Hvað er vitað um aldur grænlandshákarlsins, gæti hann orðið 400 ára?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvað er vitað um aldur grænlandshákarlsins, gæti hann orðið 400 ára?
Grænlandshákarl (Somniosus microcephalus) er kunnasta hákarlategundin sem finnst hér við land og gengur einfaldlega undir heitinu hákarl á íslensku.

Tilveran gengur hægt fyrir sig hjá grænlandshákarlinum. Hann vex afar hægt eða að jafnaði um 1 cm á ári. Stærstu dýrin verða rúmlega fimm metrar á lengd og því má ætla að þau séu komin vel til ára sinna. Þá hafa rannsóknir sýnt að kvendýrin verði ekki kynþroska fyrr en þau eru orðin um 150 ára.

Til þess að aldursgreina hákarla og áætla vaxtarhraða var gerð rannsókn á magni ákveðinni samsætu kolefnis (C-14) í augnlinsum 28 kvendýra sem voru á bilinu 81 til 502 cm á lengd. Minnstu dýrin höfðu miklu meira magn samsætunnar í augnlinsum en stærri og eldri dýr. Magnið endurspeglar það ástand sem var í umhverfinu á þeim tíma þegar dýrin urðu til og vísindamenn tengja það við kjarnorkutilraunir risaveldanna á sjötta og sjöunda áratug síðustu aldar. Í þeim tilraunum jókst magn C-14 í andrúmsloftinu tímabundið og bárust leifar þess þaðan í höfin og í lífverur.

Með þessar niðurstöður til hliðsjónar var hægt að áætla aldur annarra dýra út frá lengd þeirra. Stærsta dýrið í rannsókninni var 502 cm og er talið að það hafi verið 392 ára gamalt +/- 120 ár. Þetta þýðir að dýrið var að minnsta kosti 272 ára en mögulega hátt í 500 ára. Það bendir því margt til þess að grænlandshákarlinn sé langlífasta hryggdýrið. Miðað við hvað viðkoma þessara dýra er ótrúlega hæg má ætla að hún sé afar viðkvæm fyrir breytingum í umhverfinu.

Heimildir og mynd:

• Nielsen, J. o.fl. (2016). Eye lens radiocarbon reveals centuries of longevity in the Greenland shark (Somniosus microcephalus). Science, 353 (6300): 702–4. (Sótt 26.11.2020).
• Pennisi, E. (2016, 11 ágúst). Greenland Shark May Live 400 Years, Smashing Longevity Record. Science. (Sótt 26.11.2020).
• Háskóli Íslands. (2020, 7. apríl). Kjarnorkutilraunir í kalda stríðinu varpa ljósi á aldur hvalháfa. (Sótt 26.11.2020).
• Mynd: Greenland shark profile.jpg. Birt undir Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International leyfi. (Sótt 26.11.2020).

Upprunalega spurningin var:

Hvað er vitað um aldur Íslandshákarlsins? Hef heyrt að hann nái 400 árum.

Við gerum ráð fyrir að spyrjandi sé í raun að spyrja um grænlandshákarlinn sem er kunnasta hákarlategundin hér við land....