Sólin Sólin Rís 05:22 • sest 21:31 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 23:11 • Sest 05:11 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 06:38 • Síðdegis: 18:56 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 00:39 • Síðdegis: 12:46 í Reykjavík

Hvernig sannar vitund að til er annað en hún?

Eyja Margrét Brynjarsdóttir

Spyrjandi á væntanlega við hvort mögulegt sé, og þá hvernig, að setja fram sönnun á tilvist annarra hluta en eigin vitundar. Erfitt, eða jafnvel ómögulegt, er að efast um tilvist eigin vitundar en spurningin er hvort ég geti til dæmis sannað að hlutirnir sem ég skynja í kring um mig eigi sér sjálfstæða tilvist fremur en að vera bara hugarsmíð mín eða ímyndun.

Í stuttu máli má svara þessu með því að alls ekki er víst að þetta sé hægt. Sönnun af því tagi sem hér um ræðir væri jafnframt afsönnun á róttækri efahyggju og möguleikinn á slíkri afsönnun er umdeildur meðal heimspekinga.

Um efahyggju, vitundir og fleira sem tengist þessu efni má lesa nánar í eftirfarandi svörum:

Höfundur

Eyja Margrét Brynjarsdóttir

prófessor í heimspeki og hagnýtri siðfræði

Útgáfudagur

25.1.2002

Spyrjandi

Jóhann Ásmundsson

Tilvísun

Eyja Margrét Brynjarsdóttir. „Hvernig sannar vitund að til er annað en hún?“ Vísindavefurinn, 25. janúar 2002. Sótt 24. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=2072.

Eyja Margrét Brynjarsdóttir. (2002, 25. janúar). Hvernig sannar vitund að til er annað en hún? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=2072

Eyja Margrét Brynjarsdóttir. „Hvernig sannar vitund að til er annað en hún?“ Vísindavefurinn. 25. jan. 2002. Vefsíða. 24. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=2072>.

Chicago | APA | MLA

Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvernig sannar vitund að til er annað en hún?
Spyrjandi á væntanlega við hvort mögulegt sé, og þá hvernig, að setja fram sönnun á tilvist annarra hluta en eigin vitundar. Erfitt, eða jafnvel ómögulegt, er að efast um tilvist eigin vitundar en spurningin er hvort ég geti til dæmis sannað að hlutirnir sem ég skynja í kring um mig eigi sér sjálfstæða tilvist fremur en að vera bara hugarsmíð mín eða ímyndun.

Í stuttu máli má svara þessu með því að alls ekki er víst að þetta sé hægt. Sönnun af því tagi sem hér um ræðir væri jafnframt afsönnun á róttækri efahyggju og möguleikinn á slíkri afsönnun er umdeildur meðal heimspekinga.

Um efahyggju, vitundir og fleira sem tengist þessu efni má lesa nánar í eftirfarandi svörum:

...