Gæti hugsast að Breiðafjörður dragi nafn sitt af Snæfellsjökli?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Gæti hugsast að Breiðafjörður dragi nafn sitt af Snæfellsjökli?
Hér er einnig svarað spurningunni:

Hvaðan kemur nafnið Breiðafjörður og af hverju er það dregið?

Í íslensku er til fágæta orðið breði sem hefur merkinguna jökull. Í fornum ritum kemur þetta orð aðeins einu sinni fyrir og síðan varla aftur fyrr en á 20. öld. Í norsku er orðið breen (ísl. breðinn) einkum notað um skriðjökla en algengast er að nota orðið isen (ísl. ísinn) eða fonna (ísl. fönn) um jökul. Nokkur dæmi eru einnig um jøkel í norsku (ísl. jökull). Engin dæmi eru hins vegar um breða í heitum jökla á Íslandi. Jökullinn á Snæfellsnesi heitir þannig ekki Snæfellsbreði heldur Snæfellsjökull.

Af þessum sökum er það heldur ólíklegt að hinn mikli flói Breiðafjörður dragi nafn sitt af breða. Í vísindum og fræðum gildir að jafnaði sú meginregla að einfaldasta skýringin er að líkindum sú réttasta, nema eitthvað annað komi til. Í tilviki Breiðafjarðar þarf ekki að leita langt að náttúrulegri skýringu á nafninu. Fjörðurinn heitir einfaldlega svo af því að hann er sérlega breiður og mikill. Að leita að annarri skýringu að nafninu væri því að leita langt yfir skammt. Engin dæmi í bókum eða á kortum styðja heldur slíka túlkun.

Í Landnámu segir að Þórólfur Mostrarskegg hafi numið land í Breiðafirði og gefið honum nafn. Nafnið er ekki útskýrt frekar enda hefur það væntanlega þótt skýra sig sjálft.

Breiðafjörður heitir svo í nútímanum en upprunalega nafnið hefur verið Breiðifjörður. Mjög algengt er meðal örnefna sem hafa lýsingarorð í fyrri lið að þau taki þessari breytingu. Ástæðan er sú að meðal örnefna er þágufall ríkjandi orðmynd (nf. Breiði-fjörður – þgf. Breiða-firði). Breytingin á nefnifallinu verður svo vegna þess að þágufallið þröngvar sér inn í nefnifallið og ný grunnmynd verður til, Breiða-fjörður. Örnefnið fer þá að líta út eins og fyrri hluti þess sé nafnorð en ekki lýsingarorð.

Mynd:

• Landmælingar Íslands - Kortasjá. (Sótt 8.11.2019).

Öll spurning Gunnsteins hljóðaði svona:

Getur Breiðafjörður verið kenndur við Snæfellsjökul? Breiður og breiða merkja jökull eða snjóbreiða. Er þá ekki eðlilegt að álykta að Breiðafjörður heiti eftir jöklinum?

...