Senda inn spurningu
Sólin Sólin Rís 05:36 • sest 21:19 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 16:44 • Sest 05:50 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 04:37 • Síðdegis: 17:05 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 10:57 • Síðdegis: 23:09 í Reykjavík
Visit the English version

Flokkun:

Náttúruvísindi og verkfræði Landafræði

Hvenær verða Íslendingar ein milljón?

Emilía Dagný Sveinbjörnsdóttir

Eins og lesa má um í svari sama höfundar við spurningunni Hvað munu margir búa á jörðinni árið 2050? eru notaðar svokallaðar mannfjöldaspár til þess að áætla hversu margir muni búa á tilteknu svæði, landi, heimsálfu eða heiminum öllum á næstu árum og áratugum. Í þessum spám er gengið út frá ákveðnum forsendum um frjósemi, meðalævi og búferlaflutninga.

Hagstofan hefur undanfarin ár birt árlega nýja útgáfu af spá um mannfjöldaþróun til næstu 50 ára. Birt eru þrjú afbrigði af spánni, miðspá, lágspá og háspá, sem byggð eru á mismunandi forsendum um hagvöxt, frjósemishlutfall og búferlaflutninga.

Hagstofa Íslands birt árlega nýja spá um mannfjöldaþróun á Íslandi til næstu 50 ára. Í hvert skipti eru settar eru fram þrjár útgáfur af spánni, miðspá, lágspá og háspá, sem byggðar eru á mismunandi forsendum um hagvöxt, frjósemishlutfall og búferlaflutninga. Þegar þetta er skrifað (2020) er nýjasta spáin frá árinu 2019 og nær til 2069. Mannfjöldinn á Íslandi var 356.991 hinn 1. janúar 2019. Samkvæmt mið- og háspánni mun Íslendingum halda áfram að fjölga eins langt og spárnar ná, miðspáin gerir ráð fyrir að í lok tímabilsins verði mannfjöldinn orðinn 434.250 en gangi háspáin eftir verði mannfjöldinn orðinn 506.751 árið 2068. Í lágspá, sem miðast við lágt frjósemishlutfall og minni búferlaflutninga, er gert ráð fyrir að íbúatalan byrji að lækka nokkrum árum fyrir lok spátímabilsins og verði 366.018.

Mannfjöldi á Íslandi 1960-2068. Samkvæmt mið- og háspánni mun mannfjöldinn halda áfram að vaxa á næstu 50 árum. Í lágspá, sem miðast við lágt frjósemishlutfall og minni búferlaflutninga, er gert ráð fyrir að íbúatalan byrji að lækka nokkrum árum fyrir lok spátímabilsins.

Til þess að íbúafjöldi haldist í jafnvægi þarf hver kona að meðaltali að eignast 2,1 barn, það er að segja ef ekki er tekið tillit til búferlaflutninga. Á 6. áratugnum eignuðust íslenskar konur að meðaltali tæplega 4 börn en í dag er þessi tala um 1,7 börn á konu og talið að hún eigi enn eftir að lækka.

Það verður að teljast harla ólíklegt að Íslendingar nái því að verða 1 milljón talsins í fyrirsjáanlegri framtíð. Til þess að svo megi verða þarf eitthvað stórkostlegt að breytast, annað hvort að búferlaflutningar til landsins stór aukist, frjósemi landsmanna rjúki upp úr öllu valdi eða meðalævilengd aukist mjög mikið. Líklega þyrftu allir þessir þrír þættir að fara saman til þess að þjóðinni fjölgaði um þau 640.000 sem nú vantar upp á til að ná 1 milljón en það mundi þó varla duga til.

Líklegra er að þróunin hér á landi verði sú sama og í flestum öðrum Evrópulöndum þar sem langtímaspár gera ráð fyrir að íbúum muni fækka frekar en fjölga og er minni frjósemi megin ástæða þess.

Heimild og mynd:

Þetta svar var upphaflega birt árið 2005 en uppfært í júní 2020.

Höfundur

Emilía Dagný Sveinbjörnsdóttir

Emilía Dagný Sveinbjörnsdóttir

landfræðingur og starfsmaður Vísindavefsins

Útgáfudagur

21.9.2005

Spyrjandi

Halldór Berg Harðarson, Sigurður Snæbjörnsson, Anton Guðmundsson, Sigurjón Jóhannsson, Pétur Már Egilsson, Ragnar Jensson.

Efnisorð

Tilvísun

Emilía Dagný Sveinbjörnsdóttir. „Hvenær verða Íslendingar ein milljón?“ Vísindavefurinn, 21. september 2005. Sótt 20. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=5279.

Emilía Dagný Sveinbjörnsdóttir. (2005, 21. september). Hvenær verða Íslendingar ein milljón? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=5279

Emilía Dagný Sveinbjörnsdóttir. „Hvenær verða Íslendingar ein milljón?“ Vísindavefurinn. 21. sep. 2005. Vefsíða. 20. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=5279>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki
Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvenær verða Íslendingar ein milljón?
Eins og lesa má um í svari sama höfundar við spurningunni Hvað munu margir búa á jörðinni árið 2050? eru notaðar svokallaðar mannfjöldaspár til þess að áætla hversu margir muni búa á tilteknu svæði, landi, heimsálfu eða heiminum öllum á næstu árum og áratugum. Í þessum spám er gengið út frá ákveðnum forsendum um frjósemi, meðalævi og búferlaflutninga.

Hagstofan hefur undanfarin ár birt árlega nýja útgáfu af spá um mannfjöldaþróun til næstu 50 ára. Birt eru þrjú afbrigði af spánni, miðspá, lágspá og háspá, sem byggð eru á mismunandi forsendum um hagvöxt, frjósemishlutfall og búferlaflutninga.

Hagstofa Íslands birt árlega nýja spá um mannfjöldaþróun á Íslandi til næstu 50 ára. Í hvert skipti eru settar eru fram þrjár útgáfur af spánni, miðspá, lágspá og háspá, sem byggðar eru á mismunandi forsendum um hagvöxt, frjósemishlutfall og búferlaflutninga. Þegar þetta er skrifað (2020) er nýjasta spáin frá árinu 2019 og nær til 2069. Mannfjöldinn á Íslandi var 356.991 hinn 1. janúar 2019. Samkvæmt mið- og háspánni mun Íslendingum halda áfram að fjölga eins langt og spárnar ná, miðspáin gerir ráð fyrir að í lok tímabilsins verði mannfjöldinn orðinn 434.250 en gangi háspáin eftir verði mannfjöldinn orðinn 506.751 árið 2068. Í lágspá, sem miðast við lágt frjósemishlutfall og minni búferlaflutninga, er gert ráð fyrir að íbúatalan byrji að lækka nokkrum árum fyrir lok spátímabilsins og verði 366.018.

Mannfjöldi á Íslandi 1960-2068. Samkvæmt mið- og háspánni mun mannfjöldinn halda áfram að vaxa á næstu 50 árum. Í lágspá, sem miðast við lágt frjósemishlutfall og minni búferlaflutninga, er gert ráð fyrir að íbúatalan byrji að lækka nokkrum árum fyrir lok spátímabilsins.

Til þess að íbúafjöldi haldist í jafnvægi þarf hver kona að meðaltali að eignast 2,1 barn, það er að segja ef ekki er tekið tillit til búferlaflutninga. Á 6. áratugnum eignuðust íslenskar konur að meðaltali tæplega 4 börn en í dag er þessi tala um 1,7 börn á konu og talið að hún eigi enn eftir að lækka.

Það verður að teljast harla ólíklegt að Íslendingar nái því að verða 1 milljón talsins í fyrirsjáanlegri framtíð. Til þess að svo megi verða þarf eitthvað stórkostlegt að breytast, annað hvort að búferlaflutningar til landsins stór aukist, frjósemi landsmanna rjúki upp úr öllu valdi eða meðalævilengd aukist mjög mikið. Líklega þyrftu allir þessir þrír þættir að fara saman til þess að þjóðinni fjölgaði um þau 640.000 sem nú vantar upp á til að ná 1 milljón en það mundi þó varla duga til.

Líklegra er að þróunin hér á landi verði sú sama og í flestum öðrum Evrópulöndum þar sem langtímaspár gera ráð fyrir að íbúum muni fækka frekar en fjölga og er minni frjósemi megin ástæða þess.

Heimild og mynd:

Þetta svar var upphaflega birt árið 2005 en uppfært í júní 2020....