Sólin Sólin Rís 05:19 • sest 21:35 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 25:18 • Sest 04:56 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 07:07 • Síðdegis: 19:24 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 01:08 • Síðdegis: 13:14 í Reykjavík
Árnastofnun - mynd í *Árnarstofnun

Hver er uppruni orðsins „laukur“ og hver er upprunaleg merking þess?

Guðrún Kvaran

Orðið laukur hefur verið rakið til indóevrópskrar rótar (*leug-) sem merkir að 'beygja'. Orðið er til í grannmálunum, sbr. nýnorsku lauk, sænsku lök, dönsku løg, færeysku leykur. Í öðrum germönskum málum má nefna fornensku léac, nútímaensku leek, fornháþýsku louh, nútímaþýsku Lauch í merkingunni 'púrra, blaðlaukur'.

Ásgeir Blöndal Magnússon (Íslensk orðsifjabók 1989:548) telur að nafngiftin eigi líklega við grönn, sveigjanleg blöðin og sé þá skyld orðinu lýgos 'sveigjanleg grein' í grísku og lýsingarorðinu lùgnas 'liðugur, sveigjanlegur' í litháísku.

Plöntumerkingin er upphafleg í íslensku, en yngri merkingarbrigði afleidd eins og 'hið besta af einhverju' (laukur ættarinnar), 'fita í kjöti' og 'siglutré'.

Höfundur

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

29.9.2000

Spyrjandi

Atli Týr Ægisson

Efnisorð

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Hver er uppruni orðsins „laukur“ og hver er upprunaleg merking þess?“ Vísindavefurinn, 29. september 2000. Sótt 25. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=946.

Guðrún Kvaran. (2000, 29. september). Hver er uppruni orðsins „laukur“ og hver er upprunaleg merking þess? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=946

Guðrún Kvaran. „Hver er uppruni orðsins „laukur“ og hver er upprunaleg merking þess?“ Vísindavefurinn. 29. sep. 2000. Vefsíða. 25. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=946>.

Chicago | APA | MLA

Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hver er uppruni orðsins „laukur“ og hver er upprunaleg merking þess?
Orðið laukur hefur verið rakið til indóevrópskrar rótar (*leug-) sem merkir að 'beygja'. Orðið er til í grannmálunum, sbr. nýnorsku lauk, sænsku lök, dönsku løg, færeysku leykur. Í öðrum germönskum málum má nefna fornensku léac, nútímaensku leek, fornháþýsku louh, nútímaþýsku Lauch í merkingunni 'púrra, blaðlaukur'.

Ásgeir Blöndal Magnússon (Íslensk orðsifjabók 1989:548) telur að nafngiftin eigi líklega við grönn, sveigjanleg blöðin og sé þá skyld orðinu lýgos 'sveigjanleg grein' í grísku og lýsingarorðinu lùgnas 'liðugur, sveigjanlegur' í litháísku.

Plöntumerkingin er upphafleg í íslensku, en yngri merkingarbrigði afleidd eins og 'hið besta af einhverju' (laukur ættarinnar), 'fita í kjöti' og 'siglutré'....