Sólin Sólin Rís 05:02 • sest 21:51 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 00:00 • Sest 00:00 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 10:38 • Síðdegis: 23:15 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 04:35 • Síðdegis: 16:37 í Reykjavík
Árnastofnun - mynd í *Árnarstofnun

Hvað er rót nafnorða?

Guðrún Kvaran

Rót er minnsti orðhluti sem ber orðasafnsmerkingu, það er merkingu sem geymd er í minninu í eins konar orðasafni. Sem dæmi má nefna að í orðunum glaður, glaðlegur, glaðna, glaðvær er rótin glað-. Lýsingarorðið glað-ur er þá myndað af rót ásamt beygingarendingu, glað-legur af rót ásamt viðskeyti, sögnin glað-n-a af rót ásamt viðskeyti og beygingarendingu og lýsingarorðið glað-vær er sett saman af tveimur rótum, glað- og vær-. Orðasafnsmerking rótarinnar glað- felur í sér kátínu, léttleika, birtu.

Af rót eru oft mynduð orð með hljóðvarpi. Nefna má gleð-i, gleð-ja af rótinni glað- þar sem fram kemur i-hljóðvarp og röpp-un af rótinni rapp- þar sem fram kemur u-hljóðvarp.

Heimild: Guðrún Kvaran. 2005. Orð. Handbók um beygingar- og orðmyndunarfræði. Bls. 10. Almenna bókafélagið, Reykjavík.

Höfundur

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

26.5.2006

Spyrjandi

Klara Gunnarsdóttir, f. 1992

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Hvað er rót nafnorða?“ Vísindavefurinn, 26. maí 2006. Sótt 30. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=5976.

Guðrún Kvaran. (2006, 26. maí). Hvað er rót nafnorða? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=5976

Guðrún Kvaran. „Hvað er rót nafnorða?“ Vísindavefurinn. 26. maí. 2006. Vefsíða. 30. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=5976>.

Chicago | APA | MLA

Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvað er rót nafnorða?
Rót er minnsti orðhluti sem ber orðasafnsmerkingu, það er merkingu sem geymd er í minninu í eins konar orðasafni. Sem dæmi má nefna að í orðunum glaður, glaðlegur, glaðna, glaðvær er rótin glað-. Lýsingarorðið glað-ur er þá myndað af rót ásamt beygingarendingu, glað-legur af rót ásamt viðskeyti, sögnin glað-n-a af rót ásamt viðskeyti og beygingarendingu og lýsingarorðið glað-vær er sett saman af tveimur rótum, glað- og vær-. Orðasafnsmerking rótarinnar glað- felur í sér kátínu, léttleika, birtu.

Af rót eru oft mynduð orð með hljóðvarpi. Nefna má gleð-i, gleð-ja af rótinni glað- þar sem fram kemur i-hljóðvarp og röpp-un af rótinni rapp- þar sem fram kemur u-hljóðvarp.

Heimild: Guðrún Kvaran. 2005. Orð. Handbók um beygingar- og orðmyndunarfræði. Bls. 10. Almenna bókafélagið, Reykjavík....