Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.
Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar
um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að
svara öllum spurningum.
Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að
svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki
nægileg deili á sér.
Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.
Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!
Af hverju heita kjúklingabaunir þessu nafni? Tengjast þær eitthvað kjúklingum eða öðru fiðurfé?
Kjúklingabaunir, sem einnig eru nefndar kíkertur á íslensku, eru fræ af runnanum Cicer arietinum. Hér til hliðar sést mynd af runnanum og fræjunum. Rómverjar kölluðu fræ eða baun runnans cicer og af því heiti á nafn rómverska stjórnmálamannsins og mælskusnillingsins Ciceros að vera dregið. Sagan segir að einn forfeðra hans hafi verið með vörtu á andlitinu sem minnti á baunina.
Á ensku nefnist baunin chickpea og þaðan er heitið komið úr frönsku, chiche, sem er dregið af latneska heitinu. Enska orðið chick er meðal annars haft um kjúklinga og aðra fuglsunga og þess vegna hefur þýðingin kjúklingabaun orðið til.
Nýyrðið kíkerta er hins vegar hljóðlíking á latnesku heiti baunarinnar og hefur þann kost fram yfir hitt orðið að sneiða hjá tengingunni við kjúklinga.
Heimildir og mynd:
JGÞ. „Af hverju heita kjúklingabaunir þessu nafni? Tengjast þær eitthvað kjúklingum eða öðru fiðurfé?“ Vísindavefurinn, 7. september 2009. Sótt 18. júlí 2018. http://visindavefur.is/svar.php?id=53535.
JGÞ. (2009, 7. september). Af hverju heita kjúklingabaunir þessu nafni? Tengjast þær eitthvað kjúklingum eða öðru fiðurfé? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=53535
JGÞ. „Af hverju heita kjúklingabaunir þessu nafni? Tengjast þær eitthvað kjúklingum eða öðru fiðurfé?“ Vísindavefurinn. 7. sep. 2009. Vefsíða. 18. júl. 2018. <http://visindavefur.is/svar.php?id=53535>.
Súkkulaði er gert úr kakóbaunum sem vaxa í fræpokum á kakótrénu. Evrópubúar kynntust súkkulaði fyrst hjá frumbyggjum Mið-Ameríku sem höfðu þekkt það í þúsundir ára og neyttu þess í formi súkkulaðidrykkjar. Um miðja 19. öld tóku menn upp á því að vinna kakósmjör úr kakóbaunum og þá var fyrst hægt að framleiða súkkulaði á föstu formi eins og við þekkjum það í dag.
Kjúklingabaunir, sem einnig eru nefndar kíkertur á íslensku, eru fræ af runnanum Cicer arietinum. Hér til hliðar sést mynd af runnanum og fræjunum. Rómverjar kölluðu fræ eða baun runnans cicer og af því heiti á nafn rómverska stjórnmálamannsins og mælskusnillingsins Ciceros að vera dregið. Sagan segir að einn forfeðra hans hafi verið með vörtu á andlitinu sem minnti á baunina.
Á ensku nefnist baunin chickpea og þaðan er heitið komið úr frönsku, chiche, sem er dregið af latneska heitinu. Enska orðið chick er meðal annars haft um kjúklinga og aðra fuglsunga og þess vegna hefur þýðingin kjúklingabaun orðið til.
Nýyrðið kíkerta er hins vegar hljóðlíking á latnesku heiti baunarinnar og hefur þann kost fram yfir hitt orðið að sneiða hjá tengingunni við kjúklinga.
Heimildir og mynd:
