Sólin Sólin Rís 08:22 • sest 18:03 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 17:46 • Sest 06:29 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 05:12 • Síðdegis: 17:29 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 11:25 • Síðdegis: 23:46 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 08:22 • sest 18:03 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 17:46 • Sest 06:29 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 05:12 • Síðdegis: 17:29 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 11:25 • Síðdegis: 23:46 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Getur HIV-veiran borist með flugum?

Magnús Jóhannsson

Hér er einnig að finna svar við spurningunni:
Fyrst Vestur-Nílarveiran getur borist með moskítóflugum, hvað kemur þá í veg fyrir að HIV-veiran geti borist með sama hætti?
Þekktar smitleiðir fyrir alnæmi eru kynmök, samnýting sprautunála meðal fíkniefnaneytenda og blóðgjafir eða gjöf afurða úr blóði (mjög sjaldgæft). Einnig geta börn smitaðra mæðra smitast fyrir eða við fæðingu eða við brjóstagjöf. Aðrar smitleiðir eru ekki kunnar.

Strax í upphafi alnæmisfaraldursins óttuðust menn mjög að skordýr sem sjúga blóð gætu borið smit á milli manna. Þessi möguleiki hefur verið rannsakaður á ýmsan hátt og menn telja nú fullvíst að engin slík hætta sé fyrir hendi.

Algengasta skordýrið sem sýgur blóð er moskítóflugan en hún ber sjúkdóma eins og malaríu á milli einstaklinga. Malaríusýkillinn lifir og fjölgar sér í munnvatnskirtlum flugunnar og þegar hún stingur sprautar hún svolitlu munnvatni inn í fórnarlambið til að blóðið renni betur. Þannig kemst sýkillinn í nýjan hýsil.



Alnæmisveiran lifir ekki nema stutta stund í flugunni. Veiruna er ekki að finna í munnvatni hennar og venjulega líður langur tími frá því að flugan sýgur blóð úr einum einstaklingi og þar til næsta fórnarlamb verður fyrir barðinu á henni. Svipað gildir um önnur skordýr sem sjúga blóð eins og höfuðlýs, veggjalýs og flær.

Hægt er að lesa umfjöllun um þetta efni víða á erlendum vefum:Mynd:

Höfundur

Magnús Jóhannsson

prófessor emeritus í líflyfjafræði við HÍ

Útgáfudagur

23.2.2004

Spyrjandi

Sigrún Bjarnadóttir
Eva Ólafsdóttir
Bragi Thoroddsen
Ragnar L. Magnason

Tilvísun

Magnús Jóhannsson. „Getur HIV-veiran borist með flugum?“ Vísindavefurinn, 23. febrúar 2004, sótt 16. október 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=4014.

Magnús Jóhannsson. (2004, 23. febrúar). Getur HIV-veiran borist með flugum? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=4014

Magnús Jóhannsson. „Getur HIV-veiran borist með flugum?“ Vísindavefurinn. 23. feb. 2004. Vefsíða. 16. okt. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=4014>.

Chicago | APA | MLA

Senda grein til vinar

=

Getur HIV-veiran borist með flugum?
Hér er einnig að finna svar við spurningunni:

Fyrst Vestur-Nílarveiran getur borist með moskítóflugum, hvað kemur þá í veg fyrir að HIV-veiran geti borist með sama hætti?
Þekktar smitleiðir fyrir alnæmi eru kynmök, samnýting sprautunála meðal fíkniefnaneytenda og blóðgjafir eða gjöf afurða úr blóði (mjög sjaldgæft). Einnig geta börn smitaðra mæðra smitast fyrir eða við fæðingu eða við brjóstagjöf. Aðrar smitleiðir eru ekki kunnar.

Strax í upphafi alnæmisfaraldursins óttuðust menn mjög að skordýr sem sjúga blóð gætu borið smit á milli manna. Þessi möguleiki hefur verið rannsakaður á ýmsan hátt og menn telja nú fullvíst að engin slík hætta sé fyrir hendi.

Algengasta skordýrið sem sýgur blóð er moskítóflugan en hún ber sjúkdóma eins og malaríu á milli einstaklinga. Malaríusýkillinn lifir og fjölgar sér í munnvatnskirtlum flugunnar og þegar hún stingur sprautar hún svolitlu munnvatni inn í fórnarlambið til að blóðið renni betur. Þannig kemst sýkillinn í nýjan hýsil.



Alnæmisveiran lifir ekki nema stutta stund í flugunni. Veiruna er ekki að finna í munnvatni hennar og venjulega líður langur tími frá því að flugan sýgur blóð úr einum einstaklingi og þar til næsta fórnarlamb verður fyrir barðinu á henni. Svipað gildir um önnur skordýr sem sjúga blóð eins og höfuðlýs, veggjalýs og flær.

Hægt er að lesa umfjöllun um þetta efni víða á erlendum vefum:Mynd:...