Senda inn spurningu
Sólin Sólin Rís 05:19 • sest 21:35 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 25:18 • Sest 04:56 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 07:07 • Síðdegis: 19:24 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 01:08 • Síðdegis: 13:14 í Reykjavík
Visit the English version
Árnastofnun - mynd í *Árnarstofnun

Flokkun:

Hugvísindi Málvísindi: íslensk

Hvort eru menn út eða úti um allt?

Guðrún Kvaran

Orðið út (forsetning/atviksorð) er notað um stefnu og tíma en úti einkum um það sem er utan húss. Bæði orðin eru notuð í ýmsum föstum orðasamböndum. Í sambandinu út(i) um allt heyrist yfirleitt ekki hvort notað er út eða úti þar sem næsta orð, um, hefst á sérhljóði. Í dæminu: „Eftir veisluna var drasl út um allt“ má líta svo á að um stefnu sé að ræða, hvert sem litið var lá drasl. Svipað er að segja um sólina í ljóði Hannesar Hafstein:
Geislar hennar út um allt

eitt og sama skrifa,

á hagann grænan, hjarnið kalt:

Himneskt er að lifa.
Geislarnir eru á ferðinni, um stefnu er að ræða, og þeir skrifa út um allt að himneskt sé að lifa. Í dæminu: „Jón var úti um allt að smala fyrir kosningarnar“ má líta svo á að Jón hafi verið víða utan húss í leit að stuðningsmönnum. Ef menn eru á þeytingi utan húss eru þeir úti um allt.

Í ljóði Hannesar Hafstein eru geislar sólarinnar út um allt þar sem geislarnir eru á ferðinni. Um stefnu er að ræða.

Mynd:

Höfundur

Guðrún Kvaran

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

26.3.2013

Spyrjandi

Alexander Gunnar Kristjánsson

Efnisorð

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Hvort eru menn út eða úti um allt?“ Vísindavefurinn, 26. mars 2013. Sótt 25. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=64235.

Guðrún Kvaran. (2013, 26. mars). Hvort eru menn út eða úti um allt? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=64235

Guðrún Kvaran. „Hvort eru menn út eða úti um allt?“ Vísindavefurinn. 26. mar. 2013. Vefsíða. 25. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=64235>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki
Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvort eru menn út eða úti um allt?
Orðið út (forsetning/atviksorð) er notað um stefnu og tíma en úti einkum um það sem er utan húss. Bæði orðin eru notuð í ýmsum föstum orðasamböndum. Í sambandinu út(i) um allt heyrist yfirleitt ekki hvort notað er út eða úti þar sem næsta orð, um, hefst á sérhljóði. Í dæminu: „Eftir veisluna var drasl út um allt“ má líta svo á að um stefnu sé að ræða, hvert sem litið var lá drasl. Svipað er að segja um sólina í ljóði Hannesar Hafstein:

Geislar hennar út um allt

eitt og sama skrifa,

á hagann grænan, hjarnið kalt:

Himneskt er að lifa.
Geislarnir eru á ferðinni, um stefnu er að ræða, og þeir skrifa út um allt að himneskt sé að lifa. Í dæminu: „Jón var úti um allt að smala fyrir kosningarnar“ má líta svo á að Jón hafi verið víða utan húss í leit að stuðningsmönnum. Ef menn eru á þeytingi utan húss eru þeir úti um allt.

Í ljóði Hannesar Hafstein eru geislar sólarinnar út um allt þar sem geislarnir eru á ferðinni. Um stefnu er að ræða.

Mynd:...