Sólin Sólin Rís 09:50 • sest 16:33 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 00:20 • Sest 15:53 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 00:43 • Síðdegis: 13:15 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 06:49 • Síðdegis: 19:50 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 09:50 • sest 16:33 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 00:20 • Sest 15:53 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 00:43 • Síðdegis: 13:15 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 06:49 • Síðdegis: 19:50 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=
Forsíða Heilbrigðisvísindi Læknisfræði Hvað er áfallastreita, hvernig fá menn hana og geta geðraskanir fylgt henni?

Flokkun:

11.8.2005
Heilbrigðisvísindi Læknisfræði

Hvað er áfallastreita, hvernig fá menn hana og geta geðraskanir fylgt henni?

Valdís Eyja Pálsdóttir

Talað er um áfallastreitu þegar manneskja hefur orðið fyrir skelfilegri lífsreynslu, svo sem líkamsárás eða nauðgun, og sýnir viðbrögð eins og hjálparleysi, ótta eða hrylling. Áfallastreitan líður síðan oftast hjá og er ekki flokkuð sem geðröskun.

Áfallastreituröskun (e. post-traumatic stress disorder, PTSD) flokkast hins vegar sem geðröskun.

Greining áfallastreituröskunar felur í sér að:

  1. Viðkomandi sýni einkenni eftir að hafa orðið fyrir áfalli. Þessi einkenni felast meðal annars í því að:

    • endurupplifa hinn skelfilega atburð á einhvern hátt (í vöku eða draumi).
    • reyna að sneiða hjá aðstæðum og deyfa hjá sjálfum sér allt sem minnir á atvikið (tilfinningalegur dofi og minnisleysi).
    • vera ,,ofurviðbrigðinn”, svo sem að þjást af svefntruflunum, einbeitingarerfiðleikum, reiðiköstum eða að hrökkva í kút af minnsta tilefni.

  2. Einkennin vari í meira en mánuð.

  3. Einkennin orsaki alvarlegan vanda og vanlíðan í einkalífi og starfi eða daglegu lífi almennt.

Unnið upp úr bæklingnum Líf í kjölfar áfalls – Áfallastreita: Nokkur atriði sem kannast ætti við í þýðingu Baldurs Hafstað, dósents og útgefið af Pharmanor hf.

Mynd: Post-traumatic stress disorder in doctors. sBMJ.

Þetta svar er fengið með góðfúslegu leyfi af vefsetrinu Doktor.is. Þar er meðal annars að finna ýmsar fleiri greinar um geðraskanir.

Höfundur

Valdís Eyja Pálsdóttir

M.A. ráðgjafi, Geðhjálp

Útgáfudagur

11.8.2005

Spyrjandi

Örn Úlriksson

Efnisorð

Tilvísun

Valdís Eyja Pálsdóttir. „Hvað er áfallastreita, hvernig fá menn hana og geta geðraskanir fylgt henni?“ Vísindavefurinn, 11. ágúst 2005, sótt 13. nóvember 2025, https://visindavefur.is/svar.php?id=5191.

Valdís Eyja Pálsdóttir. (2005, 11. ágúst). Hvað er áfallastreita, hvernig fá menn hana og geta geðraskanir fylgt henni? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=5191

Valdís Eyja Pálsdóttir. „Hvað er áfallastreita, hvernig fá menn hana og geta geðraskanir fylgt henni?“ Vísindavefurinn. 11. ágú. 2005. Vefsíða. 13. nóv. 2025. <https://visindavefur.is/svar.php?id=5191>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki

Senda grein til vinar

=

Hvað er áfallastreita, hvernig fá menn hana og geta geðraskanir fylgt henni?
Talað er um áfallastreitu þegar manneskja hefur orðið fyrir skelfilegri lífsreynslu, svo sem líkamsárás eða nauðgun, og sýnir viðbrögð eins og hjálparleysi, ótta eða hrylling. Áfallastreitan líður síðan oftast hjá og er ekki flokkuð sem geðröskun.

Áfallastreituröskun (e. post-traumatic stress disorder, PTSD) flokkast hins vegar sem geðröskun.

Greining áfallastreituröskunar felur í sér að:

  1. Viðkomandi sýni einkenni eftir að hafa orðið fyrir áfalli. Þessi einkenni felast meðal annars í því að:

    • endurupplifa hinn skelfilega atburð á einhvern hátt (í vöku eða draumi).
    • reyna að sneiða hjá aðstæðum og deyfa hjá sjálfum sér allt sem minnir á atvikið (tilfinningalegur dofi og minnisleysi).
    • vera ,,ofurviðbrigðinn”, svo sem að þjást af svefntruflunum, einbeitingarerfiðleikum, reiðiköstum eða að hrökkva í kút af minnsta tilefni.

  2. Einkennin vari í meira en mánuð.

  3. Einkennin orsaki alvarlegan vanda og vanlíðan í einkalífi og starfi eða daglegu lífi almennt.

Unnið upp úr bæklingnum Líf í kjölfar áfalls – Áfallastreita: Nokkur atriði sem kannast ætti við í þýðingu Baldurs Hafstað, dósents og útgefið af Pharmanor hf.

Mynd: Post-traumatic stress disorder in doctors. sBMJ.

Þetta svar er fengið með góðfúslegu leyfi af vefsetrinu Doktor.is. Þar er meðal annars að finna ýmsar fleiri greinar um geðraskanir....