Senda inn spurningu
Sólin Sólin Rís 05:08 • sest 21:44 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 00:00 • Sest 00:00 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 08:47 • Síðdegis: 21:08 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 02:49 • Síðdegis: 14:50 í Reykjavík
Visit the English version

Flokkun:

Náttúruvísindi og verkfræði Eðlisfræði: í daglegu lífi

Af hverju dragast seglar saman á einni hlið en ekki hinni?

ÞV

Á hverjum segli eru tvö skaut, norðurskaut og suðurskaut. Norðurskautið er það skaut sem vísar á norðurpól jarðar ef seglinum er komið þannig fyrir að hann geti snúist.

Samkynja skaut hrinda hvort öðru frá sér, norðurskaut hrindir norðurskauti á öðrum segli frá sér og suðurskaut ýtir suðurskauti frá sér. Norðurskaut á einum segli og suðurskaut á öðrum dragast hins vegar hvort að öðru.

Þetta er alveg eins og með rafhleðslur. Í því tilviki tölum við ekki um norður- og suður- heldur um plúshleðslu og mínushleðslu. Tvær plúshleðslur hrinda hvor annarri frá sér og sömuleiðis tvær mínushleðslur, en plúshleðsla og mínushleðsla dragast hvor að annarri.

Hins vegar er sá munur á rafmagni og segulmagni að rafhleðsla getur verið til sjálfstætt; plúshleðsla getur verið á hlut án þess að mínushleðsla sé annars staðar í hlutnum en segulskaut (norður- eða suður-) getur ekki verið til í hlut nema í honum sé líka gagnstætt skaut (suður- eða norður-). Ef við tökum segul og sögum hann í sundur milli norðurskauts og suðurskauts þá myndast ný skaut við sárið og við fáum út tvo segla sem eru hvor um sig með norður- og suðurskaut.
Þetta svar er í flokknum "bekkirnir spyrja" þar sem starfsfólk vefsins svarar spurningum frá grunnskólabekk í kennslustund, samkvæmt samningi. Lögð er áhersla á skjót svör, stutt og aðgengileg. Oft er byggt á öðrum svörum sem kunna að nýtast almennum lesendum betur.

Höfundur

Þorsteinn Vilhjálmsson

ÞV

prófessor emeritus, ritstjóri Vísindavefsins 2000-2010 og ritstjóri Evrópuvefsins 2011

Útgáfudagur

9.10.2006

Spyrjandi

Kolmar Harðarson, f. 1996, Heiðrún Hjálmarsdóttir, f. 1997

Efnisorð

Tilvísun

ÞV. „Af hverju dragast seglar saman á einni hlið en ekki hinni?“ Vísindavefurinn, 9. október 2006. Sótt 28. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=6273.

ÞV. (2006, 9. október). Af hverju dragast seglar saman á einni hlið en ekki hinni? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=6273

ÞV. „Af hverju dragast seglar saman á einni hlið en ekki hinni?“ Vísindavefurinn. 9. okt. 2006. Vefsíða. 28. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=6273>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki
Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Af hverju dragast seglar saman á einni hlið en ekki hinni?
Á hverjum segli eru tvö skaut, norðurskaut og suðurskaut. Norðurskautið er það skaut sem vísar á norðurpól jarðar ef seglinum er komið þannig fyrir að hann geti snúist.

Samkynja skaut hrinda hvort öðru frá sér, norðurskaut hrindir norðurskauti á öðrum segli frá sér og suðurskaut ýtir suðurskauti frá sér. Norðurskaut á einum segli og suðurskaut á öðrum dragast hins vegar hvort að öðru.

Þetta er alveg eins og með rafhleðslur. Í því tilviki tölum við ekki um norður- og suður- heldur um plúshleðslu og mínushleðslu. Tvær plúshleðslur hrinda hvor annarri frá sér og sömuleiðis tvær mínushleðslur, en plúshleðsla og mínushleðsla dragast hvor að annarri.

Hins vegar er sá munur á rafmagni og segulmagni að rafhleðsla getur verið til sjálfstætt; plúshleðsla getur verið á hlut án þess að mínushleðsla sé annars staðar í hlutnum en segulskaut (norður- eða suður-) getur ekki verið til í hlut nema í honum sé líka gagnstætt skaut (suður- eða norður-). Ef við tökum segul og sögum hann í sundur milli norðurskauts og suðurskauts þá myndast ný skaut við sárið og við fáum út tvo segla sem eru hvor um sig með norður- og suðurskaut.
Þetta svar er í flokknum "bekkirnir spyrja" þar sem starfsfólk vefsins svarar spurningum frá grunnskólabekk í kennslustund, samkvæmt samningi. Lögð er áhersla á skjót svör, stutt og aðgengileg. Oft er byggt á öðrum svörum sem kunna að nýtast almennum lesendum betur....