Senda inn spurningu
Sólin Sólin Rís 04:51 • sest 22:00 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 05:07 • Sest 14:10 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 02:00 • Síðdegis: 14:42 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 08:33 • Síðdegis: 20:56 í Reykjavík
Visit the English version

Flokkun:

Vísindavefur Unga fólkið svarar

Hver er ævisaga Bobs Marleys?

Úlfhildur Gunnarsdóttir og Heiða María Sigurðardóttir

Bob Marley eða Robert Nesta Marley eins og hann hét fullu nafni, fæddist 6. febrúar 1945 á eyjunni Jamaíku í Karabíska hafinu. Þekktastur er hann fyrir framlag sitt til reggítónlistar, en hann gerði lög eins og 'No woman no cry' og 'I shot the sheriff' ódauðleg.

Faðir Marleys var hvítur plantekrustjóri að nafni Norval Sinclair Marley, en móðir hans var svört táningsstúlka sem hét Cedella Malcolm. Cedella og Marley giftust 9. júní 1944 og eignuðust Bob átta mánuðum seinna. Norval flutti frá konu sinni og Bob kynntist föður sínum aldrei að neinu ráði.

Bob Marley stofnaði sína fyrstu hljómsveit, The Rudeboys, árið 1961 með vinum sínum Peter Tosh og Bunny Wailer. Hljómsveitin varð svo seinna þekkt undir nafninu The Wailers. Fyrsti smellurinn þeirra, 'Simmer down', kom út árið 1963. Ólíkt annarri vinsælli tónlist á þessum tíma var lagið lítið undir áhrifum erlendrar tónlistarhefðar heldur speglaði frekar raunveruleika fólksins í fátækrahverfum Jamaíku. Upphaflega spiluðu The Wailers tónlist í anda svokallaðrar ska-stefnu en hún þróaðist smám saman út í það sem nú er þekkt sem reggí.


The Wailers með Bob Marley fyrir miðju.

Að tónlistinni undanskilinni er Bob Marley líklega þekktastur fyrir trú sína, en árið 1967 tók hann rastafaritrú. Rastafari er nokkurs konar samblanda af kristinni trú, dulspeki og pólitík. Rastafarar trúðu því að Haile Selassie I, fyrrum keisari Eþíópíu, væri messías, kominn til að frelsa svarta menn úr ánauð. Í rastafaritrú er einnig hvatt til neyslu maríjúana við hugleiðslu til að ná betra sambandi við Jah, eða guð. Rastafari hafði mikil áhrif á textasmíðar Bobs Marleys sem reyndi að breiða út boðskap trúarinnar gegnum tónlist sína. Vilji menn fræðast meira um rastafaritrú er þeim bent á svörin við spurningunum Stendur í Biblíunni að rastafarar eigi að reykja kannabis og megi ekki klippa á sér hárið eða borða kjöt? og Hvers vegna líta rastafarar upp til Haile Selassie sem eins konar hálf-guðs? eftir Eyju Margréti Brynjarsdóttur.

Árið 1972 skrifuðu The Wailers undir samning hjá útgáfufélaginu Island og Catch a fire, fyrsta plata The Wailers sem kom út á vegum þess, kom The Wailers á heimskortið. Vinsældir Marleys urðu gífurlegar en hinir meðlimir tríósins fengu mun minni athygli. Tosh og Wailer hófu brátt sólóferil sinn en Bob Marley fór að koma fram með tríói þriggja bakraddasöngkvenna, The I Threes. Þeirra á meðal var konan hans, Rita Anderson Marley. Með henni eignaðist hann fjögur af sínum níu börnum, þar á meðal David Ziggy Marley og Stephen Marley, sem nú hafa sjálfir öðlast nokkra frægð fyrir hljómsveit sína Melody Makers.

Árið 1976 var Bob Marley sýnt banatilræði en bæði hann og Rita urðu fyrir skoti. Meiðsli þeirra voru ekki mjög alvarleg og þau náðu sér að fullu. Árásin er talin hafa verið af pólitískum ástæðum, en stutt var í kosningar á Jamaíku og Marley ætlaði að syngja á tónleikum sem Michael Manley, þáverandi forsætisráðherra landsins, skipulagði. Aðeins tveimur árum seinna greindist Bob Marley með húðkrabbamein sem dró hann til bana 11. maí 1981.

Þótt Bob Marley hafi verið vinsæll í lifanda lífi varð hann að hálfgerðu átrúnaðargoði eftir dauða sinn. Safnplatan Legend, sem gefin var út árið 1984, varð söluhæsta reggíplata sem nokkurn tíma hefur verið gefin út og árið 2001 hlaut Bob Marley Grammyverðlaunin fyrir framlag sitt til tónlistar.

Heimildir og myndir


Þetta svar er eftir nemanda í Háskóla unga fólksins, námskeiðum á vegum HÍ fyrir 12-16 ára ungmenni í júnímánuði 2005.

Höfundar

Úlfhildur Gunnarsdóttir

nemandi í Háskóla unga fólksins

Heiða María Sigurðardóttir

Heiða María Sigurðardóttir

prófessor við Sálfræðideild

Útgáfudagur

16.8.2005

Spyrjandi

Ásgerður Heimisdóttir, f. 1993

Efnisorð

Tilvísun

Úlfhildur Gunnarsdóttir og Heiða María Sigurðardóttir. „Hver er ævisaga Bobs Marleys?“ Vísindavefurinn, 16. ágúst 2005. Sótt 3. maí 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=5201.

Úlfhildur Gunnarsdóttir og Heiða María Sigurðardóttir. (2005, 16. ágúst). Hver er ævisaga Bobs Marleys? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=5201

Úlfhildur Gunnarsdóttir og Heiða María Sigurðardóttir. „Hver er ævisaga Bobs Marleys?“ Vísindavefurinn. 16. ágú. 2005. Vefsíða. 3. maí. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=5201>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki
Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hver er ævisaga Bobs Marleys?
Bob Marley eða Robert Nesta Marley eins og hann hét fullu nafni, fæddist 6. febrúar 1945 á eyjunni Jamaíku í Karabíska hafinu. Þekktastur er hann fyrir framlag sitt til reggítónlistar, en hann gerði lög eins og 'No woman no cry' og 'I shot the sheriff' ódauðleg.

Faðir Marleys var hvítur plantekrustjóri að nafni Norval Sinclair Marley, en móðir hans var svört táningsstúlka sem hét Cedella Malcolm. Cedella og Marley giftust 9. júní 1944 og eignuðust Bob átta mánuðum seinna. Norval flutti frá konu sinni og Bob kynntist föður sínum aldrei að neinu ráði.

Bob Marley stofnaði sína fyrstu hljómsveit, The Rudeboys, árið 1961 með vinum sínum Peter Tosh og Bunny Wailer. Hljómsveitin varð svo seinna þekkt undir nafninu The Wailers. Fyrsti smellurinn þeirra, 'Simmer down', kom út árið 1963. Ólíkt annarri vinsælli tónlist á þessum tíma var lagið lítið undir áhrifum erlendrar tónlistarhefðar heldur speglaði frekar raunveruleika fólksins í fátækrahverfum Jamaíku. Upphaflega spiluðu The Wailers tónlist í anda svokallaðrar ska-stefnu en hún þróaðist smám saman út í það sem nú er þekkt sem reggí.


The Wailers með Bob Marley fyrir miðju.

Að tónlistinni undanskilinni er Bob Marley líklega þekktastur fyrir trú sína, en árið 1967 tók hann rastafaritrú. Rastafari er nokkurs konar samblanda af kristinni trú, dulspeki og pólitík. Rastafarar trúðu því að Haile Selassie I, fyrrum keisari Eþíópíu, væri messías, kominn til að frelsa svarta menn úr ánauð. Í rastafaritrú er einnig hvatt til neyslu maríjúana við hugleiðslu til að ná betra sambandi við Jah, eða guð. Rastafari hafði mikil áhrif á textasmíðar Bobs Marleys sem reyndi að breiða út boðskap trúarinnar gegnum tónlist sína. Vilji menn fræðast meira um rastafaritrú er þeim bent á svörin við spurningunum Stendur í Biblíunni að rastafarar eigi að reykja kannabis og megi ekki klippa á sér hárið eða borða kjöt? og Hvers vegna líta rastafarar upp til Haile Selassie sem eins konar hálf-guðs? eftir Eyju Margréti Brynjarsdóttur.

Árið 1972 skrifuðu The Wailers undir samning hjá útgáfufélaginu Island og Catch a fire, fyrsta plata The Wailers sem kom út á vegum þess, kom The Wailers á heimskortið. Vinsældir Marleys urðu gífurlegar en hinir meðlimir tríósins fengu mun minni athygli. Tosh og Wailer hófu brátt sólóferil sinn en Bob Marley fór að koma fram með tríói þriggja bakraddasöngkvenna, The I Threes. Þeirra á meðal var konan hans, Rita Anderson Marley. Með henni eignaðist hann fjögur af sínum níu börnum, þar á meðal David Ziggy Marley og Stephen Marley, sem nú hafa sjálfir öðlast nokkra frægð fyrir hljómsveit sína Melody Makers.

Árið 1976 var Bob Marley sýnt banatilræði en bæði hann og Rita urðu fyrir skoti. Meiðsli þeirra voru ekki mjög alvarleg og þau náðu sér að fullu. Árásin er talin hafa verið af pólitískum ástæðum, en stutt var í kosningar á Jamaíku og Marley ætlaði að syngja á tónleikum sem Michael Manley, þáverandi forsætisráðherra landsins, skipulagði. Aðeins tveimur árum seinna greindist Bob Marley með húðkrabbamein sem dró hann til bana 11. maí 1981.

Þótt Bob Marley hafi verið vinsæll í lifanda lífi varð hann að hálfgerðu átrúnaðargoði eftir dauða sinn. Safnplatan Legend, sem gefin var út árið 1984, varð söluhæsta reggíplata sem nokkurn tíma hefur verið gefin út og árið 2001 hlaut Bob Marley Grammyverðlaunin fyrir framlag sitt til tónlistar.

Heimildir og myndir


Þetta svar er eftir nemanda í Háskóla unga fólksins, námskeiðum á vegum HÍ fyrir 12-16 ára ungmenni í júnímánuði 2005....