Senda inn spurningu
Sólin Sólin Rís 07:11 • sest 19:58 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 07:25 • Sest 01:04 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 08:46 • Síðdegis: 21:04 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 02:37 • Síðdegis: 14:53 í Reykjavík
Visit the English version

Flokkun:

Náttúruvísindi og verkfræði Lífvísindi: dýrafræði

Verpa svartþrestir á Íslandi?

Jón Már Halldórsson

Svartþröstur (Turdus merula, e. blackbird) er afar algengur víða í Evrópu en nýlegur landnemi á Íslandi. Hér verpir hann meðal annars á innnesjum svo sem í Reykjavík og er talið að varpstofn hans á höfuðborgarsvæðinu sé á bilinu 60 til 100 pör. Hann er meðal annars nokkuð algengur í Laugardalnum og má sjá hann þar allan ársins hring.

Eins og við er að búast er svartþrösturinn svartur á lit. Það á þó aðeins við um karlfuglinn, kvenfuglinn er brúnmóleitur.

Svartþröstur er litlu stærri en skógarþröstur (Turdus illiacus), sú þrastategund sem landsmenn þekkja best. Karlfuglinn er alsvartur með gul-appelsínugulan gogg og áberandi gulan hring í kringum augun en kvenfuglinn er brúnmóleitur með fölgulan gogg. Ungfuglar eru líkir kvenfuglum í útliti. Svartþrestir eru á bilinu 23 – 29 cm á lengd og vega um 125 grömm.

Svartþrestir finnast um nær alla Evrópu og hafa fuglafræðingar metið heildarstofnstærðina í álfunni einhvers staðar á bilinu 80 til 160 milljónir fugla. Svartþrestir finnast í Norður-Afríku, sunnanverðri Asíu og Ástralíu og einnig á Nýja-Sjálandi en þangað voru þeir fluttir.

Eins og hjá öðrum dýrategundum sem hafa mikla útbreiðslu þá greinist tegund svartþrasta í fjölda undirtegunda. Sú sem hefur numið land á Íslandi nefnist Turdus merula merula og verpir einnig í Færeyjum, á Bretlandseyjum og í norðurhluta meginlands Evrópu allt austur til Úralfjalla.

Þar sem svartþrestir eru afar áberandi í umhverfi Evrópubúa hafa þeir komið við sögu í ýmsum skáldsögum og söngtextum. Sjálfsagt er Blackbird með Bítlunum kunnasta lagið þar sem þeir eru nefndir en textinn hefst á þessum línum:

Blackbird singing in the dead of night,

Take these broken wings and learn to fly

All your life,

You were only waiting for this moment to arise.

Mynd:

  • Common Blackbird.jpg. Höfundur myndar: Andreas Trepte. Birt undir Creative Commons Attribution-Share Alike 2.5 Generic leyfi. (Sótt 27.5.2020)

    • Blackbird á Wikipedia. Sótt 18. 7. 2008.

    Höfundur

    Jón Már Halldórsson

    Jón Már Halldórsson

    líffræðingur

    Útgáfudagur

    3.9.2008

    Spyrjandi

    Þorsteinn Hængur Jónsson, f. 1999

    Efnisorð

    Tilvísun

    Jón Már Halldórsson. „Verpa svartþrestir á Íslandi?“ Vísindavefurinn, 3. september 2008. Sótt 25. mars 2023. http://visindavefur.is/svar.php?id=48163.

    Jón Már Halldórsson. (2008, 3. september). Verpa svartþrestir á Íslandi? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=48163

    Jón Már Halldórsson. „Verpa svartþrestir á Íslandi?“ Vísindavefurinn. 3. sep. 2008. Vefsíða. 25. mar. 2023. <http://visindavefur.is/svar.php?id=48163>.

    Chicago | APA | MLA

    Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

    Ég samþykki
    Spyrja

    Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

    Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

    Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

    Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

    Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

    Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

    =

    Senda grein til vinar

    =

    Verpa svartþrestir á Íslandi?
    Svartþröstur (Turdus merula, e. blackbird) er afar algengur víða í Evrópu en nýlegur landnemi á Íslandi. Hér verpir hann meðal annars á innnesjum svo sem í Reykjavík og er talið að varpstofn hans á höfuðborgarsvæðinu sé á bilinu 60 til 100 pör. Hann er meðal annars nokkuð algengur í Laugardalnum og má sjá hann þar allan ársins hring.

    Eins og við er að búast er svartþrösturinn svartur á lit. Það á þó aðeins við um karlfuglinn, kvenfuglinn er brúnmóleitur.

    Svartþröstur er litlu stærri en skógarþröstur (Turdus illiacus), sú þrastategund sem landsmenn þekkja best. Karlfuglinn er alsvartur með gul-appelsínugulan gogg og áberandi gulan hring í kringum augun en kvenfuglinn er brúnmóleitur með fölgulan gogg. Ungfuglar eru líkir kvenfuglum í útliti. Svartþrestir eru á bilinu 23 – 29 cm á lengd og vega um 125 grömm.

    Svartþrestir finnast um nær alla Evrópu og hafa fuglafræðingar metið heildarstofnstærðina í álfunni einhvers staðar á bilinu 80 til 160 milljónir fugla. Svartþrestir finnast í Norður-Afríku, sunnanverðri Asíu og Ástralíu og einnig á Nýja-Sjálandi en þangað voru þeir fluttir.

    Eins og hjá öðrum dýrategundum sem hafa mikla útbreiðslu þá greinist tegund svartþrasta í fjölda undirtegunda. Sú sem hefur numið land á Íslandi nefnist Turdus merula merula og verpir einnig í Færeyjum, á Bretlandseyjum og í norðurhluta meginlands Evrópu allt austur til Úralfjalla.

    Þar sem svartþrestir eru afar áberandi í umhverfi Evrópubúa hafa þeir komið við sögu í ýmsum skáldsögum og söngtextum. Sjálfsagt er Blackbird með Bítlunum kunnasta lagið þar sem þeir eru nefndir en textinn hefst á þessum línum:

    Blackbird singing in the dead of night,

    Take these broken wings and learn to fly

    All your life,

    You were only waiting for this moment to arise.

    Mynd:

  • Common Blackbird.jpg. Höfundur myndar: Andreas Trepte. Birt undir Creative Commons Attribution-Share Alike 2.5 Generic leyfi. (Sótt 27.5.2020)

    • Blackbird á Wikipedia. Sótt 18. 7. 2008.
    ...