Sólin Sólin Rís 10:49 • sest 15:45 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 00:00 • Sest 00:00 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 06:52 • Síðdegis: 19:06 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 00:36 • Síðdegis: 13:09 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 10:49 • sest 15:45 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 00:00 • Sest 00:00 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 06:52 • Síðdegis: 19:06 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 00:36 • Síðdegis: 13:09 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Af hverju ferðast ljósið 300.000 km á sekúndu?

ÞV

Það er rétt að ljóshraðinn er nálægt þessari einföldu tölu þegar við skrifum hann samkvæmt metrakerfinu sem við notum í mælingum og tugakerfinu sem við notum venjulega til að skrifa tölur. Ef spyrjandi á við þetta tölulega atriði er hins vegar rétt að upplýsa að vísindamenn líta yfirleitt á það sem algera tilviljun enda er gildið ekki nákvæmlega 300.000 km/s heldur 2,997.924.58*105 km/s, og þetta er einmitt einn af þeim fastatölum vísindanna (constants) sem er hvað best þekktur. En af þeirri tölu sjáum við að að ljóshraðinn tekur því aðeins gildið sem nefnt er í spurningunni að verið sé að sýna töluna með þremur marktækum stöfum. Ef hún er sýnd með fjórum stöfum ber okkur að skrifa 2,998*105 en ekki 3,000*105. Eins og ýjað var að hér á undan er talan auk þess órjúfanlega háð einingakerfinu og talnakerfinu.

En þetta er kannski ekki helsta undrunarefni spyrjanda heldur hitt að ljóshraðinn skuli hafa einmitt þetta gildi sem er til dæmis svona stórt. Þeirri spurningu má svara svipað og sumum öðrum, með því að spyrja á móti "Af hverju ekki?" Við værum sem sé engu bættari þó að ljóshraðinn hefði eitthvert annað gildi og gætum þá allt eins spurt hvers vegna hann hefði það gildi. Þetta er svipað og við höfum þegar rakið í svari sama höfundar við spurningunni Af hverju getur ljósið ferðast svona hratt?

Höfundur

Þorsteinn Vilhjálmsson

prófessor emeritus, ritstjóri Vísindavefsins 2000-2010 og ritstjóri Evrópuvefsins 2011

Útgáfudagur

24.6.2001

Spyrjandi

Ingirafn Steinarsson

Efnisorð

Tilvísun

ÞV. „Af hverju ferðast ljósið 300.000 km á sekúndu?“ Vísindavefurinn, 24. júní 2001, sótt 2. desember 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=1733.

ÞV. (2001, 24. júní). Af hverju ferðast ljósið 300.000 km á sekúndu? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=1733

ÞV. „Af hverju ferðast ljósið 300.000 km á sekúndu?“ Vísindavefurinn. 24. jún. 2001. Vefsíða. 2. des. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=1733>.

Chicago | APA | MLA

Senda grein til vinar

=

Af hverju ferðast ljósið 300.000 km á sekúndu?
Það er rétt að ljóshraðinn er nálægt þessari einföldu tölu þegar við skrifum hann samkvæmt metrakerfinu sem við notum í mælingum og tugakerfinu sem við notum venjulega til að skrifa tölur. Ef spyrjandi á við þetta tölulega atriði er hins vegar rétt að upplýsa að vísindamenn líta yfirleitt á það sem algera tilviljun enda er gildið ekki nákvæmlega 300.000 km/s heldur 2,997.924.58*105 km/s, og þetta er einmitt einn af þeim fastatölum vísindanna (constants) sem er hvað best þekktur. En af þeirri tölu sjáum við að að ljóshraðinn tekur því aðeins gildið sem nefnt er í spurningunni að verið sé að sýna töluna með þremur marktækum stöfum. Ef hún er sýnd með fjórum stöfum ber okkur að skrifa 2,998*105 en ekki 3,000*105. Eins og ýjað var að hér á undan er talan auk þess órjúfanlega háð einingakerfinu og talnakerfinu.

En þetta er kannski ekki helsta undrunarefni spyrjanda heldur hitt að ljóshraðinn skuli hafa einmitt þetta gildi sem er til dæmis svona stórt. Þeirri spurningu má svara svipað og sumum öðrum, með því að spyrja á móti "Af hverju ekki?" Við værum sem sé engu bættari þó að ljóshraðinn hefði eitthvert annað gildi og gætum þá allt eins spurt hvers vegna hann hefði það gildi. Þetta er svipað og við höfum þegar rakið í svari sama höfundar við spurningunni Af hverju getur ljósið ferðast svona hratt?...