Senda inn spurningu
Sólin Sólin Rís 05:22 • sest 21:31 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 23:11 • Sest 05:11 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 06:38 • Síðdegis: 18:56 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 00:39 • Síðdegis: 12:46 í Reykjavík
Visit the English version

Flokkun:

Hugvísindi Bókmenntir og listir

Eru þýddar riddarasögur sérstök bókmenntagrein?

Jón Gunnar Þorsteinsson

Hugtakið riddarasögur er notað um veraldlegar frásagnarbókmenntir sem voru þýddar á norræna tungu á miðöldum. Einnig eru til margar frumsamdar riddarasögur en um þær er ekki fjallað hér.

Í öðru bindi Íslenskrar bókmenntasögu fjallar Torfi H. Tulinius um riddarasögur. Þar er meðal annars að finna lista yfir þýddar riddarasögur:

Úr latínu
  • Alexanders saga
  • Amicus saga og Amilíus
  • Breta sögur
  • Clari saga (Klári saga)
  • Trójumanna saga
Úr frönsku
  • Bevers saga
  • Elís saga og Rósamundu
  • Erex saga
  • Flóres saga og Blankiflúr
  • Flóventssaga
  • Ívents saga
  • Karlamagnús saga
  • Möttuls saga
  • Parcevals saga
  • Valvers þáttur
  • Partalopa saga
  • Strengleikar
  • Tristrams saga og Ísöndar
Úr þýsku
  • Þiðreks saga af Bern
Frumtextar riddarasagna tilheyra mörgum bókmenntagreinum. Á frummálinu eru Strengleikar og Möttuls saga svonefndar stuttar ljóðsögur eða lais á frönsku, Trójumanna saga og Breta sögur tilheyra gervisagnfræði miðalda og Karlamagnús saga tilheyrir bókmenntagreininni chansons de geste sem hefur verið nefnd kappakvæði á íslensku.



Þýskt handrit af kappakvæðinu La Chanson de Roland. Í Karlamagnús sögu nefnist kvæðið Af Rúnzivals bardaga.

Hugtakið bókmenntagrein er þýðing á genre en það er dregið af latneska orðinu genus sem merkir tegund. Höfuðgreinar bókmennta eru taldar vera þrjár:
  • epík sem er sagnaskáldskapur eins og Hómerskviður
  • dramatík eða leikritun
  • lýrik sem er notað um kveðskap sem túlkar helst tilfinningar og hugblæ
Þar sem riddarasögur eru þýðingar á verkum úr ýmsum bókmenntagreinum, deila þær ekki alltaf efnistökum og formlegum einkennum. Torfi H. Tulinius bendir hins vegar á eitt sameinkenni riddarasagnanna:
Riddarasögur eru þýðingar ólíkra bókmenntaverka eins og áður hefur komið fram, og því er erfitt að fjalla um bókmenntaleg einkenni þeirra í einu máli. Þó eiga þær það sammerkt að þær opna heim sem er jafn framandi lesendum nútímans og íslenskum lesendum á miðöldum. Það er heimur riddarans, en hann er einn helsti persónugervingur evrópskrar miðaldamenningar. (208)
Sem þýðingar mætti þess vegna telja riddarasögur sérstaka bókmenntagrein þar sem fjallað er um hugmyndaheim riddaramennskunnar.

Heimild og mynd:
  • Torfi H. Tulinius, "Hefðin auðgast - þýddar riddarasögur", í Íslensk bókmenntasaga II, Mál og menning, Reykjavík, 1993, bls. 195-217.
  • University of Heidelberg

Höfundur

Jón Gunnar Þorsteinsson

Jón Gunnar Þorsteinsson

bókmenntafræðingur og ritstjóri Vísindavefsins

Útgáfudagur

12.3.2004

Spyrjandi

Gunnar Árnason, f. 1985

Efnisorð

Tilvísun

Jón Gunnar Þorsteinsson. „Eru þýddar riddarasögur sérstök bókmenntagrein?“ Vísindavefurinn, 12. mars 2004. Sótt 24. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=4052.

Jón Gunnar Þorsteinsson. (2004, 12. mars). Eru þýddar riddarasögur sérstök bókmenntagrein? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=4052

Jón Gunnar Þorsteinsson. „Eru þýddar riddarasögur sérstök bókmenntagrein?“ Vísindavefurinn. 12. mar. 2004. Vefsíða. 24. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=4052>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki
Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Eru þýddar riddarasögur sérstök bókmenntagrein?
Hugtakið riddarasögur er notað um veraldlegar frásagnarbókmenntir sem voru þýddar á norræna tungu á miðöldum. Einnig eru til margar frumsamdar riddarasögur en um þær er ekki fjallað hér.

Í öðru bindi Íslenskrar bókmenntasögu fjallar Torfi H. Tulinius um riddarasögur. Þar er meðal annars að finna lista yfir þýddar riddarasögur:

Úr latínu
  • Alexanders saga
  • Amicus saga og Amilíus
  • Breta sögur
  • Clari saga (Klári saga)
  • Trójumanna saga
Úr frönsku
  • Bevers saga
  • Elís saga og Rósamundu
  • Erex saga
  • Flóres saga og Blankiflúr
  • Flóventssaga
  • Ívents saga
  • Karlamagnús saga
  • Möttuls saga
  • Parcevals saga
  • Valvers þáttur
  • Partalopa saga
  • Strengleikar
  • Tristrams saga og Ísöndar
Úr þýsku
  • Þiðreks saga af Bern
Frumtextar riddarasagna tilheyra mörgum bókmenntagreinum. Á frummálinu eru Strengleikar og Möttuls saga svonefndar stuttar ljóðsögur eða lais á frönsku, Trójumanna saga og Breta sögur tilheyra gervisagnfræði miðalda og Karlamagnús saga tilheyrir bókmenntagreininni chansons de geste sem hefur verið nefnd kappakvæði á íslensku.



Þýskt handrit af kappakvæðinu La Chanson de Roland. Í Karlamagnús sögu nefnist kvæðið Af Rúnzivals bardaga.

Hugtakið bókmenntagrein er þýðing á genre en það er dregið af latneska orðinu genus sem merkir tegund. Höfuðgreinar bókmennta eru taldar vera þrjár:
  • epík sem er sagnaskáldskapur eins og Hómerskviður
  • dramatík eða leikritun
  • lýrik sem er notað um kveðskap sem túlkar helst tilfinningar og hugblæ
Þar sem riddarasögur eru þýðingar á verkum úr ýmsum bókmenntagreinum, deila þær ekki alltaf efnistökum og formlegum einkennum. Torfi H. Tulinius bendir hins vegar á eitt sameinkenni riddarasagnanna:
Riddarasögur eru þýðingar ólíkra bókmenntaverka eins og áður hefur komið fram, og því er erfitt að fjalla um bókmenntaleg einkenni þeirra í einu máli. Þó eiga þær það sammerkt að þær opna heim sem er jafn framandi lesendum nútímans og íslenskum lesendum á miðöldum. Það er heimur riddarans, en hann er einn helsti persónugervingur evrópskrar miðaldamenningar. (208)
Sem þýðingar mætti þess vegna telja riddarasögur sérstaka bókmenntagrein þar sem fjallað er um hugmyndaheim riddaramennskunnar.

Heimild og mynd:
  • Torfi H. Tulinius, "Hefðin auðgast - þýddar riddarasögur", í Íslensk bókmenntasaga II, Mál og menning, Reykjavík, 1993, bls. 195-217.
  • University of Heidelberg
...