Sólin
Rís 05:08 • sest 21:44
Tunglið
Rís 00:00 • Sest 00:00
Flóð
Árdegis: 08:47 • Síðdegis: 21:08
Fjara
Árdegis: 02:49 • Síðdegis: 14:50
Hversu gamlir geta múkkar (fýlar) orðið, hversu mörgum eggjum verpa þeir á vori og hvenær verða þeir kynþroska?Í svari við spurningunni Verður fýll allra fugla elstur? er fjallað um aldur fýla og kynþroska og er vísað hér í það svar. Flestir hafa líklega séð fýla (Fulmarus glacialis) hér á landi enda eru þeir afar áberandi í náttúru Íslands. Fýllinn er einnig algengur úti á sjó þar sem hann eltir fiskibáta oft langar leiðir á haf út í von um að fá æti sem til fellur við fiskveiðarnar. Þótt ótrúlegt megi virðast var fýllinn ekki algengur á Íslandi fyrr en eftir miðja 19. öld. Sárafáir varpstaðir voru þekktir um aldamótin 1800 og þá aðallega syðst á landinu, meðal annars undir Eyjafjöllum. Stofnstærð fýlsins hefur vaxið mjög mikið síðastliðnar tvær aldir og útbreiðslusvæði hans stækkað að sama skapi. Nú er svo komið að fýlinn má finna í nánast hverjum kletti eða hamri umhverfis landið og oft verpir hann langt inn í landi, meðal annars í Ásbyrgi og Þórsmörk. Giskað hefur verið á að rúmlega milljón pör verpi hér á landi árlega en heildarstofnstærðin á norðanverðu Atlantshafi (Bretlandseyjar, Færeyjar, Ísland og Noregur) er talin vera rúmlega tvær milljónir fugla.
Fýllinn heldur sig á úthöfunum yfir vetrartímann en strax upp úr áramótum fer hann að sjást úti fyrir ströndinni. Snemma í mars/apríl fer fuglinn svo að týnast í björg og hamra. Fýllinn hefur varp á tímabilinu maí-júlí (fer eftir árferði) og tekur útungunin rúmlega 50 daga. Hann verpir aðeins einu eggi. Áður fyrr höfðu menn talsverðar nytjar af fýlnum og þá helst ungfuglinum enda er hann matarmikill og þótti góð búbót. Slíkar nytjar hafa dregist verulega saman þó sumir hirði unga og egg víða um land sér til gamans. Margar skýringar eru á því hvers vegna menn eru hættir þessum nytjum, meðal annars aukin velferð meðal þjóðarinnar. Í þessu sambandi má líka nefna að árið 1940 voru sett lög um varnir gegn fýlasótt en menn höfðu fundið sönnun fyrir því að fýllinn gat borið með sér svokallaða páfagaukasýki sem bakterían Chlamydophila psittaci veldur. Smit gat borist í menn og valdið alvarlegum veikindum. Ekki er höfundi ljóst hver tíðni smita var eða hvort einhverjar rannsóknir hafi verið unnar á því nýlega. Mynd: Fuglar á Vestfjörðum
