Sólin
Rís 05:43 • sest 21:13
Tunglið
Rís 13:37 • Sest 06:11
Flóð
Árdegis: 02:59 • Síðdegis: 15:47
Fjara
Árdegis: 09:39 • Síðdegis: 21:50
Spurningin var upphaflega á þessa leið: Geta hákarlar sofið ef þeir þurfa alltaf að vera á stöðugri hreyfingu? Hvernig sofa hvalir ef þeir þurfa stöðugt að fara upp á yfirborðið til að fá súrefni?Bæði hákarlar og hvalir sofa. Hvalir hafa þróað ákveðna aðferð við öndun meðan á svefni stendur, svokallaða viljastýrða öndun (e. voluntary breathing), sem líkist ekki öndun annarra spendýra. Þetta þýðir að þeir verða að stjórna hverjum andardrætti í hálfmeðvituðu ástandi en ekki í ómeðvituðu ástandi líkt og landspendýr gera í svefni. Rannsóknir hafa sýnt að meðan hvalir sofa er annar helmingur heilans í svefnástandi en hinn er í vökuástandi. Í þessu ástandi sér þá sá helmingur heilans sem er „vakandi” um að stjórna önduninni. Meðan á svefni stendur láta hvalirnir sig fljóta rétt við yfirborð sjávarins og þegar súrefnis er þörf sér sá helmingur sem er vakandi um að stýra hvalnum upp að yfirborðinu og anda. Hvalir og höfrungar falla aldrei í djúpan svefn líkt og önnur spendýr, né heldur í svokallaðan draumsvefn (REM-svefn, sjá nánar hér).
Hákarlar þurfa einnig að framkvæma meðvitaðan verknað meðan þeir sofa. Til að hákarlar fái nægilegt súrefni þurfa þeir að vera á stöðugri hreyfingu til að upptaka súrefnis í tálknum verði nægileg. Rannsóknir á smávaxinni hákarlategund, háfnum (Squalus acanthias), hafa leitt í ljós að taugahnoða sem sér um samhæfingu sundhreyfinga hákarlsins er ekki staðsett í heila hans heldur við mænu. Það gerir hákarlinum kleift að synda án þess að vera við meðvitund.
Sjá einnig:
- Svör sama höfundar við spurningunum Hvað geta hvalir orðið gamlir? og Hvað getur hákarl orðið gamall?
- Svar Jakobs Jakobssonar við spurningunni Hversu mikið af fiski éta hvalir?
Mynd: Compton's Encyclopedia, The Learning Company, Inc.
