Sólin Sólin Rís 05:40 • sest 21:16 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 15:13 • Sest 05:59 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 03:57 • Síðdegis: 16:31 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 10:23 • Síðdegis: 22:34 í Reykjavík
Árnastofnun - mynd í *Árnarstofnun

Hvers konar „vortis“ er í orðinu innvortis?

Guðrún Kvaran

Síðari liðurinn –vortis í innvortis og útvortis er tökuorð úr dönsku, indvortes og udvortes. Þau eru aftur fengin að láni frá lágþýsku inwordes, inwerdes og utwordes, utwerdes í merkingunni 'sem snýr inn; sem snýr út.’ Síðari liðurinn er skyldur latnesku sögninni vertere 'snúa’.

Síðari liðurinn í lágþýsku orðunum sem merkja 'sem snýr inn; sem snýr út', er skyldur latnesku sögninni vertere 'snúa'. Á myndinni sést innvortis blæðing í maga.

Útvortis virðist heldur eldra tökuorð í íslensku. Elstu dæmi í Ritmálssafni Orðabókar Háskólans eru frá því skömmu eftir miðja 16. öld en um innvortis eru elst dæmi frá um 1700.

Mynd:

Höfundur

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

5.3.2014

Spyrjandi

Þórður Sævar Jónsson

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Hvers konar „vortis“ er í orðinu innvortis? “ Vísindavefurinn, 5. mars 2014. Sótt 19. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=66410.

Guðrún Kvaran. (2014, 5. mars). Hvers konar „vortis“ er í orðinu innvortis? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=66410

Guðrún Kvaran. „Hvers konar „vortis“ er í orðinu innvortis? “ Vísindavefurinn. 5. mar. 2014. Vefsíða. 19. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=66410>.

Chicago | APA | MLA

Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvers konar „vortis“ er í orðinu innvortis?
Síðari liðurinn –vortis í innvortis og útvortis er tökuorð úr dönsku, indvortes og udvortes. Þau eru aftur fengin að láni frá lágþýsku inwordes, inwerdes og utwordes, utwerdes í merkingunni 'sem snýr inn; sem snýr út.’ Síðari liðurinn er skyldur latnesku sögninni vertere 'snúa’.

Síðari liðurinn í lágþýsku orðunum sem merkja 'sem snýr inn; sem snýr út', er skyldur latnesku sögninni vertere 'snúa'. Á myndinni sést innvortis blæðing í maga.

Útvortis virðist heldur eldra tökuorð í íslensku. Elstu dæmi í Ritmálssafni Orðabókar Háskólans eru frá því skömmu eftir miðja 16. öld en um innvortis eru elst dæmi frá um 1700.

Mynd:

...