Hvað er ISO-staðall? Er það gæðastaðall eða eftirlitsstaðall?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvað er ISO-staðall? Er það gæðastaðall eða eftirlitsstaðall?
ISO-staðall er staðall sem staðfestur hefur verið af Alþjóðlegu staðlasamtökunum ISO. Það þýðir með öðrum orðum að staðallinn sé alþjóðlegur. Gerð ISO-staðla byggist á því að hagsmunaðilar komi sér saman um hvað sé hæfilegt, eðlilegt, góðar starfsvenjur og í takt við tímann. Ákveðnar reglur eru viðhafðar um samningu og samþykkt staðla, sem og þátttöku við gerð þeirra.

Ekki er hægt að tala um að ISO-staðall sé annað hvort gæðastaðall eða eftirlitsstaðall. Fjöldi ISO-staðla var 13.544 í árslok 2001 og efni þeirra snertir nánast öll svið mannlífsins. Í ISO-staðli er að finna reglur, leiðbeiningar eða skilgreiningar sem miða að því að tryggja tiltekna virkni, að hlutir passi og að þeir skili því sem af þeim er krafist. Allt er þetta gert til þess að auka hagkvæmni, til einföldunar og til þess að draga úr kostnaði.

Nefna má örfá dæmi um hluti sem eru staðlaðir:

• Mál og vog, stærðfræðitákn
• Gæðastjórnun
• Vörupallar, gámar, flutningatæki
• Íðorðasöfn, vörumerkingar, tákn á skiltum
• Stærðir á dekkjum, skrúfum, róm og kveikikertum
• Prófanir á efnum og matvælum
• Greiðslukort
• Íhlutir í bíla, flugvélar og skip

ISO-staðlar um gæðastjórnun eru til og alþjóðlegir staðlar eru iðulega notaðir sem verkfæri við eftirlit, til dæmis prófunarstaðlar af ýmsu tagi. Allir staðlar eru hins vegar valfrjálsir. Sum lönd hafa þó valið að vísa til staðla í löggjöf og notfært sér þá til að einfalda lög og reglugerðir og tryggja að lög og reglur haldist betur í takt við þróun í tækni og viðskiptum.

Frekara lesefni af Vísindavefnum:

• Hvað er UNIX? eftir Erlend S. Þorsteinsson
• Hvað er XML? eftir Daða Ingólfsson
• Hver eru málin á A0-pappír? eftir Jón Gunnar Þorsteinsson
• Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu? eftir Hjálmtý Hafsteinsson

Heimildir:

• Vefsetur Staðlaráðs Íslands
• Guðlaug Richter. Staðlar – styrkur stjórnandans. Reykjavík, 1996.

Mynd: Mentor Graphics...