Fiskeldi, stundum kallað sjávardýraeldi er hvers kyns ræktun á sjávar og ferskvatns dýrum.
Ræktun sjávardýra á borð við karpa á sér mjög langa sögu. Forn kínversk handrit sem talin hafa verið skrifuð á 5 öld f.Kr. sýna fram á að Kínverjar hafi ræktað vatnakarpa víða við austurströnd Kína. Mun eldri heimildir eru þó til um fiskeldi í Egyptalandi eða frá því um 2000 f.Kr. Talið er að umfangsmikið eldi hafi þá verið stundað í Níl sérstaklega nálægt árósum stórfljótsins við Miðjarðarhafið.
Fræðimenn telja að hugmyndir og aðferðir sem Forn-Egyptar þróuðu við fiskeldi hafi í tímans rás borist til Rómaveldis þar sem Rómverjar þróuðu fiskeldið frekar. Í Rómaveldi hófst meðal annars ostrurækt sem hefur verið mjög vinsæl við Miðjarðarhafið allt fram til dagsins í dag. Eldisaðferðin sem stunduð var í fornöld byggðist á því að fiskseiðum og lirfum var safnað saman, komið fyrir í tjörnum og ræktuð upp í sláturstærð.
Árið 1733 verður þó að teljast eitt hið merkasta í sögu fiskeldis. Þá tókst bónda nokkrum í norðurhluta Þýskalands að frjóvga hrogn og ala seiðin upp í sláturstærð. Því miður er nafn þessa merka eldisbónda glatað en framlag hans verður að teljast mjög merkilegt. Tegundin sem notuð var í þessari nýstárlegu ræktun var silungur (Salmo trutta). Á öldunum sem fylgdu frjóvguðu menn og ræktuðu einungis ferskvatnsfiska á borð við silung og lax en á 20. öld var næg þekking til staðar á líffræði saltvatnsfiska til að hægt væri að nota þá í eldi.
Á undanförnum áratugum hefur þekking á ýmsum þáttum í líffræði eldisfiska leitt til mikilla framfara í ræktun eldisfiska og gert framleiðslunna ódýrari. Framfarirnar hafa meðal annars leitt til þess að hægt er að hafa betri stjórn á kynþroska og æxlun, auka vöxt fisksins auk þess sem þekking á ýmsum sjúkdómum sem hrjáð hafa eldisfiska hefur aukist. Allt hefur þetta leitt til þess að afurðaverð hefur stórlækkað og er sífellt hærra hlutfall sjávarafurða sem fer í verslanir í Evrópu og Bandaríkin komið úr fiskeldi.
Nú við upphaf 21. aldar hefur þróunin í fiskveiðum orðið sú að flestir villtir fiskistofnar eru annað hvort fullnýttir eða ofnýttir og hefur heildarfiskaflinn úr heimshöfunum staðið í stað á undanförnum árum. Sérstaklega er fiskeldið talið mikilvægt í ljósi þess að menn eru farnir að sjá fram á að fiskaflinn úr heimshöfunum muni að öllum líkindum dragast saman á næstu áratugum. Því er farið að horfa í auknum mæli til fiskeldis til matvælaframleiðslu fyrir hið ört vaxandi mannkyn.
Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.
Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar
um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að
svara öllum spurningum.
Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að
svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki
nægileg deili á sér.
Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.
Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!
Sólin
Rís 05:19 • sest 21:35
í Reykjavík
Tunglið
Rís 25:18 • Sest 04:56
í Reykjavík
Flóð
Árdegis: 07:07 • Síðdegis: 19:24
í Reykjavík
Fjara
Árdegis: 01:08 • Síðdegis: 13:14
í Reykjavík
