Senda inn spurningu

Sólin Rís 05:22 • sest 21:31 í Reykjavík

Tunglið Rís 23:11 • Sest 05:11 í Reykjavík

Flóð Árdegis: 06:38 • Síðdegis: 18:56 í Reykjavík

Fjara Árdegis: 00:39 • Síðdegis: 12:46 í Reykjavík

Visit the English version

Flokkun:

Hugvísindi Málvísindi: íslensk

Af hverju er sagt ryksuga en ekki ryksjúga?

Guðrún Kvaran

Hlusta

Bæði nafnorðið ryksuga og sögnin að ryksuga eru fengin að láni úr dönsku. Þegar Íslendingar kynntust verkfærinu støvsuger og verknaðinum að støvsuge þýddu þeir fyrri liðinn støv réttilega sem ‘ryk’ en síðari liðurinn var aðeins aðlagaður með því að skipta á -e og -a í sögninni og -er og -a í nafnorðinu. Þannig varð til nafnorðið ryksuga, en allt eins hefði mátt búast við ryksugari.

Það er bæði hægt að ryksuga og ryksjúga.

Verkfærisheitið ryksuga hefur verið einrátt í málinu frá upphafi, en í stað sagnarinnar hafa verið gerðar tilraunir til að nota orðin ryksjúga og ryksoga til þess að laga tökuorðið betur að málinu. Sagnirnar ryksjúga og ryksuga eru báðar gefnar sem flettur í Íslenskri orðabók frá 2002 en ryksoga er þar ekki enda heyrist hún nánast aldrei.

Mynd: Tech Digest

Höfundur

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

13.6.2006

Spyrjandi

Þorsteinn Ásgrímsson

Efnisorð

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Af hverju er sagt ryksuga en ekki ryksjúga?“ Vísindavefurinn, 13. júní 2006. Sótt 24. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=6012.

Guðrún Kvaran. (2006, 13. júní). Af hverju er sagt ryksuga en ekki ryksjúga? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=6012

Guðrún Kvaran. „Af hverju er sagt ryksuga en ekki ryksjúga?“ Vísindavefurinn. 13. jún. 2006. Vefsíða. 24. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=6012>.

Chicago | APA | MLA

Spyrja

Sendu inn spurningu Leiðbeiningar Til baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

Senda grein til vinar

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Af hverju er sagt ryksuga en ekki ryksjúga?
Bæði nafnorðið ryksuga og sögnin að ryksuga eru fengin að láni úr dönsku. Þegar Íslendingar kynntust verkfærinu støvsuger og verknaðinum að støvsuge þýddu þeir fyrri liðinn støv réttilega sem ‘ryk’ en síðari liðurinn var aðeins aðlagaður með því að skipta á -e og -a í sögninni og -er og -a í nafnorðinu. Þannig varð til nafnorðið ryksuga, en allt eins hefði mátt búast við ryksugari.