Senda inn spurningu
Sólin Sólin Rís 05:36 • sest 21:19 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 16:44 • Sest 05:50 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 04:37 • Síðdegis: 17:05 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 10:57 • Síðdegis: 23:09 í Reykjavík
Visit the English version

Flokkun:

Náttúruvísindi og verkfræði Veðurfræði

Hvernig eru fellibyljir flokkaðir?

Trausti Jónsson

Tjón sem fellibyljir geta valdið vex mjög með vaxandi vindhraða. Fellibylur þar sem mesti meðalvindhraði er 70 m/s veldur margföldu tjóni á við annan þar sem mesti vindhraði er 35 m/s. Umfang viðbragða ræðst því af hugsanlegum styrk þegar fellibylurinn gengur á land. Af hagkvæmnisástæðum hefur verið búinn til fimmskiptur kvarði um styrk byljanna og áhrif þeirra. Auðveldara er að muna þessi stig fremur en vindhraðabil.



Fellibylurinn Wilma gengur á land á Kúbu í október árið 2005. Wilma náði styrk 5 á Saffir-Simpson kvarðanum.

Stiginn er kenndur við vísindamennina Saffir og Simpson og kallast Saffir-Simpson-kvarðinn. Upplýsingar hér að neðan eru lítillega stytt þýðing á lýsingu sem finna má á vefsíðum bandarísku fellibyljamiðstöðvarinnar í Miami. Vindhraðinn sem miðað er við er 1-mínútu meðaltal. Hér á landi er ætíð miðað við 10-mínútna meðaltal vinds. Hlutfall einnar mínútu meðaltalsins og þess 10-mínútna er sennilega á bilinu 1,03 til 1,15.

Styrkur 1

Vindhraði 32 til 42 m/s (64-82 hnútar). Sjávarstaða yfirleitt 1,3 til 1,5 m yfir meðallagi. Lítið tjón á byggingum, en hjólhýsi, tré og veigalítil umferðarmerki geta orðið illa úti. Minniháttar sjávarflóð og tjón á lausum bryggjum.

Styrkur 2

Vindur 43 til 49 m/s (83-95 hnútar). Sjávarstaða yfirleitt 2 til 2,5 m yfir meðallagi. Þakplötur fjúka af sumum húsum, tjón verður einnig á gluggum og lélegum dyraumbúnaði. Tré skemmast og sum falla til jarðar. Hjólhýsi, veigalítil umferðarmerki og lausar bryggjur skemmast mikið. Minni skip og bátar, sem lagt er við ströndina utan hafna, slitna upp.

Styrkur 3

Vindhraði 50 til 67 m/s. Sjávarstaða yfirleitt 3 til 4 m yfir meðallagi. Sum íbúðarhús og minna atvinnuhúsnæði skaddast og sumir lausir veggir falla saman. Stór tré falla til jarðar. Hjólhýsi og mörg umferðarmerki eyðileggjast. Sjávarflóð eyðileggja minni mannvirki og tjón verður á stærri mannvirkjum vegna álags frá braki úr þeim sem eyðileggjast. Sjór getur flætt 10 til 12 km inn í land á svæðum sem liggja minna en 2 m yfir sjávarmáli.

Styrkur 4

Vindhraði 68 til 80 m/s. Sjávarstaða yfirleitt 4 til 6 m yfir meðallagi. Mörg minni íbúðarhús hrynja. Tré rifna upp með rótum, öll umferðarmerki falla. Hjólhýsi gjöreyðileggjast. Mikið tjón á gluggum og dyrabúnaði. Meiriháttar tjón á lægstu hæðum sterkra bygginga nærri ströndinni. Rýma þarf íbúðarsvæði allt að 10 km frá ströndinni.

Styrkur 5

Vindhraði yfir 80 m/s. Sjávarstaða yfirleitt meir en 6 m hærri en að meðallagi. Þak tekur af mörgum íbúðarhúsum og atvinnuhúsnæði. Sum hús gjöreyðileggjast og fjúka í heilu lagi. Hjólhýsi gjöreyðileggjast og mikið tjón verður á gluggum og dyrabúnaði vel byggðra húsa. Nær öll tré rifna upp með rótum, öll umferðarmerki falla. Meiriháttar tjón við ströndina vegna flóða. Rýma þarf íbúðarhúsnæði allt að 16 km frá ströndinni.

Frekari fróðleikur á Vísindavefnum:

Mynd: Company Magazine. Sótt 28. 8. 2008.

Þetta svar er hluti greinar um fellibylji á vef Veðurstofu Íslands og birt með góðfúslegu leyfi. Lesendur eru hvattir til að kynna sér greinina í heild sinni.

Upprunalega spurningin hljóðaði svona:

Hvernig eru stig fellibylja? Maður heyrir oft um 3 stigs fellibyl. Hvað felst í því að hvað þarf fellibylur að uppfylla til að fá þessi stig 1 og upp í 5?

Höfundur

Trausti Jónsson

Trausti Jónsson

veðurfræðingur

Útgáfudagur

1.9.2008

Spyrjandi

Sunna Lind Jónsdóttir

Efnisorð

Tilvísun

Trausti Jónsson. „Hvernig eru fellibyljir flokkaðir?“ Vísindavefurinn, 1. september 2008. Sótt 20. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=29209.

Trausti Jónsson. (2008, 1. september). Hvernig eru fellibyljir flokkaðir? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=29209

Trausti Jónsson. „Hvernig eru fellibyljir flokkaðir?“ Vísindavefurinn. 1. sep. 2008. Vefsíða. 20. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=29209>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki
Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvernig eru fellibyljir flokkaðir?
Tjón sem fellibyljir geta valdið vex mjög með vaxandi vindhraða. Fellibylur þar sem mesti meðalvindhraði er 70 m/s veldur margföldu tjóni á við annan þar sem mesti vindhraði er 35 m/s. Umfang viðbragða ræðst því af hugsanlegum styrk þegar fellibylurinn gengur á land. Af hagkvæmnisástæðum hefur verið búinn til fimmskiptur kvarði um styrk byljanna og áhrif þeirra. Auðveldara er að muna þessi stig fremur en vindhraðabil.



Fellibylurinn Wilma gengur á land á Kúbu í október árið 2005. Wilma náði styrk 5 á Saffir-Simpson kvarðanum.

Stiginn er kenndur við vísindamennina Saffir og Simpson og kallast Saffir-Simpson-kvarðinn. Upplýsingar hér að neðan eru lítillega stytt þýðing á lýsingu sem finna má á vefsíðum bandarísku fellibyljamiðstöðvarinnar í Miami. Vindhraðinn sem miðað er við er 1-mínútu meðaltal. Hér á landi er ætíð miðað við 10-mínútna meðaltal vinds. Hlutfall einnar mínútu meðaltalsins og þess 10-mínútna er sennilega á bilinu 1,03 til 1,15.

Styrkur 1

Vindhraði 32 til 42 m/s (64-82 hnútar). Sjávarstaða yfirleitt 1,3 til 1,5 m yfir meðallagi. Lítið tjón á byggingum, en hjólhýsi, tré og veigalítil umferðarmerki geta orðið illa úti. Minniháttar sjávarflóð og tjón á lausum bryggjum.

Styrkur 2

Vindur 43 til 49 m/s (83-95 hnútar). Sjávarstaða yfirleitt 2 til 2,5 m yfir meðallagi. Þakplötur fjúka af sumum húsum, tjón verður einnig á gluggum og lélegum dyraumbúnaði. Tré skemmast og sum falla til jarðar. Hjólhýsi, veigalítil umferðarmerki og lausar bryggjur skemmast mikið. Minni skip og bátar, sem lagt er við ströndina utan hafna, slitna upp.

Styrkur 3

Vindhraði 50 til 67 m/s. Sjávarstaða yfirleitt 3 til 4 m yfir meðallagi. Sum íbúðarhús og minna atvinnuhúsnæði skaddast og sumir lausir veggir falla saman. Stór tré falla til jarðar. Hjólhýsi og mörg umferðarmerki eyðileggjast. Sjávarflóð eyðileggja minni mannvirki og tjón verður á stærri mannvirkjum vegna álags frá braki úr þeim sem eyðileggjast. Sjór getur flætt 10 til 12 km inn í land á svæðum sem liggja minna en 2 m yfir sjávarmáli.

Styrkur 4

Vindhraði 68 til 80 m/s. Sjávarstaða yfirleitt 4 til 6 m yfir meðallagi. Mörg minni íbúðarhús hrynja. Tré rifna upp með rótum, öll umferðarmerki falla. Hjólhýsi gjöreyðileggjast. Mikið tjón á gluggum og dyrabúnaði. Meiriháttar tjón á lægstu hæðum sterkra bygginga nærri ströndinni. Rýma þarf íbúðarsvæði allt að 10 km frá ströndinni.

Styrkur 5

Vindhraði yfir 80 m/s. Sjávarstaða yfirleitt meir en 6 m hærri en að meðallagi. Þak tekur af mörgum íbúðarhúsum og atvinnuhúsnæði. Sum hús gjöreyðileggjast og fjúka í heilu lagi. Hjólhýsi gjöreyðileggjast og mikið tjón verður á gluggum og dyrabúnaði vel byggðra húsa. Nær öll tré rifna upp með rótum, öll umferðarmerki falla. Meiriháttar tjón við ströndina vegna flóða. Rýma þarf íbúðarhúsnæði allt að 16 km frá ströndinni.

Frekari fróðleikur á Vísindavefnum:

Mynd: Company Magazine. Sótt 28. 8. 2008.

Þetta svar er hluti greinar um fellibylji á vef Veðurstofu Íslands og birt með góðfúslegu leyfi. Lesendur eru hvattir til að kynna sér greinina í heild sinni.

Upprunalega spurningin hljóðaði svona:

Hvernig eru stig fellibylja? Maður heyrir oft um 3 stigs fellibyl. Hvað felst í því að hvað þarf fellibylur að uppfylla til að fá þessi stig 1 og upp í 5?
...