Sólin
Rís 03:08 • sest 23:47
Tunglið
Rís 19:26 • Sest 02:05
Flóð
Árdegis: 03:47 • Síðdegis: 16:22
Fjara
Árdegis: 10:02 • Síðdegis: 22:35
Vatnsorkan verður til við það að "vatn fellur fram af steini" eða með öðrum orðum þegar vatnið sem fellur sem rigning eða snjór uppi á hálendinu leitar niður í móti og endar að lokum úti í sjó. Segja má að það sé í rauninni sólin sem býr þessa orku til þegar hún skín á hafið, sjórinn gufar upp og rakinn leitar með vindinum meðal annars inn yfir landið og fellur svo þar til jarðar. Jarðhitinn verður til vegna eldvirkninnar inni í jörðinni. Vatn sem leitar niður í jörðina hitnar þar í snertingu við heitt berg og leitar svo jafnvel aftur upp af sjálfsdáðum, til dæmis í náttúrlegum hverum, eða þá að það kemur upp um borholur sem mennirnir gera. Þetta gerist eingöngu í löndum eins og Íslandi þar sem eldvirkni er, en til dæmis ekki í löndum eins og Danmörku eða Noregi þar sem berggrunnurinn er mjög gamall og engin eldfjöll eru. Við höfum svarað því hvernig olía verður til í sérstöku svari um það, en kolin í jörðinni eru leifar af lífverum sem voru til fyrir óralöngu, jafnvel hundruðum ármilljóna. Úran og önnur þung frumefni sem eru notuð í kjarnorkuverum hafa orðið til í sprengistjörnum úti í geimnum en um þær má lesa nánar í öðrum svörum hér á Vísindavefnum. Sólin er uppspretta sólarorkunnar og auk þess má segja að hún eigi mikinn hlut í ýmsum þeim orkulindum sem taldar voru hér á undan. Sólin varð upphaflega til úr miklu ryk- og gasskýi úti í geimnum.
Hvernig urðu orkulindirnar til?
Vatnsorkan verður til við það að "vatn fellur fram af steini" eða með öðrum orðum þegar vatnið sem fellur sem rigning eða snjór uppi á hálendinu leitar niður í móti og endar að lokum úti í sjó. Segja má að það sé í rauninni sólin sem býr þessa orku til þegar hún skín á hafið, sjórinn gufar upp og rakinn leitar með vindinum meðal annars inn yfir landið og fellur svo þar til jarðar. Jarðhitinn verður til vegna eldvirkninnar inni í jörðinni. Vatn sem leitar niður í jörðina hitnar þar í snertingu við heitt berg og leitar svo jafnvel aftur upp af sjálfsdáðum, til dæmis í náttúrlegum hverum, eða þá að það kemur upp um borholur sem mennirnir gera. Þetta gerist eingöngu í löndum eins og Íslandi þar sem eldvirkni er, en til dæmis ekki í löndum eins og Danmörku eða Noregi þar sem berggrunnurinn er mjög gamall og engin eldfjöll eru. Við höfum svarað því hvernig olía verður til í sérstöku svari um það, en kolin í jörðinni eru leifar af lífverum sem voru til fyrir óralöngu, jafnvel hundruðum ármilljóna. Úran og önnur þung frumefni sem eru notuð í kjarnorkuverum hafa orðið til í sprengistjörnum úti í geimnum en um þær má lesa nánar í öðrum svörum hér á Vísindavefnum. Sólin er uppspretta sólarorkunnar og auk þess má segja að hún eigi mikinn hlut í ýmsum þeim orkulindum sem taldar voru hér á undan. Sólin varð upphaflega til úr miklu ryk- og gasskýi úti í geimnum.
Höfundur
prófessor emeritus, ritstjóri Vísindavefsins 2000-2010 og ritstjóri Evrópuvefsins 2011
Útgáfudagur
16.4.2004
Spyrjandi
Erla Dís, f. 1991
Steinunn Marín, f. 1991
Álfheiður Björk, f. 1991
Benedikt Aron Guðnason, f. 1991
Tilvísun
ÞV (1940-2025). „Hvernig urðu orkulindirnar til?“ Vísindavefurinn, 16. apríl 2004, sótt 7. júní 2025, https://visindavefur.is/svar.php?id=4150.
ÞV (1940-2025). (2004, 16. apríl). Hvernig urðu orkulindirnar til? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=4150
ÞV (1940-2025). „Hvernig urðu orkulindirnar til?“ Vísindavefurinn. 16. apr. 2004. Vefsíða. 7. jún. 2025. <https://visindavefur.is/svar.php?id=4150>.
Deila
