða áhrif hafa sólvindar og sólblettir á jörðu?“ Vísindavefurinn. 8. jan. 2014. Vefsíða. 24. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=8288>.

Chicago | APA | MLA

Tengd svör

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki
Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvaða áhrif hafa sólvindar og sólblettir á jörðu?
Svör við spurningunni um sólvinda má lesa um í svari við spurningunni Af hverju stafa norður- og suðurljósin?

Lesa má um sólbletti í svari við spurningunni Hvað eru sólgos og segulstormur? Til viðbótar er spurt um áhrif sólbletta á hitafar á jörðinni. Vitað er að fjöldi sólbletta eykst og minnkar í sveiflu sem tekur um 11 ár. Árið 2013 vorum við nálægt hámarki sveiflunnar, það er að segja sólblettir eru í hámarki og í janúarbyrjun 2014 sást mjög stór sólblettur.

Þegar sólblettir eru margir eykst orkustreymið frá sólinni eilítið og því gætu þeir haft áhrif á hitastig á jörðinni. Mælingar á fjölda sólbletta í gegnum aldirnar og samanburður við hitastig á jörðu niðri gefa til kynna mögulega fylgni þar á milli en vísindamenn eru enn ekki sammála um hvort áhrifin séu fyrir hendi eða ekki. Einnig ber að hafa í huga að áhrif sólblettanna (ef þau eru til staðar) eru aðeins brot úr gráðu og hækkanir á hitastigi á jörðinni síðastliðin 30-40 ár er til dæmis ekki hægt að skýra með auknum fjölda sólbletta.

Segulsvið jarðar (bláu línurnar umhverfis jörðina) hrindir flestum hlöðnum ögnum sólarinnar frá svo þær streyma umhverfis jörðina. Undantekning frá þessu er í kringum segulpólana en þar sleppur lítill hluti þessara agna inn í segulsvið jarðar og orsakar norður- og suðurljós. Sólblettirnir hafa þó nánast engin áhrif á hækkun hitastigs á jörðunni.

Eftirfarandi spurningu var einnig svarað
  • Hvað eru sólblettir og hver eru áhrif þeirra á hitafar á jörðinni?

Mynd:

...