Senda inn spurningu
Sólin Sólin Rís 05:26 • sest 21:28 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 21:24 • Sest 05:22 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 06:10 • Síðdegis: 18:30 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 00:11 • Síðdegis: 12:20 í Reykjavík
Visit the English version
Árnastofnun - mynd í *Árnarstofnun

Flokkun:

Hugvísindi Málvísindi: íslensk

Hvort er réttara að tala um baðkar eða baðker?

Guðrún Kvaran

Orðið ker er gamalt í málinu í merkingunni 'ílát (misstórt)'. Um samsetninguna baðker á Orðabók Háskólans elst dæmi frá síðari hluta 19. aldar (1885). Þegar í fornu máli, til dæmis í Svarfdæla sögu, eru til dæmi um kerlaug í merkingunni 'baðker'.

Kar í merkingunni 'ílát' er aftur á móti fremur ungt tökuorð úr dönsku. Orðabókin á elst dæmi um það frá því snemma á 20. öld. Farið er að nota orðið baðker á síðari hluta 19. aldar en baðkar kemur fyrir í auglýsingum í upphafi þeirrar tuttugustu.

Baðkar er lagað að danska orðinu badekar. Það er baðker að öllum líkindum líka en þar er í síðari samsetningarlið valið gamla orðið ker. Hliðstæð dæmi eru saltker-saltkar og sykurker-sykurkar. Í báðum tilvikum eru samsetningarnar með -ker eldri en þær með -kar. Orðin sykurkar og saltkar eru tökuorð úr dönsku sukkerkar og saltkar frá því um og rétt eftir aldamótin 1900.

Höfundur

Guðrún Kvaran

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

10.7.2001

Spyrjandi

Ellert Sigurþórsson

Efnisorð

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Hvort er réttara að tala um baðkar eða baðker?“ Vísindavefurinn, 10. júlí 2001. Sótt 23. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=1777.

Guðrún Kvaran. (2001, 10. júlí). Hvort er réttara að tala um baðkar eða baðker? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=1777

Guðrún Kvaran. „Hvort er réttara að tala um baðkar eða baðker?“ Vísindavefurinn. 10. júl. 2001. Vefsíða. 23. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=1777>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki
Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvort er réttara að tala um baðkar eða baðker?
Orðið ker er gamalt í málinu í merkingunni 'ílát (misstórt)'. Um samsetninguna baðker á Orðabók Háskólans elst dæmi frá síðari hluta 19. aldar (1885). Þegar í fornu máli, til dæmis í Svarfdæla sögu, eru til dæmi um kerlaug í merkingunni 'baðker'.

Kar í merkingunni 'ílát' er aftur á móti fremur ungt tökuorð úr dönsku. Orðabókin á elst dæmi um það frá því snemma á 20. öld. Farið er að nota orðið baðker á síðari hluta 19. aldar en baðkar kemur fyrir í auglýsingum í upphafi þeirrar tuttugustu.

Baðkar er lagað að danska orðinu badekar. Það er baðker að öllum líkindum líka en þar er í síðari samsetningarlið valið gamla orðið ker. Hliðstæð dæmi eru saltker-saltkar og sykurker-sykurkar. Í báðum tilvikum eru samsetningarnar með -ker eldri en þær með -kar. Orðin sykurkar og saltkar eru tökuorð úr dönsku sukkerkar og saltkar frá því um og rétt eftir aldamótin 1900....