Senda inn spurningu
Sólin Sólin Rís 05:51 • sest 21:06 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 09:47 • Sest 06:52 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 00:02 • Síðdegis: 12:48 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 06:36 • Síðdegis: 18:53 í Reykjavík
Visit the English version

Flokkun:

Félagsvísindi Hagfræði

Hvað er kaupmáttarjafnvægi (PPP)?

Gylfi Magnússon

Margir hagfræðingar telja eðlilegt að gera ráð fyrir að gengi gjaldmiðla hljóti að leita í svokallað kaupmáttarjafnvægi (e. purchasing power parity) þegar til (mjög) langs tíma er litið. Með því er átt við að ákveðin upphæð hafi sama kaupmátt á ólíkum svæðum þegar búið er að breyta henni í gjaldmiðil hvers svæðis á ríkjandi gengi. Ef tíu íslenskar krónur fást fyrir hverja danska ætti þannig að vera hægt að kaupa fyrir hverja íslenska krónu (á Íslandi) um það bil einn tíunda þess sem hægt er að kaupa fyrir danska krónu (í Danmörku).

Hugmyndin að baki þessu er einföld: Ef ákveðin vara er ódýrari í einu landi en öðru mun fólk sjá sér hag í að flytja hana milli landa. Það eykur spurn eftir vörunni og dregur úr framboði þar sem hún var ódýr og eykur framboð þar sem hún var dýr uns verðið er það sama á báðum stöðum.

Ýmislegt getur komið í veg fyrir að þetta gangi eftir, meðal annars ýmiss konar viðskiptakostnaður og hömlur á milliríkjaviðskiptum. Margar vörur og ýmiss konar þjónusta gengur alls ekki kaupum og sölu milli landa. Reglan um kaupmáttarjafnvægi er þó stundum notuð til að spá fyrir um gengisþróun. Ef verðlag er orðið mjög lágt í einu landi miðað við annað sem telst nógu sambærilegt er því spáð að gengi gjaldmiðils fyrrnefnda landsins muni hækka, mælt í gjaldmiðli síðarnefnda landsins. Slíkar spár eru yfirleitt ekki mjög haldgóðar, en þó ívið skárri til langs tíma en skamms.

Frekara lesefni á Vísindavefnum:

Upprunalega spurningin hljóðaði svo:

Hvað merkir „Purchasing Power Parity“ og í hvaða tilgangi er það notað?

Höfundur

Gylfi Magnússon

Gylfi Magnússon

prófessor í hagfræði við HÍ

Útgáfudagur

20.3.2001

Spyrjandi

Bjarki Young

Efnisorð

Tilvísun

Gylfi Magnússon. „Hvað er kaupmáttarjafnvægi (PPP)?“ Vísindavefurinn, 20. mars 2001. Sótt 16. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=1393.

Gylfi Magnússon. (2001, 20. mars). Hvað er kaupmáttarjafnvægi (PPP)? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=1393

Gylfi Magnússon. „Hvað er kaupmáttarjafnvægi (PPP)?“ Vísindavefurinn. 20. mar. 2001. Vefsíða. 16. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=1393>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki
Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvað er kaupmáttarjafnvægi (PPP)?
Margir hagfræðingar telja eðlilegt að gera ráð fyrir að gengi gjaldmiðla hljóti að leita í svokallað kaupmáttarjafnvægi (e. purchasing power parity) þegar til (mjög) langs tíma er litið. Með því er átt við að ákveðin upphæð hafi sama kaupmátt á ólíkum svæðum þegar búið er að breyta henni í gjaldmiðil hvers svæðis á ríkjandi gengi. Ef tíu íslenskar krónur fást fyrir hverja danska ætti þannig að vera hægt að kaupa fyrir hverja íslenska krónu (á Íslandi) um það bil einn tíunda þess sem hægt er að kaupa fyrir danska krónu (í Danmörku).

Hugmyndin að baki þessu er einföld: Ef ákveðin vara er ódýrari í einu landi en öðru mun fólk sjá sér hag í að flytja hana milli landa. Það eykur spurn eftir vörunni og dregur úr framboði þar sem hún var ódýr og eykur framboð þar sem hún var dýr uns verðið er það sama á báðum stöðum.

Ýmislegt getur komið í veg fyrir að þetta gangi eftir, meðal annars ýmiss konar viðskiptakostnaður og hömlur á milliríkjaviðskiptum. Margar vörur og ýmiss konar þjónusta gengur alls ekki kaupum og sölu milli landa. Reglan um kaupmáttarjafnvægi er þó stundum notuð til að spá fyrir um gengisþróun. Ef verðlag er orðið mjög lágt í einu landi miðað við annað sem telst nógu sambærilegt er því spáð að gengi gjaldmiðils fyrrnefnda landsins muni hækka, mælt í gjaldmiðli síðarnefnda landsins. Slíkar spár eru yfirleitt ekki mjög haldgóðar, en þó ívið skárri til langs tíma en skamms.

Frekara lesefni á Vísindavefnum:

Upprunalega spurningin hljóðaði svo:

Hvað merkir „Purchasing Power Parity“ og í hvaða tilgangi er það notað?
...