Senda inn spurningu
Sólin Sólin Rís 05:08 • sest 21:44 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 00:00 • Sest 00:00 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 08:47 • Síðdegis: 21:08 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 02:49 • Síðdegis: 14:50 í Reykjavík
Visit the English version

Flokkun:

Félagsvísindi Lögfræði

Hvernig er staðið að gjafagerningi á fasteign?

Ragnar Guðmundsson

Gjafagerningar eru ein gerð samninga. Samningar geta haft nánast hvaða form sem er, allt frá einhliða munnlegum loforðum eins og til dæmis 'ég skal gefa þér þennan bíl hérna', til flókinna skriflegra samninga sem yfirleitt krefjast samþykkis beggja eða allra aðila.

Um gjafagerninga á fasteignum gilda ákveðin lög, enda hefur löggjafinn metið það svo að þegar mikil verðmæti eru í húfi sé rétt að gera tilteknar lágmarkskröfur um samningsgerðina, til að mynda form samningsins. Í fjórðu grein laga um fasteignakaup nr. 40/2002 segir:
Ef eigendaskipti að fasteign verða með gjafagerningi gilda ákvæði 7. gr., 11. gr., 3. mgr. 12. gr., 13. gr. og 2., 4. og 5. mgr. 51. gr. Um gefanda gilda þá reglur um seljanda og um gjafþega reglur um kaupanda.

Þær greinar sem hér um ræðir fjalla fyrst og fremst um ýmis formsatriði, til dæmis hvenær samningur verður bindandi, afhendingartíma, áhættuna af 'seldri' fasteign og hvaða riftunarúrræði aðilar hafa. Þetta leiðir til þess að svo eigendaskipti að fasteign geti orðið með gjafagerningi verður skriflegur og vottaður samningur að vera fyrir hendi. Skriflegur samningur er líka forsenda þinglýsingar svo sem segir nánar í þinglýsingalögum, nr. 39/1978.

Mikilvægt er einnig að gera sér grein fyrir því að gjafagerningar hafa ákveðna sérstöðu þegar kemur að túlkun samningsins. Á Íslandi er almennt viðurkennt að við túlkun samninga skuli svokölluð traustskenning notuð. Þetta felur í sér að helst er litið til þess sem loforðsmóttakandi (tilboðsmóttakandi) gerningsins mátti með réttu gera ráð fyrir að gerningurinn fæli í sér. Á móti þessari kenningu er síðan svokölluð viljakenning sem leggur megináherslu á það sem loforðsgjafi (tilboðsgjafi) vildi að gerningurinn fæli í sér. Eins og áður segir ræður traustskenningin einkum í íslenskum rétti, þó með ýmsum lagfæringum og undantekningum. Ein þessara undantekninga varðar einmitt gjafagerninga og þá er almennt viðurkennt að vilji gefandans skipti meira máli en það hvað þiggjandinn taldi felast í gjöfinni.

Af ofansögðu sést að ekkert er því til fyrirstöðu að gefa eða þiggja fasteign, en fylgja verður almennum samninga- og formreglum sem um fasteignaviðskipti gilda og komi til deilna milli aðila um innihald gjafagerningsins er almennt frekar horft til vilja gefandans en ætlana þiggjandans.

Höfundur

Ragnar Guðmundsson

nemi í lögfræði við HÍ

Útgáfudagur

25.11.2005

Spyrjandi

Jón Gröndal

Efnisorð

Tilvísun

Ragnar Guðmundsson. „Hvernig er staðið að gjafagerningi á fasteign?“ Vísindavefurinn, 25. nóvember 2005. Sótt 28. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=5431.

Ragnar Guðmundsson. (2005, 25. nóvember). Hvernig er staðið að gjafagerningi á fasteign? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=5431

Ragnar Guðmundsson. „Hvernig er staðið að gjafagerningi á fasteign?“ Vísindavefurinn. 25. nóv. 2005. Vefsíða. 28. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=5431>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki
Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvernig er staðið að gjafagerningi á fasteign?
Gjafagerningar eru ein gerð samninga. Samningar geta haft nánast hvaða form sem er, allt frá einhliða munnlegum loforðum eins og til dæmis 'ég skal gefa þér þennan bíl hérna', til flókinna skriflegra samninga sem yfirleitt krefjast samþykkis beggja eða allra aðila.

Um gjafagerninga á fasteignum gilda ákveðin lög, enda hefur löggjafinn metið það svo að þegar mikil verðmæti eru í húfi sé rétt að gera tilteknar lágmarkskröfur um samningsgerðina, til að mynda form samningsins. Í fjórðu grein laga um fasteignakaup nr. 40/2002 segir:
Ef eigendaskipti að fasteign verða með gjafagerningi gilda ákvæði 7. gr., 11. gr., 3. mgr. 12. gr., 13. gr. og 2., 4. og 5. mgr. 51. gr. Um gefanda gilda þá reglur um seljanda og um gjafþega reglur um kaupanda.

Þær greinar sem hér um ræðir fjalla fyrst og fremst um ýmis formsatriði, til dæmis hvenær samningur verður bindandi, afhendingartíma, áhættuna af 'seldri' fasteign og hvaða riftunarúrræði aðilar hafa. Þetta leiðir til þess að svo eigendaskipti að fasteign geti orðið með gjafagerningi verður skriflegur og vottaður samningur að vera fyrir hendi. Skriflegur samningur er líka forsenda þinglýsingar svo sem segir nánar í þinglýsingalögum, nr. 39/1978.

Mikilvægt er einnig að gera sér grein fyrir því að gjafagerningar hafa ákveðna sérstöðu þegar kemur að túlkun samningsins. Á Íslandi er almennt viðurkennt að við túlkun samninga skuli svokölluð traustskenning notuð. Þetta felur í sér að helst er litið til þess sem loforðsmóttakandi (tilboðsmóttakandi) gerningsins mátti með réttu gera ráð fyrir að gerningurinn fæli í sér. Á móti þessari kenningu er síðan svokölluð viljakenning sem leggur megináherslu á það sem loforðsgjafi (tilboðsgjafi) vildi að gerningurinn fæli í sér. Eins og áður segir ræður traustskenningin einkum í íslenskum rétti, þó með ýmsum lagfæringum og undantekningum. Ein þessara undantekninga varðar einmitt gjafagerninga og þá er almennt viðurkennt að vilji gefandans skipti meira máli en það hvað þiggjandinn taldi felast í gjöfinni.

Af ofansögðu sést að ekkert er því til fyrirstöðu að gefa eða þiggja fasteign, en fylgja verður almennum samninga- og formreglum sem um fasteignaviðskipti gilda og komi til deilna milli aðila um innihald gjafagerningsins er almennt frekar horft til vilja gefandans en ætlana þiggjandans....