Senda inn spurningu
Sólin Sólin Rís 05:36 • sest 21:19 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 16:44 • Sest 05:50 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 04:37 • Síðdegis: 17:05 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 10:57 • Síðdegis: 23:09 í Reykjavík
Visit the English version

Flokkun:

Náttúruvísindi og verkfræði Jarðvísindi

Hvernig myndaðist Svínahraun?

Sigurður Steinþórsson

Svínahraun hefur runnið úr Eldborg undir Lambafelli, árið 1000 (eða 999) að því talið er. Gosið tengist þessari sögu frá kristnitökunni á Þingvöllum:
Þá kom maður hlaupandi og sagði, að jarðeldur var upp kominn í Ölfusi og mundi hann hlaupa á bæ Þórodds goða. Þá tóku heiðnir menn til orðs: „Eigi er undur í, að goðin reiðist tölum slíkum.“ Þá mælti Snorri goði: „Um hvað reiddust goðin, þá hér brann hraunið, er nú stöndum vér á?“ (Kristni saga)

Sagan þykir sýna mikla skarpskyggni Snorra Þorgrímssonar að átta sig á því að Þingvallahraunin séu mynduð í eldgosum. Svínahraun er 15,1 km2 að flatarmáli; það rann frá Eldborg til norð-austurs og dreifðist um flatlendið en tota rann inn í Þrengslin. Því er vandséð hvernig það gæti hafa ógnað bæ Þórodds goða, en jarðfræðingar telja Svínahraun eitt koma til greina sem rót ofangreindrar sögu.



Þjóðvegur 1 liggur um Svínahraun. Séð til norðvesturs.

Mynd: Mats: Íslandsmyndasafn © Mats Wibe Lund. Sótt 17. 3. 2010.

Höfundur

Sigurður Steinþórsson

Sigurður Steinþórsson

prófessor emeritus

Útgáfudagur

18.3.2010

Spyrjandi

María Björk Ágústsdóttir, f. 1992

Efnisorð

Tilvísun

Sigurður Steinþórsson. „Hvernig myndaðist Svínahraun?“ Vísindavefurinn, 18. mars 2010. Sótt 20. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=54486.

Sigurður Steinþórsson. (2010, 18. mars). Hvernig myndaðist Svínahraun? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=54486

Sigurður Steinþórsson. „Hvernig myndaðist Svínahraun?“ Vísindavefurinn. 18. mar. 2010. Vefsíða. 20. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=54486>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki
Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvernig myndaðist Svínahraun?
Svínahraun hefur runnið úr Eldborg undir Lambafelli, árið 1000 (eða 999) að því talið er. Gosið tengist þessari sögu frá kristnitökunni á Þingvöllum:

Þá kom maður hlaupandi og sagði, að jarðeldur var upp kominn í Ölfusi og mundi hann hlaupa á bæ Þórodds goða. Þá tóku heiðnir menn til orðs: „Eigi er undur í, að goðin reiðist tölum slíkum.“ Þá mælti Snorri goði: „Um hvað reiddust goðin, þá hér brann hraunið, er nú stöndum vér á?“ (Kristni saga)

Sagan þykir sýna mikla skarpskyggni Snorra Þorgrímssonar að átta sig á því að Þingvallahraunin séu mynduð í eldgosum. Svínahraun er 15,1 km2 að flatarmáli; það rann frá Eldborg til norð-austurs og dreifðist um flatlendið en tota rann inn í Þrengslin. Því er vandséð hvernig það gæti hafa ógnað bæ Þórodds goða, en jarðfræðingar telja Svínahraun eitt koma til greina sem rót ofangreindrar sögu.



Þjóðvegur 1 liggur um Svínahraun. Séð til norðvesturs.

Mynd: Mats: Íslandsmyndasafn © Mats Wibe Lund. Sótt 17. 3. 2010....