Sólin Sólin Rís 10:57 • sest 15:40 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 15:11 • Sest 19:24 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 08:44 • Síðdegis: 21:10 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 02:24 • Síðdegis: 15:10 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 10:57 • sest 15:40 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 15:11 • Sest 19:24 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 08:44 • Síðdegis: 21:10 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 02:24 • Síðdegis: 15:10 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Hvenær var Evrópusambandið stofnað og hvaða lönd eru í því núna?

Jón Gunnar Þorsteinsson

Fyrsta bandalagið sem yfirleitt er talið til fyrirrennara ESB var Kola- og stálbandalag Evrópu (KSB; European Coal and Steel Community, ECSC) frá 1952. Í því voru sex ríki í Vestur-Evrópu: Frakkland, Vestur-Þýskaland, Ítalía, Belgía, Holland og Lúxemborg. Árið 1958 stofnuðu sömu ríki tvö bandalög til viðbótar: Efnahagsbandalag Evrópu (EBE; European Economic Community, EEC) og Kjarnorkubandalag Evrópu (European Atomic Energy Community, EURATOM). Árið 1967 færðust KSB, EBE og EURATOM undir eina stjórn og voru þá nefnd einu nafni Evrópubandalögin.



Yfirlit yfir þróun sáttmála og skipulags ESB. Smellið til að stækka myndina

Árið 1993 var nafninu á sáttmálanum um Efnahagsbandalag Evrópu breytt í sáttmálann um Evrópubandalagið (EB; European Community, EC). Samtímis var undirritaður sáttmálinn um Evrópusambandið (ESB; European Union, EU) sem tók yfir öll starfsvið Evrópusamstarfsins og fól meðal annars í sér stoðaskipulag. Í fyrstu stoðinni voru KSB, EURATOM og EB (áður EBE). Önnur stoð rúmaði sameiginlegu stefnuna í utanríkis- og öryggismálum og í þriðju stoðinn var komið fyrir samvinnu í lögreglu- og dómsmálum. Í daglegu tali varð Evrópusambandið fljótlega samheiti yfir allt það sem fram fór í stoðunum þremur.

Árið 2009 var stoðaskipulagið afnumið. Efni þriðju stoðar hafði þá að miklu leyti verið tekið inn í sáttmálann um Evrópubandalagið og árið 2002 rann 50 ára gildistími Kola- og stálbandalagsins út. Heitið Evrópubandalagið var með öllu lagt niður og sáttmálinn um Evrópubandalagið fékk heitið sáttmálinn um starfshætti Evrópusambandsins. Í dag eru því samhliða í gildi sáttmálar um EURATOM og Evrópusambandið. ESB grundvallast á tveimur sáttmálum: sáttmálanum um starfshætti Evrópusambandsins, sem var upphaflega undirritaður í Róm 1957, og sáttmálanum um Evrópusambandið, sem var fyrst undirritaður í Maastricht 1992.



Kort af Evrópu þar sem aðildarríki Evrópusambandsins eru lituð með bláum lit.

Þegar þetta svar er skrifað eru Evrópusambandsríkin 27 talsins. Undir tenglinum er hægt að fá nánari upplýsingar um hvert og eitt ríki.

Myndir:

Svarið var uppfært þann 23. ágúst 2011.

Höfundur

Jón Gunnar Þorsteinsson

bókmenntafræðingur og ritstjóri Vísindavefsins

Útgáfudagur

29.1.2009

Spyrjandi

Oddný Heimisdóttir

Tilvísun

Jón Gunnar Þorsteinsson. „Hvenær var Evrópusambandið stofnað og hvaða lönd eru í því núna?“ Vísindavefurinn, 29. janúar 2009, sótt 5. desember 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=51346.

Jón Gunnar Þorsteinsson. (2009, 29. janúar). Hvenær var Evrópusambandið stofnað og hvaða lönd eru í því núna? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=51346

Jón Gunnar Þorsteinsson. „Hvenær var Evrópusambandið stofnað og hvaða lönd eru í því núna?“ Vísindavefurinn. 29. jan. 2009. Vefsíða. 5. des. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=51346>.

Chicago | APA | MLA

Senda grein til vinar

=

Hvenær var Evrópusambandið stofnað og hvaða lönd eru í því núna?
Fyrsta bandalagið sem yfirleitt er talið til fyrirrennara ESB var Kola- og stálbandalag Evrópu (KSB; European Coal and Steel Community, ECSC) frá 1952. Í því voru sex ríki í Vestur-Evrópu: Frakkland, Vestur-Þýskaland, Ítalía, Belgía, Holland og Lúxemborg. Árið 1958 stofnuðu sömu ríki tvö bandalög til viðbótar: Efnahagsbandalag Evrópu (EBE; European Economic Community, EEC) og Kjarnorkubandalag Evrópu (European Atomic Energy Community, EURATOM). Árið 1967 færðust KSB, EBE og EURATOM undir eina stjórn og voru þá nefnd einu nafni Evrópubandalögin.



Yfirlit yfir þróun sáttmála og skipulags ESB. Smellið til að stækka myndina

Árið 1993 var nafninu á sáttmálanum um Efnahagsbandalag Evrópu breytt í sáttmálann um Evrópubandalagið (EB; European Community, EC). Samtímis var undirritaður sáttmálinn um Evrópusambandið (ESB; European Union, EU) sem tók yfir öll starfsvið Evrópusamstarfsins og fól meðal annars í sér stoðaskipulag. Í fyrstu stoðinni voru KSB, EURATOM og EB (áður EBE). Önnur stoð rúmaði sameiginlegu stefnuna í utanríkis- og öryggismálum og í þriðju stoðinn var komið fyrir samvinnu í lögreglu- og dómsmálum. Í daglegu tali varð Evrópusambandið fljótlega samheiti yfir allt það sem fram fór í stoðunum þremur.

Árið 2009 var stoðaskipulagið afnumið. Efni þriðju stoðar hafði þá að miklu leyti verið tekið inn í sáttmálann um Evrópubandalagið og árið 2002 rann 50 ára gildistími Kola- og stálbandalagsins út. Heitið Evrópubandalagið var með öllu lagt niður og sáttmálinn um Evrópubandalagið fékk heitið sáttmálinn um starfshætti Evrópusambandsins. Í dag eru því samhliða í gildi sáttmálar um EURATOM og Evrópusambandið. ESB grundvallast á tveimur sáttmálum: sáttmálanum um starfshætti Evrópusambandsins, sem var upphaflega undirritaður í Róm 1957, og sáttmálanum um Evrópusambandið, sem var fyrst undirritaður í Maastricht 1992.



Kort af Evrópu þar sem aðildarríki Evrópusambandsins eru lituð með bláum lit.

Þegar þetta svar er skrifað eru Evrópusambandsríkin 27 talsins. Undir tenglinum er hægt að fá nánari upplýsingar um hvert og eitt ríki.

Myndir:

Svarið var uppfært þann 23. ágúst 2011....