Sólin Sólin Rís 09:02 • sest 17:20 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 17:18 • Sest 22:17 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 11:23 • Síðdegis: 24:06 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 04:41 • Síðdegis: 18:00 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 09:02 • sest 17:20 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 17:18 • Sest 22:17 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 11:23 • Síðdegis: 24:06 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 04:41 • Síðdegis: 18:00 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=
Forsíða Heilbrigðisvísindi Næringarfræði Hvað er histamín, er það gott eða vont, hvað gerir það, hvert er mikilvægi þess og fleira.

Flokkun:

22.1.2010
Heilbrigðisvísindi Næringarfræði
Náttúruvísindi og verkfræði Lífvísindi: almennt

Hvað er histamín, er það gott eða vont, hvað gerir það, hvert er mikilvægi þess og fleira.

Matvælastofnun

Histamín tilheyrir hópi efna sem nefnast lífræn amín. Önnur efni í sama flokki eru til dæmis tyramín (e. tyramin), dópamín (e. dopamin), tryptamín (e. tryptamin), serótónín (e. serotonin), pútreskín (e. putrescin), cadaverín (e. cadaverin), spermidín (e. spermidin), spermín (e. spermin) og agmatín (e. agmatin).

Histamín er í ýmsum matvælum frá náttúrunnar hendi og í eðlilegu magni er það ekki talið skaðlegt fyrir fólk. Þau matvæli sem líkleg eru til að innihalda histamín og önnur lífræn amín eru til dæmis rauðvín, ostar, spægipylsa, ákveðnar fisktegundir og fiskafurðir.

Histamín myndast við efnabreytingar á amínósýrunni histidíni. Ef matvæli eru geymd á rangan hátt, til dæmis við of hátt hitastig í langan tíma, geta bakteríur stuðlað að myndun histamíns og annarra amína. Matvæli sem innihalda of mikið af histamíni geta valdið matareitunum. Mikil histamínmyndun getur átt sér stað í vissum fiskafurðum og valdið svonefndri skombroíðeitrun.

Eituráhrif geta valdið ofnæmisviðbrögðum hjá fólki allt frá óþægindum á húð upp í ógleði, uppköst og niðurgang. Einkenni eitrunar getur verið roði í andliti, á hálsi og bringu, höfuðverkur, ógleði, uppköst, magaverkir, bólgnar varir og kláði. Í sumum tilfellum finnur fólk fyrir kláða, svima og í verri tilfellum valda eituráhrifin taugaáfalli, sársauka í lungum og truflunum á andardrætti.

Til að koma í veg fyrir histamínmyndun í matvælum er hægt að fylgja nokkrum einföldum reglum.
  • Setja kælivörur strax í ísskáp eftir innkaupaferðir.
  • Geyma kælivörur við 0-4°C.
  • Kæla matarafganga strax að máltíð lokinni.
  • Viðkvæmra matvæla ætti ekki að neyta eftir síðasta söludag.
  • Þíða frosinn mat í ísskáp eða á köldum stað.
  • Hafa matinn í ílátum við geymslu til að tryggja að ekkert leki yfir í önnur matvæli.
  • Hafa hreinlæti í fyrirrúmi.

Frekara lesefni á Vísindavefnum:

Mynd af histamín-sameindinni:

Þetta svar er örlítið breytt útgáfa af umfjöllun um histamín á vef Matvælastofnunar og birt með góðfúslegu leyfi.

Höfundur

Matvælastofnun

Útgáfudagur

22.1.2010

Spyrjandi

Guðmundur Stefánsson, f. 1992

Efnisorð

Tilvísun

Matvælastofnun. „Hvað er histamín, er það gott eða vont, hvað gerir það, hvert er mikilvægi þess og fleira..“ Vísindavefurinn, 22. janúar 2010, sótt 29. október 2025, https://visindavefur.is/svar.php?id=21357.

Matvælastofnun. (2010, 22. janúar). Hvað er histamín, er það gott eða vont, hvað gerir það, hvert er mikilvægi þess og fleira.. Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=21357

Matvælastofnun. „Hvað er histamín, er það gott eða vont, hvað gerir það, hvert er mikilvægi þess og fleira..“ Vísindavefurinn. 22. jan. 2010. Vefsíða. 29. okt. 2025. <https://visindavefur.is/svar.php?id=21357>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki

Senda grein til vinar

=

Hvað er histamín, er það gott eða vont, hvað gerir það, hvert er mikilvægi þess og fleira.
Histamín tilheyrir hópi efna sem nefnast lífræn amín. Önnur efni í sama flokki eru til dæmis tyramín (e. tyramin), dópamín (e. dopamin), tryptamín (e. tryptamin), serótónín (e. serotonin), pútreskín (e. putrescin), cadaverín (e. cadaverin), spermidín (e. spermidin), spermín (e. spermin) og agmatín (e. agmatin).

Histamín er í ýmsum matvælum frá náttúrunnar hendi og í eðlilegu magni er það ekki talið skaðlegt fyrir fólk. Þau matvæli sem líkleg eru til að innihalda histamín og önnur lífræn amín eru til dæmis rauðvín, ostar, spægipylsa, ákveðnar fisktegundir og fiskafurðir.

Histamín myndast við efnabreytingar á amínósýrunni histidíni. Ef matvæli eru geymd á rangan hátt, til dæmis við of hátt hitastig í langan tíma, geta bakteríur stuðlað að myndun histamíns og annarra amína. Matvæli sem innihalda of mikið af histamíni geta valdið matareitunum. Mikil histamínmyndun getur átt sér stað í vissum fiskafurðum og valdið svonefndri skombroíðeitrun.

Eituráhrif geta valdið ofnæmisviðbrögðum hjá fólki allt frá óþægindum á húð upp í ógleði, uppköst og niðurgang. Einkenni eitrunar getur verið roði í andliti, á hálsi og bringu, höfuðverkur, ógleði, uppköst, magaverkir, bólgnar varir og kláði. Í sumum tilfellum finnur fólk fyrir kláða, svima og í verri tilfellum valda eituráhrifin taugaáfalli, sársauka í lungum og truflunum á andardrætti.

Til að koma í veg fyrir histamínmyndun í matvælum er hægt að fylgja nokkrum einföldum reglum.
  • Setja kælivörur strax í ísskáp eftir innkaupaferðir.
  • Geyma kælivörur við 0-4°C.
  • Kæla matarafganga strax að máltíð lokinni.
  • Viðkvæmra matvæla ætti ekki að neyta eftir síðasta söludag.
  • Þíða frosinn mat í ísskáp eða á köldum stað.
  • Hafa matinn í ílátum við geymslu til að tryggja að ekkert leki yfir í önnur matvæli.
  • Hafa hreinlæti í fyrirrúmi.

Frekara lesefni á Vísindavefnum:

Mynd af histamín-sameindinni:

Þetta svar er örlítið breytt útgáfa af umfjöllun um histamín á vef Matvælastofnunar og birt með góðfúslegu leyfi....