Sólin Sólin Rís 10:00 • sest 16:24 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 05:07 • Sest 15:26 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 04:00 • Síðdegis: 16:11 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 10:09 • Síðdegis: 22:26 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 10:00 • sest 16:24 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 05:07 • Sest 15:26 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 04:00 • Síðdegis: 16:11 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 10:09 • Síðdegis: 22:26 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=
Forsíða Hugvísindi Málvísindi: íslensk Af hverju er skarðið sem sumir hafa framan á hökunni kallað „pétursspor“?

Flokkun:

6.3.2006
Hugvísindi Málvísindi: íslensk

Af hverju er skarðið sem sumir hafa framan á hökunni kallað „pétursspor“?

Guðrún Kvaran

Árnastofnun - mynd í *Árnarstofnun
Flestir kannast við að sumir hafa eins og skarð eða spor í höku. Þetta skarð er ýmis nefnt hökuskarð, pétursskarð eða pétursspor. Þrátt fyrir talsverða leit hefur ekki fundist sögn sem skýrir hvers vegna orðið pétursspor er kennt við Pétur, hugsanlega Pétur postula. Þó er rétt að nefna þá trú að sankti Pétur hafi stigið á höku þess er hefur hökuskarð og skilið eftir sig spor.

Mörg orð eru kennd við Pétur, einkum orð tengd veiðum og lífríki sjávar, líklega vegna þess að Pétur var fiskimaður (Matt. 4:18). Sem dæmi má nefna að skeggþráður á höku þorsks heitir pétursangi eða pétursbeita, annað nafn á ýsunni er pétursfiskur, en það nafn er einnig notað á erlenda fisktegund, péturskóngur er kuðungstegund, pétursfæri er sérstök þangtegund og pétursskip eða pétursbudda er tómt egghylki skötutegundar (sjá grein um pétursskip). Þetta eru aðeins fá orð af mörgum.

Pétursspor hefur fleiri merkingar en þá sem þegar er nefnd. Það er notað um holu utanvert á hestsfæti ofan við hnéð, öðru nafni reiðspor eða smalaspor, og það er einnig notað um svarta blettinn aftan við eyrugga ýsunnar.

Við bendum einnig á svar við spurningunni Af hverju heita egg skötunnar Pétursskip?

Mynd: MaryMaryQuiteContrary

Höfundur

Guðrún Kvaran

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

6.3.2006

Spyrjandi

Anna Sævarsdóttir

Efnisorð

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Af hverju er skarðið sem sumir hafa framan á hökunni kallað „pétursspor“?“ Vísindavefurinn, 6. mars 2006, sótt 16. nóvember 2025, https://visindavefur.is/svar.php?id=5686.

Guðrún Kvaran. (2006, 6. mars). Af hverju er skarðið sem sumir hafa framan á hökunni kallað „pétursspor“? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=5686

Guðrún Kvaran. „Af hverju er skarðið sem sumir hafa framan á hökunni kallað „pétursspor“?“ Vísindavefurinn. 6. mar. 2006. Vefsíða. 16. nóv. 2025. <https://visindavefur.is/svar.php?id=5686>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki

Senda grein til vinar

=

Af hverju er skarðið sem sumir hafa framan á hökunni kallað „pétursspor“?
Flestir kannast við að sumir hafa eins og skarð eða spor í höku. Þetta skarð er ýmis nefnt hökuskarð, pétursskarð eða pétursspor. Þrátt fyrir talsverða leit hefur ekki fundist sögn sem skýrir hvers vegna orðið pétursspor er kennt við Pétur, hugsanlega Pétur postula. Þó er rétt að nefna þá trú að sankti Pétur hafi stigið á höku þess er hefur hökuskarð og skilið eftir sig spor.

Mörg orð eru kennd við Pétur, einkum orð tengd veiðum og lífríki sjávar, líklega vegna þess að Pétur var fiskimaður (Matt. 4:18). Sem dæmi má nefna að skeggþráður á höku þorsks heitir pétursangi eða pétursbeita, annað nafn á ýsunni er pétursfiskur, en það nafn er einnig notað á erlenda fisktegund, péturskóngur er kuðungstegund, pétursfæri er sérstök þangtegund og pétursskip eða pétursbudda er tómt egghylki skötutegundar (sjá grein um pétursskip). Þetta eru aðeins fá orð af mörgum.

Pétursspor hefur fleiri merkingar en þá sem þegar er nefnd. Það er notað um holu utanvert á hestsfæti ofan við hnéð, öðru nafni reiðspor eða smalaspor, og það er einnig notað um svarta blettinn aftan við eyrugga ýsunnar.

Við bendum einnig á svar við spurningunni Af hverju heita egg skötunnar Pétursskip?

Mynd: MaryMaryQuiteContrary

...