Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.
Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar
um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að
svara öllum spurningum.
Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að
svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki
nægileg deili á sér.
Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.
Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!
Elgurinn (Alces alces) er stærsta tegund hjartarættarinnar (Cervidae). Elgir eru háfættir og hálsstuttir, um 1,5-2,0 metrar á hæð yfir herðakamb og vega oftast í kringum 850 kg. Helsta einkenni þeirra eru mikil og sérstæð horn en það eru aðeins tarfarnir sem skarta þeim. Elgir hafast við í skóglendi á norðlægum slóðum í Evrópu, Asíu og Norður-Ameríku. Að vor- og sumarlagi halda þeir sig gjarnan í nágrenni við vötn en færa sig í þéttara skóglendi á veturna.
Elgir bíta oft vatnaplöntur í grunnum vötnum.
Elgir hafa ríka aðlögunarhæfni og fæðuval þeirra er mjög breytilegt frá einu svæði til annars og einnig frá einum árstíma til annars. Yfir vetrartímann nærast þeir á ýmsum tegundum grasa og stara sem þeir krafsa upp úr snjónum auk runnagróðurs. Þegar vora tekur nærast elgir á fersku grasi og safaríkum stilkum en á sumrin éta þeir tegundir eins og túnfífla, geraníu (blágresi), stjörnufífla og ýmsar tegundir smára. Á haustin þegar blómplöntur eru ekki lengur í boði snúa þeir sér að ávöxtum og grasi sem er langmikilvægasta fæða þeirra á þessum árstíma.
Í þéttu skóglendi í Norður-Ameríku sækjast elgir eftir ýmsum víðitegundum, ceanothus, fjallahlyn í hálendi Montana og á sumrin eru þeir sólgnir í lauf, sprota og ber ameríska kirsuberjatrésins. Á veturna naga þeir stundum trjábörk, sérstaklega þegar jarðbönn eru.
Í Kopardalnum í Alaska hafa vistfræðingar rannsakað fæðuval Alaskaelgsins (A. Alces gigas) sem er stærstur allra núlifandi deilitegunda elgsins. Mælt var hlutfall mismunandi jurtategunda í innihaldi maga veiddra dýra og jafnframt skoðað hvort það væri breytilegt eftir árstíðum. Niðurstöðurnar voru eftirfarandi:
Íslenskt/enskt heiti
latneskt heiti
vetur
vor
sumar
Runnar og tré
Víðir
Salix spp
80%
61%
93%
Sitkaelri
Alnus sinuata
3%
3%
2%
Mjaðarlyng
Myrica gale
7%
10%
1%
Svartösp
Populus trichocarpa
1%
1%
<1%
Vatnaplöntur
Hrossanálar
Equisetum spp
<1%
9%
<1%
Reiðingsgras
Menyanthes trifoliata
1%
4%
1%
Engjarós
Potentilla palustris
2%
10%
1%
Graminoids
Reedgrass
Calamagrostis spp
1%
1%
1%
Stör
Carex spp
1%
1%
<1%
Samkvæmt þessum niðurstöðum eru víðitegundir af ættkvíslinni Salix spp langalgengasta fæða Alsaka elgsins árið um kring en vatnaplöntur ásamt mjaðarlyngi eru einnig mikilvæg fæða á vorin.
Að lokum má geta þess fyrir þá sem vilja leita frekari upplýsinga um elgi, til dæmis á vefnum eða í erlendum bókum, að í Norður-Ameríku eru hefð fyrir því að kalla elginn moose en í Evrópu gengur hann undir heitinu elk. Um er að ræða nákvæmlega sömu tegund.
Heimildir og mynd:
MacCracken, J. G., V. Van Ballenberghe, et al. 1997. „Habitat relationships of moose on the Copper River Delta in coastal south-central Alaska.“ Wildlife Monographs 136: 5-52.
Jón Már Halldórsson. „Hvert er kjörlendi elgsins og hvers konar gróðri sækist hann eftir?“ Vísindavefurinn, 23. apríl 2004, sótt 7. október 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=4163.
Jón Már Halldórsson. (2004, 23. apríl). Hvert er kjörlendi elgsins og hvers konar gróðri sækist hann eftir? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=4163
Jón Már Halldórsson. „Hvert er kjörlendi elgsins og hvers konar gróðri sækist hann eftir?“ Vísindavefurinn. 23. apr. 2004. Vefsíða. 7. okt. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=4163>.