Sólin Sólin Rís 05:40 • sest 21:16 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 15:13 • Sest 05:59 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 03:57 • Síðdegis: 16:31 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 10:23 • Síðdegis: 22:34 í Reykjavík
Árnastofnun - mynd í *Árnarstofnun

Hvaðan kemur íslenska og forn-norska orðið 'geirvarta'?

Guðrún Kvaran

Orðið geirvarta er samsett úr orðunum geir og varta og þekktist þegar í fornu máli bæði um mjólkurvörtu á konubrjósti og brjóstvörtu á karlmanni. Geir merkti í fornu máli ‘spjót’, en hafði einnig merkinguna ‘smáoddi, smátota’. Varta er notað um hornkennda bólu á húð manna og hefur brjóstvartan þótt minna á slíka bólu þótt ekki sé hún hornkennd.

Í miðju á mjólkur- og brjóstvörtu er smátota, það er geir, og dregur geirvartan líklegast nafn sitt af henni. Í nýnorsku er notað orðið geirvarta um brjóstvörtu á karlmanni og í eldri sænsku þekktist orðið genvarte þar sem gera verður ráð fyrir svokallaðri hljóðfyrringu (r–r > n–r).

Frekara lesefni á Vísindavefnum:

Mynd:

Höfundur

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

13.10.2008

Spyrjandi

Baldur Pétursson Blöndal, f. 1989

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Hvaðan kemur íslenska og forn-norska orðið 'geirvarta'?“ Vísindavefurinn, 13. október 2008. Sótt 19. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=48994.

Guðrún Kvaran. (2008, 13. október). Hvaðan kemur íslenska og forn-norska orðið 'geirvarta'? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=48994

Guðrún Kvaran. „Hvaðan kemur íslenska og forn-norska orðið 'geirvarta'?“ Vísindavefurinn. 13. okt. 2008. Vefsíða. 19. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=48994>.

Chicago | APA | MLA

Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvaðan kemur íslenska og forn-norska orðið 'geirvarta'?
Orðið geirvarta er samsett úr orðunum geir og varta og þekktist þegar í fornu máli bæði um mjólkurvörtu á konubrjósti og brjóstvörtu á karlmanni. Geir merkti í fornu máli ‘spjót’, en hafði einnig merkinguna ‘smáoddi, smátota’. Varta er notað um hornkennda bólu á húð manna og hefur brjóstvartan þótt minna á slíka bólu þótt ekki sé hún hornkennd.

Í miðju á mjólkur- og brjóstvörtu er smátota, það er geir, og dregur geirvartan líklegast nafn sitt af henni. Í nýnorsku er notað orðið geirvarta um brjóstvörtu á karlmanni og í eldri sænsku þekktist orðið genvarte þar sem gera verður ráð fyrir svokallaðri hljóðfyrringu (r–r > n–r).

Frekara lesefni á Vísindavefnum:

Mynd:...