Hvaða hlutverki gegnir tönn náhvalsins?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvaða hlutverki gegnir tönn náhvalsins?
Náhvalurinn (Monodon monoceros) er hánorræn hvalategund. Náhvalir eru algengastir við strandlengjur Kanada og Grænlands og austur eftir strönd Norður-Rússlands. Þeir sjást einnig undan ströndum Norðaustur-Síberíu og Alaska, en þó mun sjaldnar. Náhvalir finnast sjaldan sunnan við 70. breiddargráðu. Þó hafa náhvalir sést við strendur Íslands en slík sjón er afar sjaldgæf.

Óhætt er að segja að helsta sérstaða náhvalsins sé hin geysilanga og myndarlega tönn sem gengur beint út frá höfði hans í gegnum efri vörina. Tönnin getur orðið allt að þrír metrar á lengd, vegið tíu kg og minnir frekar á horn en tönn. Yfirborð tannarinnar hefur spírallaga skoru sem snýst til vinstri. Það eru fyrst og fremst tarfarnir sem hafa tönnina en hún þekkist reyndar hjá einstaka kvendýrum og þá miklu miklu minni en hjá karldýrunum.

Líffræðingar hafa lengi velt vöngum yfir hlutverki þessarar miklu og sérstæðu tannar náhvalsins. Lengi vel voru menn á því að tönnin, sem er gagnlaus við fæðuöflun, væri einhvers konar „karlmennskutákn“ tarfsins. Hér væri því um kynjað val að ræða þar sem tarfar með myndarlegustu tönnina hefðu meiri möguleika á að heilla kýrnar, makast við þær og koma arfgerð sinni til næstu kynslóðar í gegnum afkvæmi sín. Vísindamenn og aðrir sem hafa fylgst með dýralífi á norðurslóðum hafa séð tarfa skylmast með tönnunum á fengitíma sem kann að styðja þessa tilgátu.

Önnur og mjög áhugaverð tilgáta kom fram árið 2005 og var sett fram af Martin Nweeia við tannlæknadeild Harvard-háskóla. Með vefjafræðilegum rannsóknum kom í ljós að skögultönn náhvala er óvenjurík af taugum sem vaxa upp í fína himnu sem þekur tönnina. Nweeia telur að tönnin virki sem skynfæri sem getur numið þrýsting, hitastig, seltustig og fleiri þætti. Tönnin er því eins konar nemi og því afar öflugt skynfæri sem gerir hvalnum kleift að fá ýmsar mikilvægar upplýsingar um umhverfi sitt. Í samanburði við tennur annarra spendýra þekkjast ekki svo fínriðin skyntauganet annars staðar en í skögultönn náhvalsins. Nweeia telur tennurnar vera alltof viðkvæmar til að nota til skylminga eins og sumir telja þær notaðar.

En eftir stendur þá spurningin hvers vegna það eru aðallega tarfarnir sem eru með þessar tennur, ekki kýrnar?

Mynd:

• Narwhals breach.jpg á en.wikipedia.org. Sótt 12. 4. 2012.

...