Senda inn spurningu
Sólin Sólin Rís 07:24 • sest 19:12 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 19:32 • Sest 03:13 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 04:41 • Síðdegis: 17:01 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 10:51 • Síðdegis: 23:22 í Reykjavík
Visit the English version

Flokkun:

Vísindavefur Unga fólkið svarar

Hvað er ofsakláði?

Ásdís Nína Magnúsdóttir og Heiða María Sigurðardóttir

Ofsakláði (urticaria) er húðsjúkdómur sem hrjáir allt að 20% fullorðins fólks einhvern tíma á ævinni. Við ofsakláða losnar efnið histamín í húð og veldur miklum kláða og ljósum eða rauðum upphleyptum útbrotum. Þessu fylgja stundum liðverkir, magaverkir, vægur hiti og bólgur í lófum og á iljum.


Eitt af einkennum ofsakláða eru upphleypt rauð útbrot.

Algengt er að ofsakláði sé ofnæmisviðbragð, til að mynda við lyfjum, býflugna- eða geitungastungum, ýmiss konar fæðutegundum, litarefnum eða rotvarnarefnum. Þetta veldur oft bráðaeinkennum sem hverfa aftur á nokkrum vikum. Í einstaka tilfellum varir ofsakláði í meira en sex vikur, jafnvel nokkur ár. Orsakir langvarandi ofsakláða finnast ekki alltaf, en mögulegar orsakir eru ýmiss konar ofnæmisvaldar, aðrir sjúkdómar og jafnvel sálrænir þættir. Ofsakláði getur líka stundum komið fram við mikla líkamlega áreynslu, við kulda og vegna núnings, svo sem þegar þröng föt nuddast inn í húðina. Í þessum tilfellum koma útbrotin oft ekki fram fyrr en fólk fer að klóra sér.

Andhistamínlyf eru stundum gefin til að vinna á langvarandi ofsakláða en í flestum öðrum tilvikum er sjúkdómurinn látinn ganga yfir að sjálfu sér. Þeim sem hafa tilhneigingu til að fá ofsakláða er samt gjarnan ráðlagt að forðast matartegundir og lyf sem innihalda salicylsýru (sem finnst meðal annars í ýmsum verkjarlyfjum), rotvarnarefni eða litarefni. Þetta eru ýmsir ávextir, sérstaklega ber eins og jarðarber, bláber og hindber, afurðir ávaxta svo sem sultur, ávaxtasafar og ávaxtajógúrt, ýmsir gosdrykkir, sósur, kartöfluflögur og litað tannkrem. Frekari upplýsingar um rétt og rangt mataræði fyrir fólk með ofsakláða má finna á heimasíðu Steingríms Davíðssonar, húðlæknis, Kvarts ehf.

Frekara lesefni á Vísindavefnum

Heimildir og mynd


Þetta svar er eftir nemanda í Háskóla unga fólksins, námskeiðum á vegum HÍ fyrir 12-16 ára ungmenni í júnímánuði 2005.

Höfundar

Ásdís Nína Magnúsdóttir

nemandi í Háskóla unga fólksins

Heiða María Sigurðardóttir

Heiða María Sigurðardóttir

prófessor við Sálfræðideild

Útgáfudagur

19.10.2005

Spyrjandi

Tinna Sigurðardóttir

Efnisorð

Tilvísun

Ásdís Nína Magnúsdóttir og Heiða María Sigurðardóttir. „Hvað er ofsakláði?“ Vísindavefurinn, 19. október 2005. Sótt 27. september 2023. http://visindavefur.is/svar.php?id=5341.

Ásdís Nína Magnúsdóttir og Heiða María Sigurðardóttir. (2005, 19. október). Hvað er ofsakláði? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=5341

Ásdís Nína Magnúsdóttir og Heiða María Sigurðardóttir. „Hvað er ofsakláði?“ Vísindavefurinn. 19. okt. 2005. Vefsíða. 27. sep. 2023. <http://visindavefur.is/svar.php?id=5341>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki
Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvað er ofsakláði?
Ofsakláði (urticaria) er húðsjúkdómur sem hrjáir allt að 20% fullorðins fólks einhvern tíma á ævinni. Við ofsakláða losnar efnið histamín í húð og veldur miklum kláða og ljósum eða rauðum upphleyptum útbrotum. Þessu fylgja stundum liðverkir, magaverkir, vægur hiti og bólgur í lófum og á iljum.


Eitt af einkennum ofsakláða eru upphleypt rauð útbrot.

Algengt er að ofsakláði sé ofnæmisviðbragð, til að mynda við lyfjum, býflugna- eða geitungastungum, ýmiss konar fæðutegundum, litarefnum eða rotvarnarefnum. Þetta veldur oft bráðaeinkennum sem hverfa aftur á nokkrum vikum. Í einstaka tilfellum varir ofsakláði í meira en sex vikur, jafnvel nokkur ár. Orsakir langvarandi ofsakláða finnast ekki alltaf, en mögulegar orsakir eru ýmiss konar ofnæmisvaldar, aðrir sjúkdómar og jafnvel sálrænir þættir. Ofsakláði getur líka stundum komið fram við mikla líkamlega áreynslu, við kulda og vegna núnings, svo sem þegar þröng föt nuddast inn í húðina. Í þessum tilfellum koma útbrotin oft ekki fram fyrr en fólk fer að klóra sér.

Andhistamínlyf eru stundum gefin til að vinna á langvarandi ofsakláða en í flestum öðrum tilvikum er sjúkdómurinn látinn ganga yfir að sjálfu sér. Þeim sem hafa tilhneigingu til að fá ofsakláða er samt gjarnan ráðlagt að forðast matartegundir og lyf sem innihalda salicylsýru (sem finnst meðal annars í ýmsum verkjarlyfjum), rotvarnarefni eða litarefni. Þetta eru ýmsir ávextir, sérstaklega ber eins og jarðarber, bláber og hindber, afurðir ávaxta svo sem sultur, ávaxtasafar og ávaxtajógúrt, ýmsir gosdrykkir, sósur, kartöfluflögur og litað tannkrem. Frekari upplýsingar um rétt og rangt mataræði fyrir fólk með ofsakláða má finna á heimasíðu Steingríms Davíðssonar, húðlæknis, Kvarts ehf.

Frekara lesefni á Vísindavefnum

Heimildir og mynd


Þetta svar er eftir nemanda í Háskóla unga fólksins, námskeiðum á vegum HÍ fyrir 12-16 ára ungmenni í júnímánuði 2005....