Sólin Sólin Rís 04:20 • sest 22:46 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 22:56 • Sest 14:35 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 10:51 • Síðdegis: 23:16 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 04:39 • Síðdegis: 16:58 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 04:20 • sest 22:46 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 22:56 • Sest 14:35 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 10:51 • Síðdegis: 23:16 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 04:39 • Síðdegis: 16:58 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=
Forsíða Náttúruvísindi og verkfræði Eðlisfræði: í daglegu lífi Við hvaða hita er eðlismassi mældur? Hann hlýtur að vera breytilegur vegna hitaþenslu?

Flokkun:

28.3.2001
Náttúruvísindi og verkfræði Eðlisfræði: í daglegu lífi

Við hvaða hita er eðlismassi mældur? Hann hlýtur að vera breytilegur vegna hitaþenslu?

ÞV

Það er rétt að eðlismassi fer eftir hita. Flest efni þenjast út við hitun, það er að segja að rúmmálið eykst. Þar sem eðlismassi er massi deilt með rúmmáli og massinn breytist ekki, þá þýðir þetta að eðlismassinn minnkar yfirleitt við hitun.

Engu að síður er hægt að mæla eðlismassa við hvaða hita sem vera skal. En þegar mælingin er borin saman við aðrar er nauðsynlegt að gera annað tveggja, hafa sama hita eða "staðla hitann" sem kallað er eða að gefa hitann upp þannig að hægt sé að leiðrétta mælinguna með tilliti til hans. Í töflum sem birtar eru í bókum eða annars staðar er yfirleitt miðað við tiltekinn staðalhita, til dæmis 0°C eða 20°C, og hann er þá tiltekinn við töfluna ef hún á að koma að gagni.

Mikilvæga undantekningu frá almennu reglunni um hitaþan er að finna í hegðun vatns. Á hitabilinu frá 0-4°C dregst það saman við hitun og það hefur mikilvægar afleiðingar til dæmis þegar tjarnir eru að frjósa. Ís dregst líka allverulega saman þegar hann bráðnar og þess vegna flýtur ís á vatni. Um afbrigðilega hegðun vatns að þessu leyti má lesa í svari Halldórs Svavarssonar við spurningunni Hvers vegna frýs vatn?


Frekara lesefni af Vísindavefnum:

Höfundur

Þorsteinn Vilhjálmsson

ÞV

prófessor emeritus, ritstjóri Vísindavefsins 2000-2010 og ritstjóri Evrópuvefsins 2011

Útgáfudagur

28.3.2001

Spyrjandi

Fannar F. Ívarsson

Efnisorð

Tilvísun

ÞV. „Við hvaða hita er eðlismassi mældur? Hann hlýtur að vera breytilegur vegna hitaþenslu?“ Vísindavefurinn, 28. mars 2001, sótt 27. júlí 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=1432.

ÞV. (2001, 28. mars). Við hvaða hita er eðlismassi mældur? Hann hlýtur að vera breytilegur vegna hitaþenslu? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=1432

ÞV. „Við hvaða hita er eðlismassi mældur? Hann hlýtur að vera breytilegur vegna hitaþenslu?“ Vísindavefurinn. 28. mar. 2001. Vefsíða. 27. júl. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=1432>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki

Senda grein til vinar

=

Við hvaða hita er eðlismassi mældur? Hann hlýtur að vera breytilegur vegna hitaþenslu?
Það er rétt að eðlismassi fer eftir hita. Flest efni þenjast út við hitun, það er að segja að rúmmálið eykst. Þar sem eðlismassi er massi deilt með rúmmáli og massinn breytist ekki, þá þýðir þetta að eðlismassinn minnkar yfirleitt við hitun.

Engu að síður er hægt að mæla eðlismassa við hvaða hita sem vera skal. En þegar mælingin er borin saman við aðrar er nauðsynlegt að gera annað tveggja, hafa sama hita eða "staðla hitann" sem kallað er eða að gefa hitann upp þannig að hægt sé að leiðrétta mælinguna með tilliti til hans. Í töflum sem birtar eru í bókum eða annars staðar er yfirleitt miðað við tiltekinn staðalhita, til dæmis 0°C eða 20°C, og hann er þá tiltekinn við töfluna ef hún á að koma að gagni.

Mikilvæga undantekningu frá almennu reglunni um hitaþan er að finna í hegðun vatns. Á hitabilinu frá 0-4°C dregst það saman við hitun og það hefur mikilvægar afleiðingar til dæmis þegar tjarnir eru að frjósa. Ís dregst líka allverulega saman þegar hann bráðnar og þess vegna flýtur ís á vatni. Um afbrigðilega hegðun vatns að þessu leyti má lesa í svari Halldórs Svavarssonar við spurningunni Hvers vegna frýs vatn?


Frekara lesefni af Vísindavefnum: