Hversu gamalt er og hvað merkir orðið gyðingur? Er samsvarandi orð um júða til í öðrum tungumálum? Geri ráð fyrir að orðið júði samsvari jew eða Jude.Hér er einnig svarað spurningunni:
Hvers vegna er orðið júði niðrandi? Í dönsku og þýsku eru notuð nauðalík orð um gyðinga sem ekki eru niðrandi.
Júði ‘gyðingur’ er tökuorð í íslensku ættað úr miðlágþýsku, jude, jode, jodde. Það orð er aftur fengið úr latínu jūdaeus sem komið er úr hebresku Jehūdî ‘maður af Júdaættkvísl’. Í dönsku er orðið jøde, í þýsku Jude, í ensku jew og eiga þau öll sama upprunann. Neikvæða merkingin í júði á líklegast rætur að rekja til þess að gyðingar sem stunduðu viðskipti víða um heim á síðari öldum, þóttu erfiðir viðfangs, nískir okurkarlar og efnuðust oft vel. Þetta litu aðrir hornauga og farið var að nota jew, jøde, júði í neikvæðum tón um kaupsýslumenn af gyðingaættum. Hin neikvæða merking sem Jude fékk í Þýskalandi á árunum milli stríða og í síðari heimsstyrjöldinni er af öðrum toga og var tímabundin. Hún náði yfir allt fólk af gyðingaættum, ekki aðeins kaupsýslumenn.
![](../myndir/gydingar_drepnir_301006.jpg)
Hér sjást krossfarar sveifla sverðum yfir gyðingum. Myndin er úr franskri Biblíu frá miðri 13. öld.
- Ásgeir Blöndal Magnússon, Íslensk orðsifjabók, Orðabók Háskólans, Reykjavík, 1989.