Senda inn spurningu
Sólin Sólin Rís 05:40 • sest 21:16 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 15:13 • Sest 05:59 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 03:57 • Síðdegis: 16:31 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 10:23 • Síðdegis: 22:34 í Reykjavík
Visit the English version
Árnastofnun - mynd í *Árnarstofnun

Flokkun:

Hugvísindi Málvísindi: íslensk

Hvað þýðir orðið gimpi?

Guðrún Kvaran

Orðið gimpi getur merkt ‘þéttir og grófir knipplingar’ og er þá dregið af sögninni að gimpa sem notuð er um að hekla á alveg sérstakan hátt (= gimba). Það er þá tökuorð úr gamalli dönsku gimpe ‘hekla banddregla’.

En -gimpi kemur einnig fyrir sem síðari liður í samsetningunni himpingimpi, einnig ritað himpigimpi og himpagimpi, sem notað er um lítilmótlega manneskju eða flón. Það er til í málinu frá því á 19. öld og er talið tökuorð úr dönsku himpegimpe ‘e-ð lítið; gömul kerling’. Í því tilfelli er síðari liðurinn tengdur danska orðinu gimpe ‘róla; léttúðug kona’. Fyrri liðurinn er skyldur sögninni himpa ‘toga upp, lyfta’ og himpast ‘vera mikill á lofti’ og er skyldur þýsku sögninni himpen ‘hökta, haltra’.

Himpegimpe og andre børnerim - dönsk barnabók frá 1957.

Mynd:

Höfundur

Guðrún Kvaran

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

17.8.2009

Spyrjandi

Baldvin Agnar Hrafnsson

Efnisorð

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Hvað þýðir orðið gimpi?“ Vísindavefurinn, 17. ágúst 2009. Sótt 19. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=52988.

Guðrún Kvaran. (2009, 17. ágúst). Hvað þýðir orðið gimpi? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=52988

Guðrún Kvaran. „Hvað þýðir orðið gimpi?“ Vísindavefurinn. 17. ágú. 2009. Vefsíða. 19. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=52988>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki
Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvað þýðir orðið gimpi?
Orðið gimpi getur merkt ‘þéttir og grófir knipplingar’ og er þá dregið af sögninni að gimpa sem notuð er um að hekla á alveg sérstakan hátt (= gimba). Það er þá tökuorð úr gamalli dönsku gimpe ‘hekla banddregla’.

En -gimpi kemur einnig fyrir sem síðari liður í samsetningunni himpingimpi, einnig ritað himpigimpi og himpagimpi, sem notað er um lítilmótlega manneskju eða flón. Það er til í málinu frá því á 19. öld og er talið tökuorð úr dönsku himpegimpe ‘e-ð lítið; gömul kerling’. Í því tilfelli er síðari liðurinn tengdur danska orðinu gimpe ‘róla; léttúðug kona’. Fyrri liðurinn er skyldur sögninni himpa ‘toga upp, lyfta’ og himpast ‘vera mikill á lofti’ og er skyldur þýsku sögninni himpen ‘hökta, haltra’.

Himpegimpe og andre børnerim - dönsk barnabók frá 1957.

Mynd:

...