Hvaða hefur vísindamaðurinn Ari Ólafsson rannsakað?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvaða hefur vísindamaðurinn Ari Ólafsson rannsakað?
Ari Ólafsson er dósent í tilraunaeðlisfræði við Raunvísindadeild Háskóla Íslands. Rannsóknaviðfangsefni hans snúa öll að ljósfræði; ýmist eðlisfræði gasleisa (e. gas laser), litrófseiginleikum smærri sameinda á innrauða litrófsbilinu, snefilefnagreiningu í gasfasa með háupplausnar leisigeislum og svokallaðri ljósómun (e. photoacoustics) eða eðlisfræði gróðurhúsahrifa.

Lágþrýstir gasleisar á innrauða bilinu vinna með strjált litróf (e. discrete spectrum), en með því að hækka vinnuþrýsting þeirra má stækka tíðniglugga hverrar litrófslínu og fá þannig aðgang að nýjum litrófsbilum sem ekki voru aðgengileg áður með sömu upplausn eða afli. Tilsvarandi fæst minni skörun ísogslína í blöndu snefilefna við lægri þrýsting. Aðgreining framlaga stakra sameindategunda til heildarrófs batnar því með lækkun þrýstings sýnis og hækkun vinnuþrýstings gasleisis.

Næmasta leið til að ná tengslum við sameindir fæst með því að fylgjast með aförvun þeirra eftir örvun með leisigeisla. Árekstrar eru ráðandi um slökun á innrauða bilinu og örvunarorkan breytist í varmaorku svo bæði hitastig og þrýstingur hækka tímabundið. Styrkmótun örvunar gefur því svörun í þrýstingsmótun, það er með hljóði. Fyrirbærið kallast ljósómun. Varmageislun ísogsvirkra sameinda í andrúmslofti og ísog þeirra mynda fyrirbærið sem kallast gróðurhúsahrif. Varmageislunin er breytileg með tíðni ljóseindanna, hitastigi og þrýstingi í lofthjúpnum. Fyrirbærið dregur úr orkustraumi geislunar frá yfirborði jarðar, hitar andrúmsloftið við vissar aðstæður en kælir annarsstaðar.

Ari hefur verið í rannsóknasamvinnu við kollega við Kaupmannahafnarháskóla, Nijmegen-háskólann, Landbúnaðarháskólann í Wageningen og Lille-háskólann.

Ari fæddist 1950, lauk stúdentsprófi frá Menntaskólanum við Hamrahlíð 1970, BS-prófi í eðlisfræði frá Háskóla Íslands 1974, Magisters-gráðu í eðlisfræði frá Kaupmannahafnarháskóla 1983 og PhD-gráðu í eðlisfræði frá sama skóla 1990. Hann hefur starfað við Háskóla Íslands síðan.

Ara hafa verið veittar fjórar viðurkenningar fyrir vísindamiðlun. Hann var verðlaunaður fyrir að vinna ötullega að eflingu raungreina á grunnskólastigi árið 2001. Hlaut fyrstu Vísindamiðlunarverðlaun RANNÍS 2006 og hlut í sömu verðlaunum árið 2012, fyrir framlag sitt til Háskólalestarinnar. Árið 2015 fékk hann verðlaun Verkfræði- og náttúruvísindasviðs HÍ fyrir vísindamiðlun.

Mynd:

• © Kristinn Ingvarsson.

Athugasemd ritstjórnar: Ensku orðin "laser" og "photoacoustics" þýðir Ari sem leisir og ljósómun. Í orðasafni Eðlisfræðifélags Íslands eru sömu hugtök þýdd með orðunum leysir og ljóshljóðun.

...