Hver er ritstjórnarstefna Vísindavefsins?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hver er ritstjórnarstefna Vísindavefsins?
Vísindavefur Háskóla Íslands fjallar um öll vísindi, hverju nafni sem nefnast, allt frá stjörnufræði til handrita og frá sameindalíffræði til sálfræði. Á Vísindavefnum geta gestir lesið svör við spurningum um flest milli himins og jarðar og jafnframt lagt til nýjar spurningar um allt það sem ætla má að fræðimenn Háskóla Íslands eða aðrir með tilskilda þekkingu geti svarað.

Meginmarkmið vefsins er að veita almenningi í landinu, bæði börnum og fullorðnum, traustar upplýsingar um vísindi og fræði. Tilgangurinn er jafnframt að efla áhuga á vísindum og að ná til sem flestra, með vönduðum skrifum um vísindi á íslensku.

Svör Vísindavefsins

Almennt

Svör á Vísindavefnum eiga að standa á sterkum fræðilegum grunni og skulu rituð af fræðimönnum á viðkomandi sviði. Enn fremur eiga þau að vera læsileg, á vönduðu máli. Efni svaranna á að miðast við almenna þekkingu og hafa verður aldur spyrjenda í huga. Miðað er við að hvert svar á Vísindavefnum standi sjálfstætt og sé á bilinu 200 til 1000 orð.

Spurningar og forgangsröðun

Allir geta sent inn spurningar en ritstjóri skal forgangsraða spurningum sem sendar eru til svarshöfunda. Ritstjóri og annað starfsfólk Vísindavefsins getur einnig leitað að fyrra bragði til fræðimanna um svör við mikilvægum spurningum. Til dæmis geta atburðir líðandi stundar gefið tilefni til þess, sbr. það sem segir um verkefni ritnefndar hér fyrir neðan. Einnig geta fræðimenn sjálfir haft frumkvæði að slíkri umfjöllun í samráði við ritstjóra.

Yfirlestur, frágangur og fleira

Svör vefsins eru ekki ritrýnd en þau eru lesin yfir af ritstjóra og eftir atvikum öðrum fræðimönnum. Almennt er reynt að vísa í heimildir í svörunum, nema um sé að ræða efni sem telja má að falli undir almenna þekkingu eða einfaldan handbókarfróðleik. Starfsfólk vefsins tekur oft að sér að skrifa einfaldari svör handa yngri lesendum og styðst þá við efni á Vísindavefnum sem upphaflega var samið handa fólki með dýpri skilning á umfjöllunarefninu.

Heimildir og tilvísanir

Hafa skal í huga að svör Vísindavefsins eru oft notuð sem heimildir í ritgerðarvinnu á grunnskóla-, framhaldsskóla- og bakkalárstigi. Þess vegna fylgja nauðsynlegar bókfræðiupplýsingar með öllum svörum. Nafn höfundar kemur fram með hverri færslu, sem og upplýsingar um fræðasvið hans. Birtingardagur svara er skýrt tilgreindur og lesendur geta auðveldlega vitnað í svörin eftir algengum heimildastöðlum. Þegar háskólanemendur svara spurningum er það gert í umboði og með ábyrgð fræðimanns í greininni og nöfn allra sem að svarinu koma eru tilgreind. Almennt skal geta nafns spyrjanda.

Leit, efnisorð og efnisflokkar

Auðvelt á að vera að leita að svörum á vefsíðu Vísindavefsins. Til að leiða notendur á réttan stað er svörum á vefnum raðað í efnisflokka eftir fræðasviðum og gengið er úr skugga um að hverju svari fylgi viðeigandi efnisorð. Tilvísanir í skyld svör fylgja með þegar það á við.

Endurbætur og lagfæringar

Ef rökstuddar og málefnalegar athugasemdir berast um efni tiltekins svars er höfundur þess beðinn um að taka afstöðu til þeirra. Ef ástæða reynist til er svarið lagfært í samráði við höfund. Ritstjóri hefur ávallt heimild til að gera smávægilegar breytingar eða leiðréttingar á svörum þegar þess er þörf en hann getur einnig óskað að fyrra bragði eftir að fræðimaður endurskoði svar. Þegar breytingar eru gerðar á svari skal þess getið með skýrum hætti og ber ritstjóri ábyrgð á því.

Ábyrgð á starfi Vísindavefsins

Ritnefnd

Fagleg ritnefnd starfar við Vísindavefinn, skipuð fræðafólki af öllum fræðasviðum HÍ. Hún ber ábyrgð á því að setja vefnum ritstjórnarstefnu og endurskoða eftir þörfum. Rektor Háskóla Íslands skipar ritnefndina samkvæmt tillögum fræðasviðsforseta til þriggja ára í senn og skipar formann hennar. Ritnefndin skal reglulega meta hvort málefni líðandi stundar kalli á sérstaka umfjöllun með skipulögðum hætti. Þar má meðal annars nefna mál eins og tækniþróun, farsóttir, eldgos eða jarðskjálfta, svo nokkur dæmi séu nefnd.

Ritstjóri

Ritstjóri Vísindavefsins starfar í umboði ritstjórnar, framfylgir ritstjórnarstefnunni og ber ábyrgð á daglegu starfi vefsins. Enn fremur ber hann ábyrgð á

• að finna fræðimenn sem geti svarað spurningum sem berast til Vísindavefsins, meta til hvaða fræðasviðs skuli leita og hafa þá í huga hvort fleiri en eitt fræðasvið komi til greina
• að rækta tengsl við svarshöfunda
• að meta hvaða spurningum skuli svarað hverju sinni m.a. eftir vægi þeirra út frá ritstjórnarstefnu og hvort svipuðum spurningum hafi verið svarað áður
• að leiðbeina fræðimanni um hve ítarlega skuli svara og til hvaða aldurhóps svari sé beint
• að lesa yfir svör og meta hvort þau þurfi nánari yfirlestur frá öðrum fræðimönnum
• að ganga þannig frá svörum að umbrot og frágangur sé í samræmi við ritstjórnarstefnu og hefðir og venjur Vísindavefsins
• að gera áætlanir um þróun vefsins til lengri tíma í samráði við ritnefndina.

Fræðimenn

Fræðimenn sem svara spurningum eða leiðbeina nemendum við svör spurninga á Vísindavefnum bera ábyrgð á fræðilegu innihaldi svarsins.

Yfirlitsmynd:

• Kristinn Ingvarsson.

Ritstjórn Vísindavefsins þakkar Ara Páli Kristinssyni, rannsóknarprófessor hjá Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, fyrir yfirlestur og gagnlegar ábendingar....