Af hverju deyja fuglar sem lenda í olíu eftir olíuslys?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Af hverju deyja fuglar sem lenda í olíu eftir olíuslys?
Upprunalega hljóðaði spurningin svona:

Hvað gerist við fiska og fugla þegar olíuslys gerast í sjó?

Olíuslys nefnist það þegar mikið af olíu sleppur út í umhverfið með tilheyrandi skaða fyrir náttúruna. Fréttum af slíkum viðburðum fylgja gjarnan myndir af olíublautum fuglum sem geta sér enga björg veitt. En hvers vegna eru fuglar svona viðkæmir fyrir olíu?

Fjaðrir fugla gegna mikilvægu hlutverki, þær einanga og halda hita á fuglunum og koma í veg fyrir að vatn komist að húð þeirra. Þegar olía sest í fiður klessast fjaðrirnar saman, þær hætta að hrinda frá sér vatni og tapa einangrunargildi sínu. Afleiðingarnar eru þær að fuglarnir geta ekki lengur haldið á sér hita og hætta er á ofkælingu. Fuglarnir bregðast við með því að reyna að snyrta sig og laga fjaðrirnar en það er vonlaust verk ef þeir eru gegnblautir af olíu. Brunasár geta myndast á húð fuglanna og ætisleit leggst af því allur tími og orka fuglanna fer í það að þrífa sig.

Margir olíublautir fuglar deyja því úr kulda, ofþornun, hungri eða verða einfaldlega úrvinda við það að reyna að bjarga sér. Einnig er hætta á að fuglarnir drepist ef þeir innbyrða eitruð efni, til dæmis ef þeir éta olíumengaðan sand og fjörudýr eða fá þau ofan í sig við snyrtingu fjaðranna. Efnin geta valdið brunasárum á innyflum þeirra og valdið bilun í nýrum, lungum, lifur og fleiri líffærum. Þá geta olíublautir fuglar einnig drukknað, því þeir eiga ekki eins auðvelt með að fljóta á vatni þegar fiðrið er gegnsósa af olíu. Dauðinn er því vís nema björgunarmenn nái fljótt til fuglanna og geti hreinsað þá.

Eitt af allra verstu olíuslysum sögunnar varð við sprengingu í olíuborpallinum Deepwater Horizon á Mexíkóflóa árið 2010 með þeim afleiðingum að það kviknaði í pallinum og hann síðan sökk. Olía streymdi úr borholunni á hafsbotninum í 87 daga og er talið að um 4,9 milljón tunnur (780.000 m³) af olíu hafi farið út í Mexíkóflóa. Umhverfisskaðinn sem þetta olli hefur ekki að fullu komið í ljós en ljóst er að hann var og er gríðarlegur. Talið er að rúmlega 800 þúsund fuglar hafi drepist auk þess sem áhrifin á sjávarlífverur eins og fiska, sjávarhryggleysingja og hvali voru mjög mikil.

Annað stórt olíuslys varð þegar olíuflutningaskipið Exxon Valdez strandaði á rifi í Prince William-sundi við Alaska í mars 1989, en talið er að um 260 þúsundir tunnur (41.000 m³) af olíu hafi þá farið í hafið. Áhrifin komu mjög fljótt í ljós en talið er að allt að 250 þúsund sjófuglar hafi orðið olíunni að bráð auk þess sem olíumengunin drap 2.800 sæotra, 300 landseli, 250 skallaerni, 22 háhyrninga og heilmikið af laxi og öðrum fiskum.

Þrjátíu árum eftir þetta mikla slys má enn sjá áhrif mengunarinnar við Prince William-sund og enn finnst þar olía frá slysinu. Algjört hrun varð í fiskstofnum svæðisins sem eru mikilvæg fæða fyrir afræningja á borð við skógarbirni og skallaerni og hefur þeim fækkað á svæðinu. Fæstar tegundir sem vísindamenn hafa fylgst með á svæðinu hafa náð sér að fullu eða eru jafn sterkar og fyrir slysið eða aðeins 13 af 32 hópum dýra sem vísindamenn eru að fylgst með.

Heimildir og myndir:

• International Bird Rescue - Our Work - Research and Education - How Oil Affects Birds - Oil can be lethally harmful to seabirds.
• Why Are Seabirds so Vulnerable to Oil Spills? | Office of Response and Restoration | NOAA's Ocean Service.
• Birds and Oil Spills – Ornithology.
• The Effects Of Oil Spills On Birds - British Bird Lovers.
• Deepwater Horizon oil spill - Wikipedia.
• Exxon Valdez oil spill - Wikipedia.
• Oiled Bird - Black Sea Oil Spill 111207.jpg - Wikimedia Commons. Höfundur myndar: Marine Photobank. Birt undir CC BY 2.0 leyfi. (Sótt 13. 2. 2019).
• Gulf-Oiled-Pelicans-June-3-2010 | Heavily oiled Brown Pelicans | Flickr. Höfundur myndar: IBRRC (International Bird Rescue Research Center). Birt undir CC BY 2.0 leyfi. (Sótt 13. 2. 2019).

...