Hvað þýðir blótsyrðið ekkisens?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvað þýðir blótsyrðið ekkisens?
Uppruni blótsyrðisins ekkisens liggur alls ekki í augum uppi. Elstu dæmi Orðabókar Háskólans um þessa notkun eru frá síðari hluta 19. aldar. Ýmsar myndir koma þá fram eins og ekkisens, ekkisins, ekki sinn, ekki-sin, ekki-sen og ekkins. Helst koma tvær skýringar í hugann og eru báðar sóttar til Danmerkur. Önnur er sú að um sé að ræða blótsyrðið satans með herðandi forliðnum ærke- sem lagað hefði verið til í íslensku og mildað, líkt og andskotans varð ansans.

Hin skýringin, sem mér þykir allt eins sennileg, er að um sé að ræða ummyndun úr danska blótsyrðingu ærkeste. Það varð vinsælt í Danmörku í lok 19. aldar í niðrandi merkingu. Um er að ræða forliðinn ærke-, sem farið var að nota sem sjálfstætt lýsingarorð í merkingunni 'allra versti'. Oftast var það notað með nafnorðum sem hafa neikvæða merkingu. Forliðurinn erki- er einnig er notaður í íslensku í merkingunni 'aðal-, höfuð-', þar á meðal í neikvæðri merkingu í orðum eins og erkifjandi, erkibófi.

Vel má hugsa sér að skammaryrðið ærkeste hafi ummyndast í máli íslenskra stúdenta í Danmörku og borist heim til Íslands í myndinni ekkisens. Aðrar myndir hafi síðan myndast af henni. Í elstu dæmum Orðabókarinnar standa ekkisens, og hliðarmyndir þess, í fremur neikvæðum samböndum eins og „ekki-sinn rotturnar”, „ekki sinn hóruunginn”, „ekkisens læti” o.s.frv. En allt eru þetta tilgátur.

Mynd: HB...