Damókles var hirðmaður Díonýsíosar týranna (405-367 f. Kr.) í Sýrakúsu á Sikiley. Samkvæmt ýmsum frásögnum á Damókles að hafa talað fjálglega um hamingju Díonýsíosar sem væri tilkomin vegna auðs og valda.
Díonýsíos ákvað því að sýna hirðmanni sínum hvernig hamingju hans væri raunverulega háttað. Hann bauð Damóklesi til glæsilegrar og íburðarmikillar veislu en skipaði honum til sætis undir miklu sverði sem hékk aðeins í einu hrosshári.
Með þessu vildi Díonýsíos sýna að hvað sem auði og völdum liði héngi líf valdsmanna og hamingja í raun í einu hrosshári: Gæfan er fallvölt.
Þegar menn tala um Damóklesarsverð er þess vegna átt við stöðuga yfirvofandi hættu.
Frásögnina af Damóklesi er meðal annars að finna í riti Síserós (106-45 f. Kr.) Tusculanae Disputationes.
Heimildir og mynd:
Íslenska alfræðiorðabókin, Örn og Örlygur, Reykjavík 1990.
JGÞ. „Hvað merkir að hafa Damóklesarsverð hangandi yfir sér og hver er uppruni orðatiltækisins?“ Vísindavefurinn, 2. september 2004. Sótt 31. mars 2023. http://visindavefur.is/svar.php?id=4493.
JGÞ. (2004, 2. september). Hvað merkir að hafa Damóklesarsverð hangandi yfir sér og hver er uppruni orðatiltækisins? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=4493
JGÞ. „Hvað merkir að hafa Damóklesarsverð hangandi yfir sér og hver er uppruni orðatiltækisins?“ Vísindavefurinn. 2. sep. 2004. Vefsíða. 31. mar. 2023. <http://visindavefur.is/svar.php?id=4493>.
Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.
Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar
um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að
svara öllum spurningum.
Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að
svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki
nægileg deili á sér.
Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.
Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!
Sólin
Rís 06:50 • sest 20:16
Tunglið
Rís 11:14 • Sest 07:57
Flóð
Árdegis: 02:31 • Síðdegis: 15:31
Fjara
Árdegis: 09:13 • Síðdegis: 21:36
Díonýsíos ákvað því að sýna hirðmanni sínum hvernig hamingju hans væri raunverulega háttað. Hann bauð Damóklesi til glæsilegrar og íburðarmikillar veislu en skipaði honum til sætis undir miklu sverði sem hékk aðeins í einu hrosshári.
Með þessu vildi Díonýsíos sýna að hvað sem auði og völdum liði héngi líf valdsmanna og hamingja í raun í einu hrosshári: Gæfan er fallvölt.
Þegar menn tala um Damóklesarsverð er þess vegna átt við stöðuga yfirvofandi hættu.
Frásögnina af Damóklesi er meðal annars að finna í riti Síserós (106-45 f. Kr.) Tusculanae Disputationes.
Heimildir og mynd: 